Twórcze zabawy w zaciszu domu rodzinnego
Więcej
Ukryj
1
Department of Pre-school and Early School Education, Institute of Pedagogy, Faculty of Social Sciences, University of Zielona Góra [Zakład Pedagogiki Przedszkolnej i Wczesnoszkolnej, Instytut Pedagogiki, Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Zielonogórski], Wojska Polskiego 69, 65-762 Zielona Góra, Poland.
Data nadesłania: 29-11-2021
Data ostatniej rewizji: 16-02-2022
Data akceptacji: 16-02-2022
Data publikacji: 31-03-2022
Autor do korespondencji
Marzena Magda-Adamowicz
Zakład Pedagogiki Przedszkolnej i Wczesnoszkolnej, Instytut Pedagogiki, Wydział
Nauk Społecznych, Uniwersytet Zielonogórski, Wojska Polskiego 69, 65-762 Zielona
Góra, Polska
Wychowanie w Rodzinie 2022;26(1):63-77
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wprowadzenie. Na tle interpretacji terminu zabawa i jego różnych klasyfi kacji autorka
scharakteryzowała zabawy twórcze. Pokazała ich źródło, istotę i typologię. Zabawy twórcze
wynikają z wyobraźni i znacznie odbiegają od rzeczywistych. Stanowią one całość, na którą
składają się trzy skorelowane elementy: operacje (czyli sprawność umysłowa, która może
być twórcza lub standardowa), materiał (który wykorzystywany jest w trakcie ich trwania),
metody (sposób realizacji zabawy, tzn. heurystyczny lub algorytmiczny). Autorka dokonała
klasyfi kacji zabaw twórczych, dzieląc je na siedem typów, które omówiła i zobrazowała.
W zabawach twórczych dzieci mają swobodę ruchu, gestu, mimiki, słowa, fabuły, materiału
itp. Zabawy są sposobem ekspresji przeżyć i myśli dzieci, a jednocześnie naturalną drogą
ich rozwoju intelektualnego, emocjonalnego, motywacyjnego i rozwoju ich umiejętności.
Cel. Celem artykułu jest przedstawienie autorskiej koncepcji twórczych zabaw i ich egzemplifi
kacji w zaciszu domu rodzinnego.
Wyniki i wnioski. W trakcie zabawy twórczej dziecko działa, manipulując przedmiotem
przestrzennym (materiałem), wytwarza nowe słowa, werbalizuje stwarzane sytuacje, nowe
układy międzyludzkie, przyjmuje na siebie nowe role. Operacje, jako sprawność umysłowa,
są zatem twórcze, wykonywane na materiale otwartym z wykorzystaniem heurystycznych
metod. Chociaż jeden z tych elementów może być algorytmiczny.
REFERENCJE (22)
1.
Aebli, H. (1982). Dydaktyka psychologiczna: Zastosowanie psychologii Piageta do dydaktyki. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
2.
Birch, A. (2007). Psychologia rozwojowa w zarysie: Od niemowlęctwa do dorosłości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
3.
Duraj-Nowakowa, K. (1998). Metodologiczne przesłanie problemu funkcji zabaw w edukacji. W: K. Duraj-Nowakowa, B. Muchacka (red.), Funkcje zabaw w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej (ss. 7-16). Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP.
4.
El'konin, D.B. (1984). Psychologia zabawy. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
5.
Gloton, R., Clero, C. (1988). Twórcza aktywność dziecka. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
6.
Gnitecki, J. (1997). Supernauczanie: Perspektywy nowej edukacji. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego. Oddział.
7.
Huizinga, J. (1985). Homo ludens: Zabawa jako źródło kultury. Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik.
8.
Hurlock, E. (1985). Rozwój dziecka: [T. 2]. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
9.
Jacuńska, M. (1977). Zabawa i zabawka w życiu dziecka wiejskiego. Warszawa: Zakład Wydawniczy CZSR.
10.
Kaliszewska, M. (2016). Wychowanie zdrowotne uczniów klas początkowych = Health education of pupils of initial classes. W: M. Magda-Adamowicz, E. Kobyłecka (red.), Dziedziny wychowania w klasach początkowych (ss. 180-218). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
11.
Klasińska, B. (2016). Wychowanie regionalne = Regional education. W: M. Magda-Adamowicz, E. Kobyłecka (red.), Dziedziny wychowania w klasach początkowych (ss. 152-179). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
12.
Kubicka, D. (2003). Twórcze działanie dziecka w sytuacji zabawowo-zadaniowej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
13.
Kwiatowska, M. (red.) (1988). Podstawy pedagogiki przedszkolnej. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
14.
Magda-Adamowicz, M. (red.) (2005). Twórczość dzieci we wczesnej edukacji. Legnica: Wyższa Szkoła Menedżerska.
15.
Miłek, K. (2017). Twórczość dzieci w zabawach przedszkolnych. Rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem M. Magdy-Adamowicz. Zielona Góra: Uniwersytet Zielonogórski, Wydział Pedagogiki, Psychologii i Socjologii.
16.
Okoń, W. (1987). Zabawa a rzeczywistość. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
17.
Pomykało, W. (red.) (1993). Encyklopedia pedagogiczna. Warszawa: Fundacja „Innowacja”.
18.
Popek, S. (red.) (1988). Aktywność twórcza dzieci i młodzieży. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
19.
Rudik, P.A. (1985). Zabawy ruchowe i ich znaczenie wychowawcze. W: A. Sawicka (red.), Wybór tekstów do ćwiczeń z pedagogiki przedszkolnej (ss. 58-63). Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
20.
Szuman, S. (1985). Psychologia wychowawcza wieku dziecięcego. W: A. Sawicka (red.), Wybór tekstów do ćwiczeń z pedagogiki przedszkolnej (ss. 52-58). Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
21.
Weisberg, R.W. (1988). Problem solving and creativity [Rozwiązywanie problemów i kreatywność]. W: R.J. Stermberg (red.), The nature of creativity: Contemporary psychological perspectives [Natura twórczości: Współczesne perspektywy psychologiczne] (ss. 148-176). Cambridge: Cambridge University Press.
22.
Żebrowska, M. (red.) (1986). Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży. T. 1-3. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.