Bieżący numer
Online first
Archiwum
O czasopismie
Cele i zakres czasopisma
Wydawca i organ zarządzający
Zespół redakcyjny
Rada Naukowa
Kolegium Recenzentów
Indeksacja i współczynniki wpływu
Prawa autorskie i polityka otwartego dostępu
Źródła finansowania
Polityka prywatności
Dla autorów
Procedura publikacji
Procedura recenzowania
Wymogi redakcyjne
Etyka publikacji
Opłaty wydawnicze
Relacyjność w procesie komunikacji dydaktycznej nauczyciela i uczniów w młodszym wieku szkolnym przez pryzmat rodzicielskich narracji
1
Instytut Pedagogiki, Wydział Humansityczo-Społeczny, Uniwersytet Bielsko-Bialski,
Bielsko-Biała, Polska
Data nadesłania: 07-04-2025
Data akceptacji: 03-07-2025
Data publikacji online: 24-09-2025
Autor do korespondencji
Ewa Kochanowska
Instytut Pedagogiki, Wydział Humanistyczo-Społeczny, Uniwersytet Bielsko-Bialski, Willowa 2, 43-300 Bielsko-Biała, Polska
Instytut Pedagogiki, Wydział Humanistyczo-Społeczny, Uniwersytet Bielsko-Bialski, Willowa 2, 43-300 Bielsko-Biała, Polska
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wprowadzenie. Pozytywne relacje nauczyciela z uczniami wymagają nie tylko profesjonalnej wiedzy z zakresu zasad i reguł komunikacji, ale umiejętności wykorzystywania ich w praktyce dydaktycznej. Refleksja rodziców nad porozumiewaniem się dziecka i nauczyciela w sytuacjach edukacyjnych może stanowić przyczynek do wymiany informacji między podmiotami edukacji w celu optymalizacji procesu kształcenia. Cel. Celem badań było ustalenie, jak rodzice postrzegają relacje komunikacyjne nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej z dziećmi w procesie dydaktycznym i określenie czynników, które w ich ocenie, sprzyjają budowaniu relacji z dzieckiem przez nauczyciela w trakcie uczenia się. Metody i materiały. W artykule zaprezentowano wyniki badań jakościowych, osadzonych w paradygmacie interpretatywnym, przeprowadzonych za pomocą metody indywidualnego wywiadu otwartego. Badaniami objęto rodziców dzieci w młodszym wieku szkolnym. Wyniki i wnioski. Badani rodzice preferują wzorzec relacji komunikacyjnych nauczyciela z dziećmi wyrażający się w uważnym słuchaniu dziecka, zainteresowaniem i otwartością na informacje przekazywane przez dziecko. Jednak w ocenie znacznej części z nich,
nauczyciele często pozorują dialog z dziećmi. Głos rodzica może stanowić przyczynek do podejmowania przez nauczycieli pogłębionej refleksji nad budowaniem relacji komunikacyjnych z dziećmi w procesie kształcenia.
REFERENCJE (42)
1.
Aspelin, J. (2021). Teaching as a way of bonding: A contribution to the relational theory of teaching. Educational Philosophy and Theory, 53(6), 588–596. https://doi.org/10.1080/001318....
2.
Babbie, E. (2008). Podstawy badań społecznych [The basics of social research]. Wydawnictwo Naukowe PWN.
3.
Bałachowicz, J., & Witkowska-Tomaszewska, A. (2015). Edukacja wczesnoszkolna w dyskursie podmiotowości: Studium teoretyczno-empiryczne [Early school education in the discourse of subjectivity: A theoretical and empirical study]. Wydawnictwo APS.
4.
Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (1999). Wprowadzenie do nauczania [A guide to teaching practice]. Zysk i S-ka.
5.
Cosmopoulos, A. (2001). Edukacja jako relacja interpersonalna – spojrzenie aktualne [Education as an interpersonal relationship – a current perspective]. Kwartalnik Pedagogiczny,46(2), 3–19.
6.
Czapliński, P., Dynowska-Chmielewska, K., Federowicz, M., Giza-Poleszczuk, A., Gorzeńska, O., Karwińska, A., Traba, R., Wiśniewski, J., & Zwierżdżyński, M. (2020). Raport edukacja: Między pandemią COVID-19 a edukacją przyszłości [Education report: Between the COVID-19 pandemic and the education of the future]. Fundacja Gospodarki i Administracji Publicznej. https://www.cen.gda.pl/downloa....
7.
Gawlik, I. (2021). Oczekiwania nauczycieli i rodziców wobec nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej [Expectations of teachers and parents towards the early school education teacher]. Parezja, 2(16), 69–78. https://doi.org/10.15290/parez....
8.
Hammerslay, M., & Atkinson, P. (2000). Metody badań terenowych [Field research methods]. Zysk i S-ka.
9.
Harwas-Napierała, B. (2006). Komunikacja interpersonalna w rodzinie [Interpersonal communication in the family]. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
10.
Hausner, J. (Ed.). (2020). Poza horyzont: Kurs na edukację: Przyszłość systemu rozwoju kompetencji w Polsce [Beyond the horizon: Course for education: The future of the competence development system in Poland]. Fundacja Gospodarki i Administracji Publicznej. https://ruj.uj.edu.pl/server/a....
11.
Hickey, A., & Riddle, S. (2021). Relational pedagogy and the role of informality in renegotiating learning and teaching encounters. Pedagogy, Culture & Society, 30(5), 787–799. https://doi.org/10.1080/146813....
12.
Hinz, J., Stephens, J. P., & Van Oosten, E. B. (2022). Toward a pedagogy of connection: A critical view of being relational in listening. Management Learning, 53(1),76–97. https://doi.org/10.1177/135050....
13.
Jakubowicz-Bryx, A. (2015). Udział rodziców w edukacji szkolnej dziecka na przykładziedwóch środowisk [Parental participation in the child’s school education based on the example of two environments]. In T. Parczewska (Ed.), Psychopedagogiczne aspekty rozwoju i edukacji małego dziecka (pp. 98–110). Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
14.
Jarkiewicz, A., & Szulewicz, E. (2023). Aspekt relacji w konstruktywistycznej edukacji wczesnoszkolnej – analiza doświadczeń nauczycieli [The relationship aspect in constructivist early school education–an analysis of teachers’ experiences]. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska: Sectio J, Paedagogia–Psychologia, 36(2), 71–87. https://doi.org/10.17951/j.202....
15.
Joldersma, C. W. (2018). Ethical intersubjectivity as ground for teacher self-care. Philosophy of Education Archive, 74, 442–445. https://doi.org/10.47925/74.44....
16.
Jurgiel, A. (2009). O możliwościach poznawczych fenomenografii [About the cognitive opportunities of phenomenography). Pedagogika Kultury, 5, 97–104.
17.
Jurgiel-Aleksander, A. (2021). Rodzice o dobrej publicznej szkole dla swoich dzieci: Fenomenograficzna ilustracja [Parents on a good public school for their children: Phenomenographic illustration]. Problemy Wczesnej Edukacji, 53(2), 36–49. https://doi.org/10.26881/pwe.2....
18.
Kochanowska, E. (2019). Wiedza osobista dziecka w refleksji i praktyce nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej [Childs personal knowledge in the reflection and praktice of early school teachers]. Oficyna Wydawnicza Impuls.
19.
Konieczna, J. (2019). Komunikacja osoby dorosłej z dzieckiem rozpoczynającym edukację – o wzajemności w rozmowie: Studium teoretyczno-empiryczne z udziałem dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi [Communication between an adult and a child starting education – on reciprocity in conversation: A theoretical and empirical study with the participation of children with special educational needs]. Wydawnictwo APS.
20.
Lindberg-Repo, K., & Grönroos, Ch. (2004). Conceptualising strategy from a relational perspective. Industrial Marketing Management, 33(3) 229–239. https://doi.org/10.1016/j.indm....
21.
Łukasik, B. (2014). O potrzebie refleksji w zawodzie nauczyciela [On the need for reflection in the teaching profession]. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie: Pedagogika, 23, 209–217. http://dx.doi.org/10.16926/p.2....
22.
Mendel, M. (2018). Pedagogika miejsca wspólnego: Miasto i szkoła [Pedagogy of the common place: City and school]. Wydawnictwo Naukowe Katedra.
23.
Męczkowska, A. (2002). Od świadomości nauczyciela do konstrukcji świata społecznego: Nauczycielskie koncepcje wymagań dydaktycznych a problem rekonstrukcyjnej kompetencji ucznia [From teacher consciousness to the construction of the social world: Teachers’ concepts of didactic requirements and the problem of student’s reconstructive competence]. Oficyna Wydawnicza Impuls.
24.
Morgan, A., Pendergast, D., Brown, R., & Heck, D. (2015). Relational ways of being an educator: Trauma-informed practice supporting disenfranchised young people. International Journal of Inclusive Education, 19(10), 1037–1051. https://doi.org/10.1080/136031....
25.
Neuman, W. L. (1994). Social research methods: Qualitative and quantitative approaches (2nd ed.). Allyn and Bacon.
26.
Nęcki, Z. (2000). Komunikacja międzyludzka [Interpersonal communication]. Drukarnia Antykwa.
27.
Opozda, D. (2012). Relacyjny wymiar wychowania w perspektywie związku między jakością relacji małżeńskiej a spostrzeganiem rzeczywistości wychowania w rodzinie [The relational dimension of upbringing in the perspective of the relationship between the quality of the marital relationship and the perception of the reality of upbringing in the family]. Wychowanie w Rodzinie, 6(2), 117–137. https://doi.org/10.23734/wwr20....
28.
Posey-Maddox, L. (2013). Professionalizing the PTO: Race, class, and shifting norms of parental engagement in a city public school. American Journal of Education, 119(2), 235–260. https://doi.org/10.1086/668754.
29.
Rostańska, E. (2010). Dziecko i dorosły w rozmowie: Doświadczanie komunikacji: Odniesienia edukacyjne [Child and adult in conversation: Experiencing communication: Educational references]. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
30.
Rostańska, E. (2018). Trudna komunikacja – trudna edukacja: Porozumiewanie się ucznia i nauczyciela jako przestrzeń szkoły [Difficult communication – difficult education: Student and teacher communication as a school space]. Konteksty Pedagogiczne, 1(10), 37–48. https://doi.org/10.19265/KP.20....
31.
Silverman, D. (2008). Interpretacja danych jakościowych: Metody analizy rozmowy, tekstu i interakcji [Interpreting qualitative data: Methods for analyzing conversation, text, and interaction]. Wydawnictwo Naukowe PWN.
32.
Stewart, J. (Ed.). (2002). Mosty zamiast murów: O komunikowaniu się między ludźmi: Praca zbiorowa [Bridges instead of walls: On communication between people: Collective work] (2nd ed.). Wydawnictwo Naukowe PWN.
33.
Symeou, L. (2001). Family–school liaisons in Cyprus: An investigation of families’ perspectives and Leeds. In F. Smit, K. van der Wolf, & P. Sleegers (Eds.), Building bridges between home and school: Collaboration between parents, schools, and communities (pp. 33–43). https://www.researchgate.net/p....
34.
Szabat, M. (2015). Problematyczność relacji Ja–Ty w pismach Martina Bubera [The problematic nature of the I–Your relationship in the works of Martin Buber]. Przegląd Filozoficzny: Nowa Seria, 4(96), 221–232. https://journals.pan.pl/public....
35.
Sztejnberg, A. (2007). Środowisko proksemiczne komunikacji edukacyjnej [The proxemic environment of educational communication]. Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
36.
Szymańska, M. (2016). Uczeń jako podmiot i przedmiot działalności nauczyciela [The student as the subject and object of the teacher’s activity]. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 2(40), 57–70. https://doi.org/10.35765/eetp.....
37.
Tylikowska, A. (2014). Psychologia dialogu [Psychology of dialogue]. In A. Kamińska, E. Kraus, & K. Ślęczka (Eds.), Jak możliwy jest dialog?: Księga Jubileuszowa dedykowana prof. WSH dr. Jerzemu Koplowi – JM Rektorowi Wyższej Szkoły Humanitas w Sosnowcu w 70 rocznicę urodzin (pp. 82–88). Oficyna Wydawnicza Humanitas, Wyższa Szkoła Humanitas.
39.
Wiatr, M. (2019). Rodzice w edukacji – między dyskursem instrumentalno-technicznym a krytyczno-emancypacyjnym [Parents in education–between the instrumental-technical and critical-emancipatory discourse]. Studia Edukacyjne, 54, 199–220. https://doi.org/10.14746/se.20....
40.
Wiśniewska, J., & Łukasiewicz-Wieleba, J. (2021). Budowanie i wzmacnianie relacji w edukacji zdalnej przez nauczycieli młodszych klas szkoły podstawowej [Building and strengthening relationships in remote education by teachers of early grades of primary school]. E-mentor, 1(88), 37–46. https://www.doi.org/10.15219/e....
41.
Zacher, L. W. (2013). Człowiek utechniczniony i zwirtualizowany w hybrydowym świecie [Technological and virtualized man in a hybrid world]. In L. W. Zacher (Ed.), Wirtualizacja: Problemy, wyzwania, skutki (pp. 111–127). Wydawnictwo Poltext.
42.
Zielińska-Czopek, M. (2023). Aktywność komunikacyjna nauczycieli i uczniów na lekcjach: Analiza wyników badań własnych [Communicative activity of teachers and students during lessons:Analysis of the author’s own research results]. Kultura – Przemiany – Edukacja, 12–13, 176–188. https://www.doi.org/10.15584/k....
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
Finansowane ze środków:
Projekt rozwoju praktyk wydawniczych i edytorskich oraz ich wpływu na utrzymanie się w obiegu międzynarodowym czasopisma został sfinansowany ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Projekt obejmował następujące działania: modernizację strony internetowej czasopisma, wdrożenie systemu submisji artykułów oraz wdrożenie menedżera bibliografii, wdrożenie systemu antyplagiatowego, wprowadzenie automatycznego systemu informowania członków społeczności akademickiej, a także tłumaczenie artykułów na język angielski. Kwota środków finansowych stanowiących pomoc przyznaną w ramach programu „Rozwój czasopism naukowych" na podstawie umowy nr RCN/SN/0666/2021/1 z dnia 22.12.2022 roku wyniosła 79 890, 96 zł. Szczegółowy opis realizowanych działań znajduje się w zakładce "Źródła finansowania"
© 2006-2025 Journal hosting platform by Bentus
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
