Bieżący numer
Online first
Archiwum
O czasopismie
Cele i zakres czasopisma
Wydawca i organ zarządzający
Zespół redakcyjny
Rada Naukowa
Kolegium Recenzentów
Indeksacja i współczynniki wpływu
Prawa autorskie i polityka otwartego dostępu
Źródła finansowania
Polityka prywatności
Dla autorów
Procedura publikacji
Procedura recenzowania
Wymogi redakcyjne
Etyka publikacji
Opłaty wydawnicze
Polityka w zakresie generatywnej sztucznej inteligencji (AI) i technologii wspomaganych przez AI
Zdolności muzyczne przyszłych nauczycieli dzieci w wieku od 3 do 10 lat – badania pilotażowe
1
Instytut Pedagogiki, Wydział Pedagogiki i Psychologii, Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Kraków, Polska
Zaznaczeni autorzy mieli równy wkład w przygotowanie tego artykułu
Data nadesłania: 17-12-2024
Data akceptacji: 02-08-2025
Data publikacji online: 03-11-2025
Autor do korespondencji
Monika Semik
Instytut Pedagogiki, Wydział Pedagogiki i Psychologii, Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Podchorążych 2, 30-084 Kraków, Polska
Instytut Pedagogiki, Wydział Pedagogiki i Psychologii, Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Podchorążych 2, 30-084 Kraków, Polska
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel. Celem niniejszego artykułu było zbadanie poziomu zdolności muzycznych przyszłych nauczycieli edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej oraz odniesienie go do wymagań postulowanych w podstawach programowych (2014, 2016, 2017) i standardach
kształcenia nauczycieli (2012, 2019, 2024). Metody i materiały. Dobór grupy był celowy. Badania przeprowadzono na grupie 91 studentek pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej w jednej z polskich uczelni wyższych. W badaniach zastosowano metodę sondażu diagnostycznego, w ramach której wykorzystano Test krótkich prób zdolności muzycznych. Zgromadzony materiał badawczy poddano
analizie ilościowej oraz statystycznej. Wyniki i wnioski. Wyniki badań wskazują na przeciętny poziom zdolności muzycznych
wśród badanych, w tym: dobry poziom zdolności muzycznych w zakresie percepcji zmian w powtórzonych przykładach melodycznych, odtwarzania ruchem zmian tempa, indywidualnego wykonywania rytmu; przeciętny poziom zdolności w zakresie powtarzania głosem przykładów melodycznych. Zidentyfikowane zdolności mogą być przydatne w zakresie organizowania różnych form aktywności muzycznej. Deficyty w zakresie wokalnym sugerują konieczność wprowadzenia wysokich standardów w obszarze edukacji muzycznej na studiach nauczycielskich. Badania realizowano w wąskim gronie, więc mają one charakter pilotażowy. Warto podjąć ogólnopolskie, a także międzynarodowe badania porównawcze bazujące na ujednoliconej metodologii i trwające w dłuższym czasie. Warto podjąć badania podłużne na drodze eksperymentu pedagogicznego w celu zbadania związku między zdolnościami, kompetencjami muzycznymi przyszłych nauczycieli a efektywnością szeroko rozumianego procesu edukacyjnego na różnych poziomach kształcenia.
REFERENCJE (59)
1.
Artıktay, G. G. (2024). Cognitive neuroscience and music education: Relationships and interactions. International Journal of Educational Spectrum, 6(1), 91–119. https://doi.org/10.47806/ijesa....
2.
Bautista, A., Yeung, J., McLaren, M. L., & Ilari, B. (2024). Music in early childhood teacher education: Raising awareness of a worrisome reality and proposing strategies to move forward. Arts Education Policy Review, 125(3), 139–149. https://doi.org/10.1080/106329....
3.
Bonna, B. (2016). Zdolności i kompetencje muzyczne uczniów w młodszym wieku szkolnym [Musical abilities and competences of students at early school age]. Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
4.
Burowska, Z., & Głowacka, E. (2006). Psychodydaktyka muzyczna: Zarys problematyki [Musical psychodidactics: An outline of the issues]. Akademia Muzyczna w Krakowie.
5.
Correia, A. I., Vincenzi, M., Vanzella, P., Pinheiro, A. P., Schellenberg, E. G., & Lima, C. F. (2023). Individual differences in musical ability among adults with no music training. Quarterly Journal of Experimental Psychology, 76(7), 1585–1598. https://doi.org/10.1177/174702....
6.
Dyląg, J. (1992). Kształtowanie umiejętności dydaktycznych do nauczania muzyki w klasach I–III [Developing teaching skills for teaching music in grades I–III] [Unpublished doctoral dissertation]. Uniwersytet Śląski.
7.
Dyląg, J. (1994). Kształcenie umiejętności dydaktycznych studentów do nauczania muzyki w klasach I–III szkoły podstawowej [Developing students’ teaching skills for teaching music in grades 1–3 of primary school]. In Z. Burowska, J. Kurcz, & A. Wilk (Eds.), Krakowska koncepcja wychowania muzycznego w świetle przeprowadzonych badań (2nd ed., pp. 67–71). Akademia Muzyczna w Krakowie.
8.
Gardner, H., Kornhaber, M. L., & Wake, W. K. (2001). Inteligencja: Wielorakie perspektywy [Intelligence: Multiple perspectives]. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
9.
Gordon, E. E. (1997). Umuzykalnianie niemowląt i małych dzieci: Teoria i wskazówki praktyczne [Musical development for babies and toddlers: Theory and practical tips]. „Zamiast Korepetycji”.
10.
Gustavson, D. E., Coleman, P. L., Wang, Y., Nitin, R., Petty, L. E., Bush, C. T., Mosing, M. A., Wesseldijk, L. W., Ullén, F., Me Research Team, Below, J. E., Cox, N. J., & Gordon, R. L. (2023). Exploring the genetics of rhythmic perception and musical. engagement in the Vanderbilt Online Musicality Study. Annals of the New York Academy of Sciences, 1521(1), 140–154. https://doi.org /10.1111/nyas.14964.
11.
Hargreaves, D. J., & Lamont, A. (2017). The psychology of musical development. Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/978110....
12.
Januszewska-Warych, M. (2006). Uzdolnienia muzyczne, zdolności i muzykalność dzieci [Musical talents, abilities and musicality of children]. Nauczyciel i Szkoła, 3–4(32–33), 109–123.
13.
Kataryńczuk-Mania L.(2010). Nauczyciel edukacji muzycznej we współczesnej rzeczywistości kulturalnej [The music education teacher in contemporary cultural reality]. Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
14.
Kisiel, M. (2000). Muzyka i jej formy aktywności w integracyjnych działaniach nauczyciela nauczania początkowego zreformowanej szkoły podstawowej [Music and its forms of activity in the integrative activities of the primary school teacher. in the reformed primary school]. In V. Przerembska (Ed.), Treści, formy i metody przedmiotu „muzyka” w świetle reformy powszechnej edukacji: Materiały z ogólnopolskiej konferencji naukowej, Łódź, 25–26 listopada 1999 (pp. 31–38). Zakład Pedagogiki Muzycznej UŁ.
15.
Kołodziejski, M. (2018). Zdolności muzyczne ustabilizowane a imitacja i improwizacja rytmiczna w metrum dwudzielnym studentów wczesnej edukacji w badaniach własnych [Stabilized musical abilities and rhythmic imitation and improvisation. in duple meter among early childhood education students in our own research]. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, 13(2), 139–164. https://doi.org/10.35765/eetp.....
16.
Kołodziejski, M. (2019). Zdolności muzyczne ustabilizowane a gotowość do improwizacji harmonicznej i rytmicznej u osób dorosłych w badaniach transwersalnych [Stabilized musical abilities and readiness for harmonic and rhythmic improvisation. in adults in transversal studies]. Edukacja Muzyczna, 14, 155–176. https://doi.org/10.16926/em.20....
17.
Kragness, H. E., Swaminathan, S., Cirelli, L. K., & Schellenberg, E. G. (2021). Individual differences in musical ability are stable over time in childhood. Developmental Science, 24(4), Article e13081. https://doi.org/10.1111/desc.1....
18.
Lewandowska, K. (1978). Rozwój zdolności muzycznych u dzieci w wieku szkolnym [Development of musical abilities in school-age children]. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
19.
Ławrowska, R. (1999). Model kompetencji zawodowych nauczyciela muzyki w szkolnictwie ogólnokształcącym [A model of professional competences of a music teacher in general education]. In H. Danel-Bobrzyk (Ed.), Muzyka w edukacji i wychowaniu (pp. 177–195). Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
20.
Majzner, R. (2019). Inteligencja muzyczna kandydatów na nauczycieli wczesnej edukacji [Musical intelligence of early childhood teacher candidates]. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, 577(2), 59–67. https://doi.org/10.5604/01.300....
21.
Manturzewska, M. (1990). Wybrane zagadnienia z psychologii muzyki [Selected issues in the psychology of music]. WSiP.
22.
Mosing, M. A., Madison, G., Pedersen, N. L., Kuja-Halkola, R., & Ullén, F. (2014). Practice does not make perfect: No causal effect of music practice on music ability. Psychological Science, 25(9), 1795–1803. https://doi.org/10.1177/095679....
23.
Mosing, M. A., Pedersen, N. L., Madison, G., & Ullén, F. (2014). Genetic pleiotropy explains associations between musical auditory discrimination and intelligence. PLoS One, 9(11), Article e113874. https://doi.org/10.1371/journa....
24.
Obwieszczenie w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela [Announcement on the announcement of the consolidated text of the regulation of the Minister of Science and Higher Education on the standard of education preparing for the teaching profession]. (2024, February 9). Dz.U.2024.453.
25.
Olbrycht, K. (2007). O roli przykładu, wzoru, autorytetu i mistrza w wychowaniu osobowym [About the role of an example, a model, an authority and a master in personal education]. Wydawnictwo Adam Marszałek.
26.
Przychodzińska, M. (1979). Muzyka i wychowanie [Music and education]. Nasza Księgarnia.
27.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 czerwca 2016 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół [Regulation amending the regulation on the core curriculum of pre-school education and general education in particular types of schools]. (2016, June 17). Dz.U.2016.895.
28.
Rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej [Regulation on the core curriculum for preschool education and the core curriculum for general education for primary school, including for students with moderate or severe intellectual disabilities, general education for vocational schools of the first degree, general education for special schools preparing for employment, and general education for post-secondary schools]. (2017, February 14). Dz.U.2017.356.
29.
Rozporządzenie w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela [Regulation on the standards of education preparing for the teaching profession]. (2012, January 17). Dz.U.2012.131.
30.
Rozporządzenie w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela [Regulation on the standard of education preparing for the teaching profession]. (2019, July 25). Dz.U.2019.1450.
31.
Rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół [Regulation amending the regulation on the core curriculum of pre-school education and general education in particular types of schools]. (2014, May 30). Dz.U.2014.803.
32.
Sacher, W. A. (1997). Wczesnoszkolna edukacja muzyczna [Early school music education]. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
33.
Sacher, W. A. (2012). Pedagogika muzyki: Teoretyczne podstawy powszechnego kształcenia muzycznego [Music pedagogy: Theoretical foundations of general music education]. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
34.
Schellenberg, E. G. (2020). Music training, individual differences, and plasticity. In M. S. C. Thomas, D. Mareschal, & I. Dumontheil (Eds.), Educational neuroscience: Development across the life span (pp. 415–441). Routledge. https://doi.org/10.4324/978100....
35.
Schellenberg, E. G., & Lima, C. F. (2024). Music training and nonmusical abilities. Annual Review of Psychology, 75, 87–128. https://doi.org/10.1146/annure....
36.
Seesjärvi, E., Särkämö, T., Vuoksimaa, E., Tervaniemi, M., Peretz, I., & Kaprio, J. (2016). The nature and nurture of melody: A twin study of musical pitch and rhythm perception. Behavior Genetics, 46, 506–515. https://doi.org/10.1007/s10519....
37.
Sloboda, J. A. (2002). Umysł muzyczny: Poznawcza psychologia muzyki [The musical mind: The cognitive psychology of music]. Akademia Muzyczna im. Fryderyka Chopina.
38.
Spiech, C., Endestad, T., Laeng, B., Danielsen, A., & Haghish, E. F. (2023). Beat alignment ability is associated with formal musical training not current music playing. Frontiers in Psychology, 14, Article 1034561. https://doi.org/10.3389/fpsyg.....
39.
Strykowski, W., Strykowska, J., & Pielachowski, J. (2003). Kompetencje nauczyciela szkoły współczesnej [Competencies of a modern school teacher]. Wydawnictwo eMPi2.
40.
Suświłło, M. (2018). Podstawy rozwijania muzykalności dziecka – implikacje dla edukacji [Fundamentals of developing a child’s musicality – implications for education]. Aspekty Muzyki, 8, 39–65.
41.
Swaminathan, S., & Schellenberg, E. G. (2018). Musical competence is predicted by music training, cognitive abilities, and personality. Scientific Reports, 8, Article 9223. https://doi.org/10.1038/s41598....
42.
Swaminathan, S., Schellenberg, E. G., & Khalil, S. (2017). Revisiting the association between music lessons and intelligence: Training effects or music aptitude? Intelligence, 62, 119–124. https://doi.org/10.1016/j.inte....
43.
Swaminathan, S., Schellenberg, E. G., & Venkatesan, K. (2018). Explaining the association between music training and reading in adults. Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition, 44, 992–999. https://doi.org/10.1037/ xlm0000493.
44.
Szczyrba-Poroszewska, J. (2020). Kompetencje muzyczne studentów pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej [Musical competences of preschool and early school pedagogy students] [unpublished doctoral dissertation]. Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.
45.
Szczyrba-Poroszewska, J., & Lasota, A. (2023). Musical competencies of teachers of preschool and school-age children. Edukacja Ustawiczna Dorosłych, 4, 295–303. https://doi.org/10.34866/pgtj-....
46.
Szuman, S. (1956). Istota, kierunki i struktura uzdolnień muzycznych [The essence, directions and structure of musical talents]. Szkoła Artystyczna, 1–2, 8–29.
47.
Tan, Y. T., McPherson, G. E., Peretz, I., Berkovic, S. F., & Wilson, S. J. (2014). The genetic basis of music ability. Frontiers in Psychology, 5, 658. https://doi.org/10.3389/fpsyg.....
48.
Taraszkiewicz, M. (2001). Jak uczyć jeszcze lepiej! Szkoła pełna ludzi [How to teach even better! A school full of people]. „Arka”.
49.
Tiepłow, B. M. (1952). Psychologia zdolności muzycznych [The psychology of musical ability]. „Nasza Księgarnia”.
50.
Weiner, A. (2010). Kompetencje muzyczne dzieci w młodszym wieku szkolnym: Determinanty, zależności, perspektywy rozwoju [Musical competences of children at early school age: Determinants, dependencies, development prospects]. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
51.
Welch, G. F. (2022). Reflections on the concept of musical development. British Journal of Music Education, 39(1), 92–105. https://doi.org/10.1017/S02650....
52.
Wierszyłowski, J. (1979). Psychologia muzyki [Psychology of music]. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
53.
Wilk, A. (1999). Analiza efektywności kształcenia muzycznego studentów na kierunkach: „nauczanie początkowe” i "wychowanie przedszkolne” w wyższych szkołach pedagogicznych [Analysis of the effectiveness of music education for students in the fields of “primary education” and “preschool education” at higher pedagogical schools]. In J. Kurcz (Ed.), Kształcenie nauczycieli muzyki: Stan obecny i perspektywy (pp. 24–29). Akademia Muzyczna w Krakowie.
54.
Wilk, A. (2004). Problemat kompetencji muzyczno-pedagogicznych studentów pedagogiki wczesnoszkolnej i nauczycieli klas początkowych szkoły podstawowej w świetle przeprowadzonych badań w latach 1992–1999 [The problem of musical and pedagogical competences of early school education students and teachers of early grades of primary school in the light of research conducted in the years 1992–1999]. Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej w Krakowie.
55.
Wilk, K. (2018). Postulowane a rzeczywiste kompetencje muzyczne nauczycieli przedszkola (na przykładzie województwa śląskiego) [The postulated and actual musical competences of kindergarten teachers (based on the example of the Silesian Voivodeship)] [Doctoral thesis, Uniwersytet Śląski w Katowicach]. https://rebus.us.edu.pl/bitstr....
56.
Wojciechowska, K. (2009). Muzyka w edukacji wczesnoszkolnej a kompetencje nauczyciela [Music in early school education and teacher competences]. Wydawnictwo Naukowe Łużyckiej Wyższej Szkoły Humanistycznej im. J. B. Solfy; Wydawnictwo „Monogram”.
58.
Zwolińska, E. A. (2007). Kompetencje nauczyciela muzyki w audiacyjnym modelu edukacji [Competencies of a music teacher in the audiation model of education]. In B. Kamińska (Ed.), Psychologia rozwoju muzycznego a kształcenie nauczycieli (pp. 143–156). Akademia Muzyczna im. Fryderyka Chopina.
59.
Żylińska, M. (2013). Neurodydaktyka: Nauczanie i uczenie się przyjazne mózgowi [Neurodidactics: Brain-friendly teaching and learning]. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. https://doi.org/10.12775/978-8....
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
Finansowane ze środków:
Projekt rozwoju praktyk wydawniczych i edytorskich oraz ich wpływu na utrzymanie się w obiegu międzynarodowym czasopisma został sfinansowany ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Projekt obejmował następujące działania: modernizację strony internetowej czasopisma, wdrożenie systemu submisji artykułów oraz wdrożenie menedżera bibliografii, wdrożenie systemu antyplagiatowego, wprowadzenie automatycznego systemu informowania członków społeczności akademickiej, a także tłumaczenie artykułów na język angielski. Kwota środków finansowych stanowiących pomoc przyznaną w ramach programu „Rozwój czasopism naukowych" na podstawie umowy nr RCN/SN/0666/2021/1 z dnia 22.12.2022 roku wyniosła 79 890, 96 zł. Szczegółowy opis realizowanych działań znajduje się w zakładce "Źródła finansowania"
© 2006-2025 Journal hosting platform by Bentus
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
