Nauczyciele na progu migracji: Perspektywy przynależności i codziennego życia szkolnego
 
Więcej
Ukryj
1
Instytut Pedagogiki, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław, Polska
 
2
Akademia Mazowiecka w Płocku, Płock, Polska
 
 
Data nadesłania: 15-10-2025
 
 
Data akceptacji: 08-12-2025
 
 
Data publikacji online: 18-12-2025
 
 
Data publikacji: 18-12-2025
 
 
Autor do korespondencji
Kamila Kamińska   

Instytut Pedagogiki, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Uniwersytet Wrocławski, Dawida 1, 50-525 Wrocław, Polska
 
 
Wychowanie w Rodzinie 2025;32(3):241-251
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel. Artykuł analizuje, jak nauczycielki i nauczyciele w polskich szkołach rozumieją i realizują swoją rolę wobec dzieci z doświadczeniem migracyjnym. Koncentruje się na codziennych mikropraktykach szkolnych, poprzez które wzmacniane lub osłabiane są: poczucie przynależności, uczenie się oraz praktyczna realizacja praw dziecka w warunkach rosnącej różnorodności. Badanie osadzono w podejściach ekologicznych, koncepcjach przynależności i home-making oraz literaturze dotyczącej street-level bureaucracy i infrastruktury troski, ze szczególnym uwzględnieniem zmiany po przybyciu dużej grupy dzieci z Ukrainy w 2022 roku. Metody i materiały. Artykuł opiera się na jakościowej analizie wywiadów półustrukturyzowanych z nauczycielami i dyrekcją szkół pracujących z dziećmi z doświadczeniem migracyjnym w Polsce. Wywiady dotyczyły przyjmowania nowych uczniów, komunikacji z rodzinami, interpretacji i stosowania przepisów oraz organizacji czasu i przestrzeni szkolnej. Zebrany materiał poddano analizie tematycznej, połączono opisy konkretnych działań z szerszymi ramami instytucjonalnymi przy użyciu wybranych pojęć z teorii ekologicznej, koncepcji przynależności i home-making, teorii kontaktu oraz pedagogiki miejsca. Wyniki i wnioski. Wyniki pokazują, że nauczyciele pełnią kluczową rolę architektów szkolnej przynależności oraz wykonawców praw dziecka na poziomie street-level. Tworzą mikropraktyki powitania, wsparcia językowego i bezpieczeństwa emocjonalnego, które mogą przekształcać szkołę w laboratorium przynależności, lecz pozostają kruche, gdy opierają się głównie na indywidualnej dobrej woli. Kontrast między fazą „przed” i „po” ujawnia potrzebę przejścia od doraźnych, wyjątkowych rozwiązań do stabilnych ról, rutyn i zasobów, które budują infrastrukturę troski i umożliwiają dzieciom realne „bycie u siebie” w szkole.
REFERENCJE (22)
1.
Ager, A., & Strang, A. (2008). Understanding integration: A conceptual framework. Journal of Refugee Studies, 21(2), 166–191. https://doi.org/10.1093/jrs/fe....
 
2.
Allport, G. W. (1954). The nature of prejudice. Addison-Wesley.
 
3.
Antonsich, M. (2010). Searching for belonging – An analytical framework. Geography Compass, 4(6), 644–659. https://doi.org/10.1111/j.1749....
 
4.
Blachnicka-Ciacek, D., Trąbka, A., Budginaitė-Mačkinė, I., Parutis, V., & Pustulka, P. (2021). Do I deserve to belong? Migrants’ perspectives on the debate of deservingness and belonging. Journal of Ethnic and Migration Studies, 47(17), 3805–3821. https://doi.org/10.1080/136918....
 
5.
Blunt, A., & Dowling, R. (2022). Home (2nd ed.). Routledge.
 
6.
Bronfenbrenner, U. (1979). The ecology of human development: Experiments by nature and design. Harvard University Press.
 
7.
Epstein, J. L. (1995). School – family – community partnerships: Caring for the children we share. Phi Delta Kappan, 76(9), 701–712.
 
8.
Epstein, J. L. (2011). School, family, and community partnerships: Preparing educators and improving schools (2nd ed.). Routledge.
 
9.
Gruenewald, D. A. (2003). The best of both worlds: A critical pedagogy of place. Educational Researcher, 32(4), 3–12. https://doi.org/10.3102/001318....
 
10.
hooks, bell (2009). Belonging: A culture of place. Routledge.
 
11.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. [Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997]. (1997, April 2). Dz.U.1997.78.483.
 
12.
Lave, J., & Wenger, E. (1991). Situated learning: Legitimate peripheral participation. Cambridge University Press.
 
13.
Lefebvre, H. (2004). Rhythmanalysis: Space, time and everyday life. Continuum.
 
14.
Lipsky, M. (1980). Street-level bureaucracy: Dilemmas of the individual in public services. Russell Sage Foundation.
 
15.
Massey, D. (1994). Space, place, and gender. University of Minnesota Press.
 
16.
Pettigrew, T. F., & Tropp, L. R. (2006). A meta-analytic test of intergroup contact theory. Journal of Personality and Social Psychology, 90(5), 751–783. https://psycnet.apa.org/doi/10....
 
17.
Putnam, R. D. (2007). E pluribus unum: Diversity and community in the twenty-first century. Scandinavian Political Studies, 30(2), 137–174. https://doi.org/10.1111/j.1467....
 
18.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 sierpnia 2017 r. w sprawie kształcenia osób niebędących obywatelami polskimi oraz osób będących obywatelami polskimi, które pobierały naukę w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw [Regulation of the Minister of National Education of 23 August 2017 on the education of persons who are not Polish citizens and persons who are Polish citizens who received education in schools operating within the education systems of other countries]. (2017, August 23). Dz.U.2017.1655.
 
19.
Tuan, Y.-F. (1977). Space and place: The perspective of experience. University of Minnesota Press.
 
20.
Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe [Act of 2016, 14 December Education Law]. (2016, December 14). Dz.U.2017.59 as amended.
 
21.
United Nations General Assembly. (1989). Convention on the Rights of the Child. https://www.ohchr.org/sites/de....
 
22.
Yuval-Davis, N. (2011). The politics of belonging: Intersectional contestations. SAGE.
 
Deklaracja dostępności
 
eISSN:2300-5866
ISSN:2082-9019
Journals System - logo
Scroll to top