W wyniku dokonujących się przemian społecznych, ekonomicznych i kulturowych, rola ojca w procesie wychowania dziecka staje się istotna. Rośnie więc zainteresowanie specyfiką roli ojca w rodzinie i jego kompetencjami wychowawczymi. Jerzy Witczak uważa, że obecność ojca w procesie wychowania jest nie tylko ważna i konieczna, ale praktycznie niemożliwa do zastąpienia. Ojciec dostarcza dziecku tych bodźców i wzorów w jego rozwoju społecznym i moralnym, których matka nie może zupełnie lub w tak szerokim zakresie mu ofiarować. Analizując uczestnictwo ojca w procesie rozwoju dziecka należy podkreślić istotną kwestię, jaką jest odmienność między miłością ojcowską a miłością macierzyńską. Kazimierz Pospiszyl stwierdza, że kochanie jest nieco inne u ojców niż u matek, choć jedno i drugie jest dziecku niezbędne. Zdaniem Tomasza Sosnowskiego matkę cechuje niestabilność nastrojów. Ojciec, bardziej zrównoważony w uczuciach, charakteryzuje się konsekwencją w postępowaniu, co ma duże znaczenie dla skuteczności oddziaływania na dziecko. Stanowczość jest podstawowym warunkiem zapewnienia dziecku równowagi emocjonalnej. Miłość ojcowska stanowi dla dziecka zachętę do dalszego rozwoju, wytycza w jakim kierunku ma ono postępować. Erich Fromm uważa, że rolą matki jest zapewnienie dziecku bezpieczeństwa w życiu, rolą zaś ojca jest nauka, kierowanie dzieckiem tak, aby było przystosowane do życia w społeczności, w której żyje. Ojciec stawia wymagania i kształtuje w dziecku cechy, które sprawią, że będzie ono w przyszłości zdolne pokonywać trudności życiowe. Miłość ojcowska jest dla dziecka inspiracją i wezwaniem do pracy nad sobą.