Postawy rodzicielskie a strategie adaptacyjne dzieci w nowym środowisku wychowawczym
 
Więcej
Ukryj
1
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, Wydział Nauk Społecznych, Kanonicza 9/301, 31-002 Kraków, Polska
 
2
Niepubliczne Przedszkole im. Walta Disneya w Chrzanowie, Kard. Wyszyńskiego 17 a, 32-500 Chrzanów, Polska
 
 
Data nadesłania: 30-09-2024
 
 
Data akceptacji: 12-12-2024
 
 
Data publikacji online: 28-12-2024
 
 
Autor do korespondencji
Bożena Muchacka   

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, Wydział Nauk Społecznych, Kanonicza 9/301, 31-002 Kraków, Polska
 
 
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wprowadzenie. Rodzice odgrywają istotną rolę w procesie adaptacji dziecka do przedszkola. Wczesna więź między dzieckiem a rodzicem (Lubowiecka, 2000; Klim-Klimaszewska, 2006; Brzezińska, Czub, Ożadowicz, 2012; Szczotka, Szewczuk, 2015), zwłaszcza matką (Bowlby, 2007; Ziemska, 2009) wpływa na rozwój poczucia bezpieczeństwa, które jest niezbędne dla efektywnego przystosowania się do nowego środowiska. Dzieci, które rozwijają zdrowe, ufne przywiązanie, lepiej radzą sobie z wyzwaniami związanymi z rozstaniem z rodzicami i adaptacją do nowego otoczenia. Są bardziej skłonne do eksplorowania świata, potrafią lepiej regulować emocje i nawiązywać relacje z rówieśnikami. Natomiast dzieci z lękowym lub ambiwalentnym stylem przywiązania mogą postrzegać nowe sytuacje, takie jak pobyt w przedszkolu, jako zagrożenie, co utrudnia proces adaptacji i może prowadzić do silnych reakcji emocjonalnych. Zrozumienie, jak postawy rodzicielskie wpływają na strategie adaptacyjne dzieci w przedszkolu, może pomóc w opracowaniu bardziej efektywnych metod wsparcia dzieci w procesie adaptacji. Cel. Celem badań było poznanie zależności występujących pomiędzy postawami reprezentowanymi przez rodziców a strategiami adaptacyjnymi przyjmowanymi przez ich dzieci w przedszkolu. Metody i materiały. Badaniami objęto dzieci trzyletnie wstępujące do nowego środowiska, jakim jest przedszkole, oraz ich rodziców. Do badań wykorzystano Skalę Postaw Rodzicielskich Mieczysława Plopy (SPR) oraz Kwestionariusz Strategii Adaptacyjnych Anny Brzezińskiej, Magdaleny Czub i Natalii Ożadowicz (KSA). Wyniki. Badania nie wykazały jednoznacznie zależności pomiędzy postawami rodzicielskimi a strategiami adaptacyjnymi dzieci.
REFERENCJE (25)
1.
Anderson, S. A., Sabatelli, R. M. (1999). Family Interaction [Interakcje w rodzinie]. Boston: Allyn and Bacon Press.
 
2.
Belsky, J. (1984). The determinants of parenting: A process model [Determinanty rodzicielstwa: Model procesu]. Child Development, 55(1), 83–96. DOI : 10.1111/j.1467-8624.1984.tb00275.x.
 
3.
Belsky, J., Steinberg, L., Draper, P. (1991). Childhood experience, interpersonal development, and reproductive strategy: An evolutionary theory of socialization [Doświadczenia z dzieciństwa, rozwój interpersonalny i strategia reprodukcyjna: Ewolucyjna teoria socjalizacji]. Child Development, 62(4), 647–670. DOI: 10.1111/j.1467-8624.1991.tb01558.x.
 
4.
Bowlby, J. (2007). Przywiązanie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
5.
Browne, D. T., Odueyungbo, A., Thabane, L., Byrne, C., Smart, L. A. (2010). Parenting-by-gender interactions in child psychopathology: Attempting to address inconsistencies with a Canadian national database [Interakcje rodziców w zależności od płci a psychopatologia dzieci: Próba rozwiązania niespójności z wykorzystaniem kanadyjskiej bazy danych narodowych]. Child and Adolescent Psychiatric Mental Health Journal, 4, 1–13. DOI : 10.1186/1753-2000-4-5.
 
6.
Brzezińska, A. I., Czub, M., Ożadowicz, N. (2012). Adaptacja dziecka trzyletniego do środowiska przedszkolnego. Edukacja, 4(120), 5–21.
 
7.
Brzezińska, A., Appelt, K., Ziółkowska, B. (2021). Psychologia rozwoju człowieka. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
 
8.
Buchnat, M. (2011). Adaptacja przedszkolna dziecka z lekką niepełnosprawnością intelektualną. W: Z. Gajdzica, M. Bełza (red.), Wybrane zagadnienia socjalizacji i edukacji osób z ograniczoną sprawnością (ss. 71–79). Sosnowiec: Oficyna Wydawnicza „Humanitas”.
 
9.
Cudak, H., Cudak, S. (2020). Społeczne i emocjonalne funkcjonowanie współczesnej rodziny. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
 
10.
Darling-Fisher, C., Tiedje, L. B. (1990). The impact of maternal employment characteristics on fathers’ participation in child care [Wpływ zatrudnienia matki na udział ojców w opiece nad dziećmi]. Family Relations, 39(1), 20–26. DOI : 10.2307/584944.
 
11.
Dykalska-Bieck, D., Zawadzka, A. M., Lipowska, M. (2017). Wychowanie w kulturze konsumpcji: Postawy wychowawcze rodziców a tendencje materialistyczne dzieci 5–6-letnich. Polskie Forum Psychologiczne, 22(4), 636–655. DOI : 10.14656/PFP20170407.
 
12.
Klim-Klimaszewska, A. (2006). Adaptacja dziecka do środowiska przedszkolnego. Siedlce: Wydawnictwo Akademii Podlaskiej.
 
13.
Klim-Klimaszewska, A. (2010). Trzylatek w przedszkolu: Gotowość dziecka trzyletniego do podjęcia edukacji przedszkolnej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Erica.
 
14.
Lubowiecka, J. (2000). Przystosowanie psychospołeczne dziecka do przedszkola. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
 
15.
Martin, C. A, Colbert, K. K. (1997). Parenting: A Life Span Persective [Rodzicielstwo: Perspektywa całego życia]. New York: McGrav–Hill.
 
16.
Okoń, W. (1992). Słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
17.
Plopa, M. (2008). Skala postaw rodzicielskich: Wersja dla rodziców: Podręcznik. Warszawa: Vizja Press & It.
 
18.
Plopa, M. (2011). Psychologia rodziny: Teoria i badania. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
 
19.
Rembowski, J. (1972). Więzi uczuciowe w rodzinie: Studium psychologiczne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
 
20.
Rudkowska, G. (1997). Samooceny dzieci sześcioletnich a postawy rodzicielskie ich matek i ojców. W: W. Pilecka, M. Kliś (red.), Funkcje psychologii w dobie przemian społeczno-kulturowych w Polsce (ss. 255–266). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
 
21.
Sęk, H., Brzezińska, A. I. (2010). Podstawy pomocy psychologicznej. W: J. Strelau, D. Doliński (red.), Psychologia akademicka. Podręcznik (t. 2, ss. 735–784). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
 
22.
Szczotka, M., Szewczuk, K. (2015). Rodzic partnerem w procesie adaptacji dziecka trzyletniego do przedszkola. W: J. Karbowniczek, A. Błasiak, E. Dybowska (red.), Rozwój i wychowanie dziecka w wieku przedszkolnym i szkolnym: Perspektywy i problemy (ss. 67–88). Kraków: Wydawnictwo WAM.
 
23.
Trempała, J. (2011). Psychologia rozwoju człowieka: Podręcznik akademicki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
24.
Ziemska, M. (red.). (1973). Postawy rodzicielskie. Warszawa: Wiedza Powszechna.
 
25.
Ziemska, M. (red.). (2009). Postawy rodzicielskie. Warszawa: Wiedza Powszechna.
 
Deklaracja dostępności
 
eISSN:2300-5866
ISSN:2082-9019
Journals System - logo
Scroll to top