Retrospektywna ocena postaw rodzicielskich
młodzieży w perspektywie jej dobrostanu
psychicznego
Więcej
Ukryj
Data nadesłania: 18-04-2016
Data ostatniej rewizji: 16-05-2017
Data akceptacji: 16-05-2017
Data publikacji: 29-09-2017
Autor do korespondencji
Anna Wołpiuk-Ochocińska
Zakład Psychologii, Wydział Pedagogiczny, Uniwersytet Rzeszowski, ul. ks. J. Jałowego 24, 35-010
Rzeszów, Polska
Wychowanie w Rodzinie 2017;16(2):129-152
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wstęp Człowiek w swojej rodzinie odnajduje najbardziej sprzyjające środowisko
dla swojego rozwoju i z chwilą usamodzielnienia czerpie z niej niepowtarzalne
i niezbędne wartości. Rodzina, budując samoocenę dziecka, kształtując postawy wobec
świata, wpływa również pośrednio i bezpośrednio na dobrostan człowieka. Dobrostan
psychiczny jest uwarunkowany czynnikami zewnętrznymi, właściwościami osobowości
oraz ich interakcją. Jednym z tych czynników zewnętrznych, warunkujących zadowolenie
jednostki, wydają się postawy rodzicielskie, które są przedmiotem badań przedstawionych
w niniejszym artykule. Metody i grupa badana: W badaniach
wzięło udział 511 uczniów szkół średnich w wieku 16–19 lat. Zastosowano metody:
Kwestionariusz Retrospektywnej Oceny Postaw Rodziców Plopy, Skala SLSS Huebnera,
Kwestionariusz LOT-R M. Scheiera, Carvera, Bridgesa, Skala DS14 Ogińskiej-
-Bulik, Juczyńskiego, Denolleta. Wyniki i wnioski: Związek postaw rodzicielskich
z wymiarami dobrostanu istnieje, aczkolwiek jego siła jest niska Postawy rodzicielskie,
szczególnie postawa akceptacji rodzicielskiej, mają wpływ na poziom zadowolenia
z życia, optymizmu życiowego, a także hamowania społecznego i negatywnej emocjonalności. Chłopcy i dziewczęta oczekują innych postaw rodzicielskich
w stosunku do siebie, żeby czuć się szczęśliwymi.
REFERENCJE (33)
1.
Arrindell W., Heesink J., Feij J., The Satisfaction with Life Scale (SWLS): Appraisal with 1700 healthy young adults in The Netherlands, „Personality and Individual Differences” 1999, nr 26.
2.
Cęcelek G., RODZINA – jej przemiany oraz zagrożenia i problemy wychowawcze, „Mazowieckie Studia Humanistyczne” 2005, nr 11.
3.
Chuchra M., Drzazga K., Pawłowska B., Postawy rodzicielskie a poczucie kontroli w percepcji dziewcząt z anoreksją (Parent-child relations and sense of control in the perception of girls with anorexia), „Psychiatria Polska” 2006, nr 40(4).
4.
Costa P.T., McCrae R.R., Professional manual: revised NEO personality inventory (NEO-PI-R) and NEO five-factor inventory (NEO-FFI), „Odessa FL Psychological Assessment Resources” 1992, nr 3.
5.
Diener E. i in., The satisfaction with life scale, „Journal of Personality Assessmemt” 1985, nr 49.
6.
Diener E., Subjective well-being, „Psychological Bulletin” 1984, nr 95.
7.
Finogenow M., Psychologiczne uwarunkowania zadowolenia z życia w wieku emerytalnym – wyniki modelowania równań strukturalnych, „Polskie Forum Psychologiczne” 2008, nr 13.
8.
Gilman R., Huebner E.S., Review of life satisfaction measures for adolescents, „Behaviour Change” 2000, nr 17.
9.
Harwas-Napierała B., i Trempała J., Psychologia rozwoju człowieka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
10.
Huebner E.S., Initial development of the Student’s Life Satisfaction Scale, „School Psychology International” 1991, nr 12.
11.
Huebner E.S., Suldo S.M., Valois R.F., Psychometric Properties of Two Brief Measures of Children’s Life Satisfaction: The Students’ Life Satisfaction Scale (SLSS) and the Brief Multidimensional Students’ Life Satisfaction Scale (BMSLSS), „Paper prepared for the Indicators of Positive Development Conference” 12–13 March, Washington 2003.
12.
Jankowska M., Postawy rodzicielskie ojca a styl przywiązaniowy w dorosłych relacjach córki, „Journal of Chemical Information and Modeling” 2013, nr 53.
13.
Jankowski T. i in., Przydatność inwentarza NEO-PI-R w diagnozie indywidualnej, [w:] J. Siuta (red.), Diagnoza osobowości. Inwentarz NEO-PI-R w teorii i praktyce, Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Warszawa 2009.
14.
John O., Srivastava S., The Big Five trait taxonomy: History, measurement, and theoretical perspectives, „Handbook of personality: Theory and research” 1999, nr 2.
15.
Juczyński Z., Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Warszawa 2011.
16.
Juczyński Z., Ogińska-Bulik N., Narzędzia pomiaru stresu i radzenia sobie ze stresem, Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Warszawa 2012.
17.
Krok D., Nadzieja jako predyktor wymiarów dobrostanu psychicznego, „Polskie Forum Psychologiczne” 2013, nr 18.
18.
Malina A., Styl przywiązania młodych kobiet a ich satysfakcja z życia w różnych fazach rozwoju rodziny, „Psychologia Rozwojowa” 2011, t. 16, nr 1.
19.
Ogińska-Bulik N., Osobowość typu D. Teoria i Badania, Wydawnictwo WSH-E, Łódź 2009.
20.
Ogińska-Bulik N., Juczyński Z., Osobowość – stres a zdrowie, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2010.
21.
Ogińska-Bulik N., Juczyński Z., Właściwości osobowości sprzyjające chorobom somatycznym – rola typu D, „Psychoonkologia” 2008, nr 12.
22.
Ogińska-Bulik N., Langer I., Osobowość typu D i strategie radzenia sobie ze stresem a nasilenie objawów PTSD w grupie strażaków, „Medycyna Pracy” 2007, nr 58.
23.
Plopa M., Psychologia rodziny. Teoria i badania, Wydawnictwo Elbląskiej Uczelni Humanistyczno-Ekonomicznej, Elbląg 2004.
24.
Plopa M., Kwestionariusz retrospektywnej oceny postaw rodziców (KROPR). Podręcznik, Vizja Press & IT, Warszawa 2008.
25.
Przygoda A., Mechanizmy socjalizacji w rodzinie, „Pedagogika Rodziny. Family Pedagogy” 2011, nr 1(1).
26.
Ryff C.D., Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being, „Journal of Personality and Social Psychology” 1989, nr 57.
27.
Ryś M., Kształtowanie się poczucia własnej wartości i relacji z innymi w różnych systemach rodzinnych, „Kwartalnik Naukowy” 2011, nr 2(6).
28.
Springer K.W., Hauser R.M., An assessment of the construct validity of Ryff’s Scales of Psychological Well-Being: Method, mode, and measurement effects, „Social Science Research” 2006, nr 35.
29.
Szymańska-Pytlińska M., Szumski F., Rola rodziców w etiologii przestępczości seksualnej, „Dziecko krzywdzone. Toria, badania, praktyka” 2014, t. 13, nr 1.
30.
Thomson E., Hanson Th.L., McLanahan S., Family structure and child well-being: Economic resources versus parental behaviors, „Social Forces” 1994, nr 73.
31.
Witkowska B., Percepcja postaw rodzicielskich a poziom samooceny dziewcząt z anoreksją psychiczną (Perception of parental attitudes and the level of female adolescents), „Psychiatria Polska” 2013, nr 74(3).
32.
Zalewska A., System wartościowania a zadowolenie z życia pracowników w nowym miejscu pracy, „Przegląd Psychologiczny” 2002, nr 45.
33.
Zalewska A., Dwa światy: emocjonalne i poznawcze oceny jakości życia i ich uwarunkowania u osób o wysokiej i niskiej reaktywności, Wydawnictwo Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej „Academica”, Warszawa 2003.