Relacje rodzice – dziecko i ich prawne konteksty
 
Więcej
Ukryj
 
Data nadesłania: 01-07-2014
 
 
Data ostatniej rewizji: 30-12-2014
 
 
Data akceptacji: 30-12-2014
 
 
Data publikacji: 30-12-2014
 
 
Autor do korespondencji
Małgorzata Dyrdół   

Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu ul. Wieniawskiego 1 61-712 Poznań
 
 
Wychowanie w Rodzinie 2014;10(2):281-296
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Przedmiotem rozważań w artykule są prawne regulacje relacji pomiędzy rodzicami a ich dziećmi, odnoszące się do władzy rodzicielskiej, z jednej strony, i praw dziecka – z drugiej. Punktem wyjścia dla tych rozważań jest charakterystyka relacji: rodzice – dziecko, obejmująca ich przejawy i rodzaje, kulturowe zróżnicowanie oraz przemiany, jakim te relacje ulegały. W artykule pokazano jak zmieniło się postrzeganie władzy rodzicielskiej i jak rozumie się ją we współczesnym świecie (głównie w Polsce); opisane zostały podstawowe zasady sprawowania władzy rodzicielskiej, w tym zasada dobra dziecka i interesu społecznego, konieczności poszanowania podmiotowości dziecka i uwzględniania jego wieku oraz dojrzałości w podejmowaniu decyzji, które go dotyczą. Wymienione zostały atrybuty władzy rodzicielskiej i opisano pieczę nad osobą dziecka. W omówieniu instytucji władzy rodzicielskiej podkreślono znaczenie występującego często błędnego jej rozumienia, jak również niejasności w rozumieniu „dobra dziecka”. Z władzą rodzicielską – szczególnym stosunkiem prawnym łączą się prawa dziecka jako prawa naturalne, a nie dziecku nadane. W tekście ukazano historyczny kontekst tych praw i wyeksponowano prawa osobiste dziecka. W omówieniu prawnych kontekstów relacji rodzice – dziecko podkreślono służebną rolę prawa w regulacji tych relacji. Opisano jak przepisy prawa odnoszą się do wychowania i partnerstwa w interakcjach dorosłych z dzieckiem. Tekst kończy się wskazaniem na znaczenie, jakie dla kształtowania relacji rodzice – dziecko mają: wiedza i przekonania (rodziców i ich dzieci), dotyczące praw dziecka i władzy rodzicielskiej oraz wynikająca z tego znaczenia konieczność poznania: tej wiedzy i tych przekonań.
 
REFERENCJE (25)
1.
Adamski F., Rodzina. Wymiar społeczno-kulturowy, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2002.
 
2.
Andrzejewski M. (red.), Prawa dziecka. Konteksty prawne i pedagogiczne, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2012.
 
3.
Andrzejewski M., O (niewielkiej) użyteczności prawa dla ochrony uczuć, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” 2005, nr 1.
 
4.
Andrzejewski M., Prawo rodzinne i opiekuńcze, Wyd. C.H. Beck, Warszawa 2004.
 
5.
Bołdyrew A., Matka i dziecko w rodzinie polskiej. Ewolucja modelu życia rodzinnego w latach 1795–1918, Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2008.
 
6.
Czyż E., Prawa dziecka, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Warszawa 2002.
 
7.
Fontana D., Psychologia dla nauczycieli, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 1995.
 
8.
Frączek Z., Lulek B., Wybrane problemy pedagogiki rodziny, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2010.
 
9.
Ignatowicz J., Nazar M., Prawo rodzinne, LexisNexis, Warszawa 2010.
 
10.
Jakowicka M., Stech K., Pedagogiczne aspekty paktów praw człowieka i konwencji praw dziecka. Założenia i rzeczywistość, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. T. Kotarbińskiego, Zielona Góra 2000.
 
11.
Kawula S., Rodzina jako grupa i instytucja opiekuńczo-wychowawcza, [w:] S. Kawula, J. Brągiel, A.W. Janke, Pedagogika rodziny, Obszary i panorama problematyki, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 1998.
 
12.
Kwak A., Mościskier A., Rzeczywistość praw dziecka w rodzinie, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2002.
 
13.
Łobocki M., Teoria wychowania w zarysie, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2003.
 
14.
Osuchowski W., Rzymskie prawo prywatne. Zarys wykładu, PWN, Warszawa 1986.
 
15.
Pałecki K., Społeczne opinie o prawie i jego sądowym stosowaniu w dziedzinie stosunków rodzinnych, [w:] M. Borucka-Arctowa (red.), Poglądy społeczeństwa polskiego na stosowanie prawa, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1978.
 
16.
Plopa M., Psychologia rodziny. Teoria i badania, Oficyna Wyd. Impuls, Kraków 2005.
 
17.
Przetacznik-Gierowska M., Włodarski Z., Psychologia wychowawcza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
 
18.
Radwański Z., Pojecie i funkcja „dobra dziecka” w polskim prawie rodzinnym i opiekuńczym, „Studia cywilistyczne. Tom XXXI”, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa – Kraków 1981.
 
19.
Romaniuk A., Prawne aspekty rodzicielstwa – władza rodzicielska, [w:] A. Kwak (red.), Rodzicielstwo. Między domem, prawem, służbami społecznymi, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2008.
 
20.
Sauk J., Granice obowiązków i praw rodziców wobec dzieci i społeczeństwa. Studium prawno-porównawcze, Wydawnictwa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 1967.
 
21.
Smyczyński T., Konwencja o Prawach Dziecka. Analiza i wykładnia, Przedsiębiorstwo Wydawnicze „Ars boni et aequi”, Poznań 1999.
 
22.
Sójka-Zielińska K., Historia prawa, LexisNexis, Warszawa 2009.
 
23.
Strzebińczyk J., Prawo rodzinne, „Zakamycze”, Kraków 2003.
 
24.
Ziemska M., Postawy rodzicielskie, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973.
 
25.
Ziemska M., Rodzina a osobowość, Wiedza Powszechna, Warszawa 1977.
 
eISSN:2300-5866
ISSN:2082-9019
Journals System - logo
Scroll to top