Dyskurs o rodzinie na łamach „Przeglądu Powszechnego” w II Rzeczypospolitej
Więcej
Ukryj
1
Katedra Oświaty i Wychowania, Instytut Nauk o Wychowaniu Wydział Pedagogiczny, Akademia Ignatianum w Krakowie, ul. Kopernika 26, 31-501 Kraków
Data nadesłania: 20-02-2015
Data ostatniej rewizji: 12-10-2015
Data akceptacji: 12-10-2015
Data publikacji: 30-12-2015
Autor do korespondencji
Beata Topij-Stempińska
Katedra Oświaty i Wychowania, Instytut Nauk o Wychowaniu Wydział Pedagogiczny, Akademia Ignatianum w Krakowie, ul. Kopernika 26, 31-501 Kraków
Wychowanie w Rodzinie 2015;12(2):139-154
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Przegląd Powszechny” został założony w 1884 roku przez polskiego jezuitę Mariana Morawskiego. Celem tego miesięcznika było szerzenie znajomości zasad katolickich wśród inteligencji oraz refleksja nad aktualnymi zagadnieniami dotyczącymi życia społecznego, naukowego czy literackiego. Na łamach czasopisma zamieszczano obszerne artykuły z dziedziny literatury, historii, filozofii, teologii, religioznawstwa, etyki
społecznej. Stałe rubryki dotyczyły najbardziej aktualnych spraw państwowych, społecznych, kulturalnych i religijnych oraz recenzje książek.
Jedną z kwestii społecznych, którą podejmowano w periodyku były zagadnienia dotykające problemów ówczesnej rodziny. Autorzy tekstów zwracali uwagę na rolę rodziny w wychowaniu, podejmowali zagadnienia dotyczące wychowania prorodzinnego. Przedstawiali interpretację „prawnej strony zagadnienia” dotyczącą rozwodów czy aborcji. Swoimi publikacjami również chcieli uwrażliwić czytelnika na sytuację polskich dzieci w rodzinie czy konieczność edukacji prozdrowotnej polskiej rodziny. Uczestniczyli w wydarzeniach związanych z problematyką rodzinną i poprzez raporty czy sprawozdania informowali społeczeństwo np. o podejmowanych inicjatywach w tym zakresie. W „Przeglądzie Powszechnym” problematyką rodziny zajmował się m.in. Stanisław Podoleński SJ. Cechowało go, jak pisze Janina Kostkiewicz, „zaangażowanie, długotrwałe i ciągłe, w raz podjętą problematykę”. Wykazywał się znajomością „inicjatyw podejmowanych w badanej kwestii przez adekwatne organizacje, stowarzyszenia, władze różnych szczebli”. W II RP „Przegląd Powszechny” był jednym z tych czasopism, na łamach którego
podjęto dyskurs o kondycji polskiej rodziny, jej problemach czy dylematach.
REFERENCJE (32)
1.
Draus J., Orędownik idei unijnej i prekursor ekumenizmu. O życiu i działalności ks. Jana Urbana SJ (1874–1940), [w:] S. Cieślak, B. Topij-Stempińska (red.), Społeczeństwo, kultura, wychowanie w poglądach polskich jezuitów okresu II Rzeczypospolitej, Wydawnictwo WAM, Akademia Ignatianum, Kraków 2012.
3.
Fiedorczyk P., Z dziejów polskiego prawa rodzinnego w XX wieku, [w:] F. Lempa, S. Tafaro (red.), Rodzina i społeczeństwo wczoraj i dziś, Temida 2, Białystok 2006.
4.
Jakubiak K., Kierunki, metody i wyniki badań nad rodziną jako środowiskiem wychowawczym w II Rzeczypospolitej, [w:] A.W. Janke (red.), Wychowanie rodzinne w teorii i praktyce. Rozwój pedagogicznej orientacji familiologiczej, Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń 2008.
5.
Jakubowski Z., „Przegląd Powszechny” 1884–1885, Akademia Nauk Społecznych, Warszawa 1987.
6.
Kicowska A., Prasa jako źródło w badaniach historyczno-edukacyjnych (wybrane problemy), [w:] T. Jałmużna, I. Michalska, G. Michalski (red.), Konteksty i metody w badaniach historyczno-pedagogicznych, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2004.
7.
Kostkiewicz J., Wychowanie prorodzinne w myśli społeczno-pedagogicznej ks. Stanisława Podoleńskiego SJ (1887–1945), [w:] S. Cieślak, B. Topij-Stempińska (red.), Społeczeństwo, kultura, wychowanie w poglądach polskich jezuitów okresu II Rzeczypospolitej, Wydawnictwo WAM, Akademia Ignatianum, Kraków 2012.
9.
Paczkowski A., Prasa polska w latach 1918–1939, [w:] J. Łojek (red.), Historia prasy polskiej, PWN, Warszawa 1980.
10.
Paluszkiewicz F., Od „Kuriera Polskiego” do stulecia „Przeglądu Powszechnego”, „Przegląd Powszechny” 1984, t. 749.
11.
Podoleński S., Czy zmierzch kobiety?, „Przegląd Powszechny” 1925, t. 168.
12.
Podoleński S., Dlaczego chcą nam narzucić rozwody? Dokończenie, „Przegląd Powszechny” 1931, t. 190.
13.
Podoleński S., Dlaczego chcą nam narzucić rozwody?, „Przegląd Powszechny” 1931, t. 190.
14.
Podoleński S., O duszę młodzieży, „Przegląd Powszechny” 1925, t. 167.
15.
Podoleński S., O poszanowanie kobiety, „Przegląd Powszechny” 1929, t. 181.
16.
Podoleński S., O życie nienarodzonych, „Przegląd Powszechny” 1932, t. 196.
17.
Podoleński S., O życie nienarodzonych. Dokończenie, „Przegląd Powszechny” 1932, t. 196.
18.
Podoleński S., Opieka społeczna nad dzieckiem i młodzieżą w Polsce, „Przegląd Powszechny” 1931, t. 191.
19.
Podoleński S., Prawo rozwodowe a szczęście małżeńskie, „Przegląd Powszechny” 1920, t. 145–146.
20.
Podoleński S., Prawo rozwodowe a szczęście małżeńskie, dokończenie, „Przegląd Powszechny” 1920, t. 145–146.
21.
Podoleński S., Psychika dzisiejszej młodzieży, „Przegląd Powszechny” 1930, t. 185.
22.
Podoleński S., W kwestii nowego prawa małżeńskiego w Polsce, „Przegląd Powszechny” 1927, t. 174.
23.
Podoleński S., W sprawie kodyfikacji prawa małżeńskiego w Polsce, „Przegląd Powszechny” 1926, t. 169.
24.
Podoleński S., Z niedoli polskiego dziecka, „Przegląd Powszechny” 1925, t. 165.
25.
Podoleński S., Zagrożone dzieci, „Przegląd Powszechny” 1926, t. 169.
26.
Rodzina. Pamiętnik I Katolickiego studium o rodzinie w Poznaniu w dniach 2–6 września 1935, Poznań 1936.
27.
Serafin M., Przegląd Powszechny w latach 1884–1989. Przyczynek do dziejów polskiego czasopiśmiennictwa katolickiego, „Zeszyty Prasoznawcze” 2008, nr 3–4(195–196).
28.
Urban J., O zdrowie moralne w naszych rodzinach, „Przegląd Powszechny” 1922, t. 153–154.
29.
Urban J., Przeciwko projektom rozwodowym, „Przegląd Powszechny” 1929, t. 183.
30.
Urban J., Przeciwko zarazie moralnej, „Przegląd Powszechny” 1919, t. 143–144.
31.
Urban J., Sprawozdanie z ruchu religijnego, naukowego i społecznego, „Przegląd Powszechny” 1926, t. 169.
32.
Zakrzewska A., Rodzina a wychowanie do odpowiedzialności społecznej w ujęciu przedstawicieli pedagogiki katolickiej okresu międzywojennego, [w:] J.M. Garbula, A. Zakrzewska, W. Szewczuk (red.), Świat rodziny. Perspektywa interdyscyplinarna wobec trwania i zmiany, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2013.