Praktyka uważności w pracy z rodziną. Z doświadczeń poradnictwa rodzinnego i terapii
 
Więcej
Ukryj
1
Zakład Poradoznawstwa, Instytut Pedagogiki, Uniwersytet Wrocławski, ul. J.W. Dawida 1, 50-527 Wrocław, Polska
 
 
Data nadesłania: 20-07-2018
 
 
Data ostatniej rewizji: 28-11-2018
 
 
Data akceptacji: 28-11-2018
 
 
Data publikacji: 22-12-2018
 
 
Autor do korespondencji
Andrzej Ładyżyński   

Zakład Poradoznawstwa, Instytut Pedagogiki, Uniwersytet Wrocławski, ul. J.W. Dawida 1, 50-527 Wrocław, Polska
 
 
Wychowanie w Rodzinie 2018;17(1):277-287
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Cel: Artykuł ukazuje praktykę uważności w terapii oraz poradnictwie rodzinnym. Poradnictwo oraz terapia rodziny posiada wiele różnych możliwości. Jest co najmniej kilka szkół pracy terapeutycznej ze wspólnotą rodzinną. Każda z nich dysponuje własnymi teoriami oraz sprawdzonymi w praktyce i skutecznymi technikami oddziaływania. W pracy tego typu szczególne znaczenie posiadają cechy doradcy oraz jakość przymierza terapeutycznego budowanego przez niego z rodziną. Oba te czynniki wiążą się z kwestią szczególnej wagi. Jest nią uważność terapeuty, polegająca na elementarnej oraz spontanicznej otwartości na doświadczenie. Może być również rozumiana jako: cecha, właściwość, niezwykła umiejętność, wymagająca nieustannego doskonalenia. Metody: Prezentowany problem badawczy odnosi się do odpowiedzi na pytanie: Czym jest uważność terapeuty rodzinnego jako praktyka podtrzymywania nieoceniającej uwagi, która sprzyja procesowi towarzyszenia rodzinie, budowania z nią więzi i pomocy oraz osiągania przez nią pożądanych zmian? Przygotowując artykuł wykorzystano wyniki analiz literatury przedmiotu (dotychczas przeprowadzonych badań) oraz posłużono się empirycznymi odniesieniami do doświadczeń pracy terapeutycznej z rodzinami uwagi. Wyniki: Opracowanie ukazuje znaczenie postawy uważności doradcy jako narzędzia umożliwiającego lepsze (z)rozumienie rodziny. Kształtowana przez pomagającego postawa kultywowania uwagi, sztuki dobrego patrzenia oraz współczucia wspomaga rodzinę w radzeniu sobie w dotarciu do istoty problemu. Uważność w pracy z całą rodziną (lub jej częścią) stanowi szczególne wyzwanie dla prowadzącego proces terapeutyczny. Doradca stara się obdzielić swoją uważnością wszystkich członków systemu rodzinnego. Jego uważność stymuluje również członków rodziny do praktykowania rezygnacji z nieuwagi. Stanowi więc w konsekwencji drogę do wzajemnego zrozumienia. Wnioski: Przyjmując perspektywę poradnictwa oraz w psychoterapii dokonano analizy roli uważności, szczególnego rodzaju postawy wyjątkowej otwartości, stanowiącej wymóg zawodowy wobec pracowników z obszaru poradnictwa i terapii. To szczególna dyspozycja do rejestrowania wszystkimi zmysłami, polegająca na koncentracji na „tu i teraz”. Uważność posiada w sobie niezwykle cenny komponent towarzyszenia pacjentowi bez elementów osądzania. Ten właśnie czynnik sprawia, że osoby którym niesie się pomoc, stają się gotowe do dalszej, pogłębionej otwartości. Uważność traktowana jako technika, postawa, umiejętność czy sztuka wymaga nieustannego doskonalenia. Dobre efekty pracy osiągnąć można wykorzystując optymalnie tę koncentrację umysłu, skupionego spojrzenia czy kierunkowego nakłaniania ucha do słuchania. Bez uważności praca pomocowa byłaby nieefektywna a nawet niewłaściwe byłoby jej podejmowanie. Z drugiej jednak strony, nawet wytrawni terapeuci nie są w stanie nieustannie być uważni. To po prostu nie jest możliwe. Ale i zarejestrowanie przez nich własnej nieuważności może być w procesie terapeutycznym użyteczne.
REFERENCJE (15)
1.
Bartosz B., Dryll E., Klebaniuk J. (red.), Jakość życia w refleksji psychologicznej według uczniów i przyjaciół Marii M. Straś-Romanowskiej, Wydawnictwo Enetela, Warszawa 2017.
 
2.
Corey G., Teoria i praktyka poradnictwa i psychoterapii, przekł. K. Mazurek, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2005.
 
3.
Feldman L., Łączenie terapii indywidualnej i rodzinnej, przekł. M. Majchrzak, GWP, Gdańsk 2001.
 
4.
Germer Ch.K., Siegel, R.D, Fulton P.R. (red.), Uważność i psychoterapia, przekł. P. Holasa, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2015.
 
5.
Grzywocz K., W duchu i przyjaźni, Wydawnictwo Salwator, Kraków 2017.
 
6.
Heaton J.A., Podstawy umiejętności terapeutycznych, GWP, Gdańsk 2005.
 
7.
Hirshfield J., Uważność, przekł. M. Heydel, ze wstępem Cz. Miłosza, Wydawnictwo Znak, Kraków 2002.
 
8.
McQuaid J.R., Carmon P.E., Spokój umysłu. Terapia poznawczo-behawioralna i uważność w walce z depresją, przekł. M. Trzebiatowska, Wydawnictwo AnWero, Gdańsk 2009.
 
9.
Opoczyńska M., Dialog innych albo inne monologi. Przypisy do Psychoterapii, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007.
 
10.
Peavy R.V., Poradnictwo socjodynamiczne. Praktyczne podejście do nadawania znaczeń, przekł. S. Pyka i K. Rostowska-Kuś, Taos Institute, Bielsko-Biała 2014.
 
11.
Schutzenberger A.A., Tajemnice przodków. Ukryty przekaz rodzinny, przekł. B. Łyszkowska, Wydawnictwo Virgo, Warszawa 2016.
 
12.
Siegiel R.S., Uważność. Trening pokonywania codziennych trudności, przekł. J. Gładysek, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa 2011.
 
13.
Simon R., W cztery oczy. Rozmowy z twórcami terapii rodzin Haley, Erickson, Sasz, Minuchin, przekł. E. Zaremba, GWP, Gdańsk 2001.
 
14.
Stahl B., Goldstein E., Uważność. Trening redukcji stresu metodą mindfulness, przekł. A. Sawicka-Chrapkowicz, GWP, Sopot 2015.
 
15.
Stierlin H., Rucker-Embden I., Wetzel N., Wirsching M., Pierwszy wywiad z rodziną, przekł. M. Kacmajor i E. Zubrzycka, GWP, Gdańsk 1999.
 
Deklaracja dostępności
 
eISSN:2300-5866
ISSN:2082-9019
Journals System - logo
Scroll to top