Cel. Celem pracy jest opisanie rozwoju mowy w wybranych koncepcjach teoretyczno – badawczych i wpływu środowiska rodzinnego dziecka na ten proces. Rozwój mowy jest procesem na który mają wpływ zarówno czynniki biologiczne jak i społeczne. Mowa jest umiejętnością uwarunkowaną genetycznie, jednak jej rozwój nie jest możliwy bez kontaktu ze środowiskiem, w tym najbliższym- rodzinnym. Przedmiotem badań uczyniono rozwój mowy w wybranych koncepcjach teoretyczno- badawczych i wpływ środowiska (rodzinnego) dziecka. W artykule przedstawiono wybrane koncepcje rozwoju i stanowisk teoretyczno-badawczych, w których w specyficzny sposób opisano rozwój człowieka. Omówiono koncepcję poznawczo-rozwojową, teorię behawiorystyczną, koncepcję humanistyczną, interakcjonizm symboliczny, funkcjonalizm, strukturalizm. Wskazano na wagę genetyki, a także w różnym nasileniu wpływu środowiska (w tym rodzinnego) na budowanie kompetencji językowej, a tym samym rozwijanie mowy. Podkreślono wspólny mianownik odnoszący się do refleksji, że pomiędzy człowiekiem a jego otoczeniem istnieje mocny związek wzajemnych oddziaływań. Metody i materiały. Metoda analizy wybranych koncepcji rozwoju i stanowisk teoretyczno-badawczych, w których w specyficzny sposób opisano rozwój człowieka (koncepcji poznawczo-rozwojowej, teorii behawiorystycznej, koncepcji humanistycznej, interakcjonizmu symbolicznego, funkcjonalizmu, strukturalizmu), a także genetyki i w różnym nasileniu wpływu środowiska (w tym rodzinnego) na budowanie kompetencji językowej, a tym samym rozwijanie mowy. Wyniki i wnioski. W analizowanych, wybranych koncepcjach teoretyczno-badawczych często w odmienny sposób został przedstawiony rozwój człowieka. Jednak we wszystkich podkreślono znaczenie uwarunkowań genetycznych i wpływu środowiska (w tym rodzinnego) na zdobywanie umiejętności komunikacyjnych. Rola rodziny, która stanowi najbliższe środowisko stymulujące rozwój dziecka pozostaje znacząca dla rozwoju mowy.