Style ojcostwa w trylogii znad rozlewiska Małgorzaty Kalicińskiej
 
 
Więcej
Ukryj
1
Institute of Literature and Linguistics, Faculty of Humanities, Jan Kochanowski University in Kielce [Instytut Literaturoznawstwa i Językoznawstwa, Wydział Humanistyczny, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach], Zeromskiego 5, 25-369 Kielce, Poland
 
 
Data nadesłania: 02-11-2022
 
 
Data ostatniej rewizji: 28-12-2022
 
 
Data akceptacji: 28-12-2022
 
 
Data publikacji: 31-12-2022
 
 
Autor do korespondencji
Marta Bolińska   

Instytut Literaturoznawstwa i Językoznawstwa, Wydział Humanistyczny, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Żeromskiego 5, 25-369 Kielce, Polska
 
 
Wychowanie w Rodzinie 2022;29(4):25-40
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wprowadzenie. Artykuł wprowadza typologię stylów ojcostwa, przede wszystkim z perspektywy psychologiczno-pedagogicznej i kulturowej, oraz przedstawia wybrane kreacje ojcostwa w przestrzeni literackiej. Jako przykład powieściowego, wieloaspektowego, zmieniającego się historycznie i kulturowo obrazu ojcostwa posłużyła trylogia Małgorzaty Kalicińskiej, w której skład wchodzą książki Dom nad rozlewiskiem, Powroty nad rozlewiskiem i Miłość nad rozlewiskiem. Cel. Celem artykułu jest zrekonstruowanie obrazu ojcostwa wykreowanego w powieściach o charakterze rodzinnej sagi, z dominującą pozycją narracji pamiętnikarskiej prowadzonej z kobiecej perspektywy. Materiały i metody. Artykuł ma charakter opisowo-analityczny, wykorzystuje narzędzia charakterystyczne dla pracy fi lologa i historyka literatury oraz pedagoga (m.in. elementy kulturowej teorii literatury, historii rodziny i wychowania, eksplikację tekstu). Wyniki. Z analizy trzech powieści Małgorzaty Kalicińskiej (w tym szczególnie konstrukcji postaci ojców) oraz gruntownej kwerendy literatury przedmiotu poświęconej kategorii ojcostwa wynika, że autorka mazurskiej sagi uchwyciła obraz męskiego rodzicielstwa w jego różnorodnych odmianach. Na tle historii rodu przedstawionego w perspektywie patriotycznej, osiadłego w północnej części ziem polskich, obok wyraźnie zarysowanych bohaterek kobiecych, pisarka umieściła portrety kilku mężczyzn, których ojcostwo, przeżywane na tle przemian społecznych i kulturowych, miało odmienny charakter.
REFERENCJE (36)
1.
Bolińska, M. (2016). Postawy ojców wobec choroby dziecka (na wybranych przykładach). W: J. Zimny (red.), Ojcostwo a świat realny (ss. 186-203). Stalowa Wola: KPK KUL.
 
2.
Borowski, D. (2022). Między dzieciństwem a dorosłością: O polskich powieściach dla młodzieży w pierwszym dwudziestoleciu XXI wieku. Nowy Targ: Podhalańska Państwowa Uczelnia Zawodowa w Nowym Targu.
 
3.
Chołodowska, M. (1994). Stosunek rodziców do dzieci w Polsce wczesnośredniowiecznej. W: J. Jundziłł (red.), Wychowanie w rodzinie od starożytności po XX wiek (ss. 169–181). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane WSP w Bydgoszczy.
 
4.
Jakubiak, K., Jamrożek, W. (red.) (2002). Dziecko w rodzinie i społeczeństwie: Dzieje nowożytne (t. 2). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Akademii Bydgoskiej im. K. Wielkiego.
 
5.
Jundziłł, J., Żołądź-Strzelczyk, D. (red.) (2002). Dziecko w rodzinie i społeczeństwie: Starożytność – Średniowiecze (t. 1). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Akademii Bydgoskiej im. K. Wielkiego.
 
6.
Kalicińska, M. (2008a). Miłość nad rozlewiskiem. Poznań: Zysk i S-ka.
 
7.
Kalicińska, M. (2008b). Powroty nad rozlewiskiem. Poznań: Zysk i S-ka.
 
8.
Kalicińska, M. (2006). Dom nad rozlewiskiem. Poznań: Zysk i S-ka.
 
9.
Kądziołka, W. (2013). Historia i literatura o rodzinie. Kraków: Petrus.
 
10.
Kliś, A. (1994). Problemy rodziny galicyjskiej w pedagogice doby autonomii. W: J. Jundziłł (red.), Wychowanie w rodzinie od starożytności po wiek XX (ss. 233-235). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane WSP w Bydgoszczy.
 
11.
Kuryłowicz, M. (2011). Rozwój historyczny rzymskiej adopcji. Studia Iuridica Lublinensia, 16, 35-53.
 
12.
Lacroix, X. (2007). Naucz mnie żyć: Esej o ojcostwie. Poznań: Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów „W drodze”.
 
13.
Majk, D. (2021). Podróż nad rozlewisko: Wpływ regionu na życie bohaterek „Trylogii mazurskiej” Małgorzaty Kalicińskiej. W: E. Chodźko, J. Kozłowska (red.), Wędrówka w czasie i przestrzeni – literackie rozważania naukowe (ss. 37–46). Lublin: Wydaw. Naukowe TYGIEL.
 
14.
Marecki, Z. (2017). Nowy sentymentalizm: Światopogląd i poetyka polskiej powieści dla kobiet po1989 roku [Praca doktorska napisana pod kierunkiem dra hab. D. Kalinowskiego, prof. AP w Słupsku]. Słupsk 2017.
 
15.
Marecki, Z. (2014a). Między bajkoromansem a sagą: Problemy gatunkowe współczesnych „czytadeł” dla kobiet w Polsce. W: J. Chłosta-Zielonka, Z. Chojnowski (red.), Literatura na progu XXI wieku (ss. 140–155). Olsztyn: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie.
 
16.
Marecki, Z. (2014b). Modele wiejsko-prowincjonalnej arkadii i jej funkcje we współczesnej polskiej powieści dla kobiet. Świat Tekstów, 12, 57-71.
 
17.
Martuszewska, A. (2014). Architektonika literackiego romansu. Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria.
 
18.
Martuszewska, A. (1997). Ta trzecia: Problemy literatury popularnej. Gdańsk: Wydaw. Uniwersytetu Gdańskiego.
 
19.
Martuszewska, A. (1992). Literatura obiegów popularnych. W: A. Brodzka (red.), Słownik literatury polskiej XX wieku (ss. 577–587). Wrocław: Ossolineum.
 
20.
Martuszewska, A., Pyszny, J. (2003). Romanse z różnych sfer. Wrocław: Wydaw. Uniwersytetu Wrocławskiego.
 
21.
Nycz, R. (2006). Wprowadzenie: Kulturowa natura, słaby profesjonalizm: Kilka uwag o przedmiocie poznania literackiego i statusie dyskursu literaturoznawczego. W: M. P. Markowski, R. Nycz (red.), Kulturowa teoria literatury : główne pojęcia i problemy (ss. 5–38). Kraków: Universitas.
 
22.
Olbrycht, K. (2010). Czy i jak uczyć dziecko radości? Zeszyty Karmelitańskie, 2, 30–31.
 
23.
Ośkiewicz, W. (2012). Rola ojca w oddziaływaniach wychowawczych dziecka w rodzinie. Pedagogika Rodziny, 2(3), 99–106.
 
24.
Paruzel, E. (2001). Rola ojca w wychowaniu dziecka – zarys historyczny. Edukacja, 4, 20–27.
 
25.
Pospiszyl, K. (1980). Ojciec a rozwój dziecka. Warszawa: Wiedza Powszechna.
 
26.
Pospiszyl, K. (2007). Ojciec a wychowanie dziecka. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
 
27.
Saga. (1988). W: J. Sławiński (red.), Słownik terminów literackich (ss. 454–455). Wrocław: Ossolineum.
 
28.
Skolimowska, M. (2016). Świadome ojcostwo. W: J. Zimny (red.), Ojcostwo a świat realny (ss. 267-278). Stalowa Wola: KPK KUL.
 
29.
Sosnowski, T. (2011). Ojciec we współczesnej rodzinie: Kontekst pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
 
30.
Świercz, K. (2014). Obrazy ojców w twórczości Marty Fox: Wybrane przykłady. W: J. Zimny (red.), Ojcostwo: Rodzaje i formy (ss. 511–528). Stalowa Wola: KPK KUL.
 
31.
Tarwacka, A. (2014). Czym jest adopcja, czym natomiast jest adrogacja oraz na ile różnią się one między sobą; a także – jakie i jakiego rodzaju są słowa tego, kto stawia przed ludem wniosek dotyczący adrogowania dzieci: Aulus Gellius, Noce attyckie 5,19: Tekst – tłumaczenie – komentarz. Zeszyty Prawnicze, 14(3), 253–259. DOI: 10.21697/zp.2014.14.3.11.
 
32.
Trubiłowicz, E., Gosztyła, T. (2006). Style pełnienia roli ojca we współczesnych rodzinach. W: D. Kornas-Biela (red.), Ojcostwo wobec wyzwań współczesności (ss. 26–30). Lublin: Fundacja Cyryla i Metodego.
 
33.
Winiarz, A. (1994). Polskie rodziny artystyczne i szlacheckie w XVIII i XIX wieku jako środowiska wychowawcze. W: J. Jundziłł (red.), Wychowanie w rodzinie od starożytności po wiek XX: Materiały z konferencji naukowej Katedry Historii Wychowania, czerwiec 1993 r. (ss. 244–245). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane WSP w Bydgoszczy.
 
34.
Wróbel-Lipowa, K. (2002). Relacje dzieci–rodzice w polskiej rodzinie ziemiańskiej w XVIII wieku. W: K. Jakubiak, W. Jamrożek (red.), Dziecko w rodzinie i społeczeństwie: Dzieje nowożytne (t. 2, ss. 101-110). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Akademii Bydgoskiej im. K. Wielkiego.
 
35.
Zimny, J. (2014). Współczesny ojciec: Autorytet i wychowawca. W: J. Zimny (red.), Ojcostwo: Rodzaje i formy (ss. 37–54). Stalowa Wola: KPK KUL.
 
36.
Zimny, J. (red.) (2016). Ojcostwo a świat realny. Stalowa Wola: KPK KUL.
 
Deklaracja dostępności
 
eISSN:2300-5866
ISSN:2082-9019
Journals System - logo
Scroll to top