Bieżący numer
Online first
Archiwum
O czasopismie
Cele i zakres czasopisma
Wydawca i organ zarządzający
Zespół redakcyjny
Rada Naukowa
Kolegium Recenzentów
Indeksacja i współczynniki wpływu
Prawa autorskie i polityka otwartego dostępu
Źródła finansowania
Polityka prywatności
Dla autorów
Procedura publikacji
Procedura recenzowania
Wymogi redakcyjne
Etyka publikacji
Opłaty wydawnicze
Dobrostan w relacjach międzyludzkich. Kontekst socjokulturowy
1
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Pedagogiczno-Artystyczny, Wieniawskiego 1, 61-712 Poznań, Polska
Data nadesłania: 22-09-2023
Data ostatniej rewizji: 19-11-2023
Data akceptacji: 07-12-2023
Data publikacji online: 29-12-2023
Autor do korespondencji
Mirosława Barbara Ściupider- Młodkowska
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Pedagogiczno-Artystyczny, Wieniawskiego 1, 61-712 Poznań, Polska
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Pedagogiczno-Artystyczny, Wieniawskiego 1, 61-712 Poznań, Polska
Wychowanie w Rodzinie 2023;30(3):35-51
SŁOWA KLUCZOWE
relacje międzyludzkiedobrostancyfrowy dystansinstrumentalizmkulturanarcyzmukompetencje społeczno-emocjonalne
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel. Próba krytycznej analizy wokół pytań: Jakie socjokulturowe procesy prowadzą do destrukcji więzi i relacji? Czy działania związane z dominującą logiką rozumowania instrumentalnego, czyli samodoskonalenie, samorozwój, samozadowolenie, prymat zysków i strat, zmieniają kompetencje społeczno-emocjonalne podmiotów i uniemożliwiają życie we wspólnocie i dobrostanie? Materiały i metody. Całość rozważań osadzono w krytycznej analizie dyskursu, której głównym zadaniem było obalenie mitu o dobrostanie rozumianym wyłącznie jako (dobro) byt i dbanie tylko o siebie, a zaniedbywanie dobra wspólnego. Wykorzystano wybrane badania i analizy dotyczące kulturowego narcyzmu. Wnioski. Satysfakcjonujące i trwałe relacje społeczne są priorytetem i warunkiem trwania wspólnoty. Dziś poprzez proces indywidualizacji i narastanie narcyzmu kulturowego tewięzi są znacznie osłabione, wymagają wyobraźni współczującej (o której pisała Martha
Nussbaum) (Nussbaum, 2016) oraz interwencji pedagogicznej w rozwijaniu orientacji allocentrycznej, sprzeciwiającej się instrumentalizmowi, obojętności i cynizmowi. Obserwowany zanik kompetencji społeczno-emocjonalnych związanych z empatią w znacznej mierze koreluje z determinantami kulturowymi, w tym z przewagą logiki rozumu instrumentalnego nad moralnym i podmiotowym. Cyfrowy dystans, nastawienie na sukces, dominacja zachowań egocentrycznych wychładzają emocjonalność i ogólną wrażliwość społeczną, co z kolei bezpośrednio wpływa na osamotnienie, zagubienie i brak dobrostanu w relacjach.
REFERENCJE (32)
1.
Błasiak, A. (2023). Młodzież w kulturze (cyfrowego) narcyzmu – współczesne pułapki i uwikłania. W: B. Kanclerz, L. Myszka-Strychalska, P. Peret-Drążewska (red.), Młodzież wobec przemian współczesnego świata: Rozważania edukacyjno-wychowawcze (ss. 67–76). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza.
2.
Centrum Praw Kobiet (b.d.). STOP kobietobójstwu: Nowa kampania Centrum Praw Kobiet. Pobrane 17.07.2023 z: https://cpk.org.pl/stop-kobiet....
4.
Czapiński, J. (red.) (2004). Psychologia pozytywna: Nauka o szczęściu, zdrowiu i cnotach człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
5.
Eriksen, T.H. (2003). Tyrania chwili: Szybko i wolno płynący czas w erze informacji. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
6.
Erikson, T. (2021). Otoczeni przez narcyzów: Jak obchodzić się z tymi, którzy nie widzą świata poza sobą. Warszawa: Wydawnictwo Wielka Litera.
7.
Foucault, M. (2016). Hermeneutyka podmiotu: Wykłady w College de France 1981–1982. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
8.
Fromm, E. (1997). O sztuce istnienia. Warszawa – Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN.
9.
Hatalska, N. (2021). Wiek paradoksów: Czy technologia nas ocali?. Kraków: Wydawnictwo Znak.
10.
Hertz, N. (2022). Stulecie samotnych: Jak odzyskać utracone więzi. Warszawa: Wydawnictwo Słowne.
11.
Horolets, A. (2023). Alternatywne wizje dobrego życia: Wprowadzenie. Studia Socjologiczne, 1(248), 5–30. DOI: 10.24425/sts.2023.144832.
13.
Kotera, Y., Maybury, S., Liu, G.H.T., Colman, R., Lieu, J., Dosedlová, J. (2022). Mental Well-Being of Czech University Students: Academic Motivation, Self-Compassion, and Self-Criticism [Dobre samopoczucie psychiczne studentów czeskich uniwersytetów: motywacja akademicka, współczucie dla siebie i samokrytyka]. Healthcare, 10(11), 2135. DOI: 10.3390/healthcare10112135.
14.
Kwaśnica, R. (2014). Dyskurs edukacyjny po inwazji rozumu instrumentalnego: O potrzebie refleksyjności. Wrocław: Dolnośląska Szkoła Wyższa.
15.
Musiał, M. (2016). „Poproszę dwie żony, cztery orgazmy w proszku i kilogram przyjaźni – płacę kartą”: Intymność a neoliberalizm. W: W. J. Burszta, M. Rauszer, P. Jezierski, (red.), Zwodnicze imaginarium: Antropologia neoliberalizmu (ss. 393–419). Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra.
16.
Nast, M. (2017). Pokolenie Ja: Niezdolni do relacji. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
17.
Nowak-Dziemianowicz, M. (2020). Szkoła jako przestrzeń uznania. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
18.
Nussbaum, M. (2016). Nie dla zysku: Dlaczego demokracja potrzebuje humanistów. Warszawa: Fundacja Kultura Liberalna.
19.
Pyżalski, J. (2012). Agresja elektroniczna i cyberbullying jako nowe ryzykowne zachowania młodzieży. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
20.
Ritzer, G. (2001). Magiczny świat konsumpcji. Warszawa: Wydawnictwo Literackie Muza. Ryff, C.D., Singer, B.H., Dienberg Love, G. (2004). Positive health: connecting well-being with biology [Pozytywne zdrowie: związek dobrego samopoczucia z biologią]. Philosophical Transactions of the Royal Society of London. B: Biological Sciences, 359(1449), 1383–1394. DOI: 10.1098/rstb.2004.1521.
21.
Seligman, M.E.P. (2011). Flourish: A Visionary New Understanding of Happiness and Well-being [Rozkwit: Nowe, wizjonerskie rozumienie szczęścia i dobrego samopoczucia]. New York: Free Press.
22.
Spitzer, M. (2021). Epidemia smartfonów: Czy jest zagrożeniem dla zdrowia, edukacji i społeczeństwa?. Słupsk – Warszawa: Dobra Literatura.
23.
Szpunar, M. (2020). Narcystyczna kultura: O kondycji człowieka ponowoczesnego w kulturze zdominowanej przez narcyzm. Zarządzanie Mediami, 8(3), 183–199. DOI: 10.4467/23540214ZM.20.031.12049.
24.
Szpunar, M. (2019). Kultura algorytmów. Kraków – Nowy Targ: Instytut Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej, Wydawnictwo ToC.
25.
Ściupider-Młodkowska, M. (2018). Miłość w epoce Ja: Studium socjopedagogiczne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
26.
Ściupider-Młodkowska, M. (2022). Covidoalienacja: Pedagogiczny wymiar troski o Siebie a skutki izolacji w czasie pandemii. Resocjalizacja Polska, 1(23), 1–22. DOI: 10.22432/rp.444.
27.
Ściupider-Młodkowska, M. (2023). Kategoria „dopalaczy Ego” współczesnej młodzieży w kontekście warunków społeczno-kulturowych. W: B. Kanclerz, L. Myszka--Strychalska, P. Peret-Drążewska (red.), Młodzież wobec przemian współczesnego wiata: Rozważania edukacyjno-wychowawcze (ss. 89–102). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza.
28.
Taylor, C. (2002). Etyka autentyczności. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
29.
Thomas, W.I., Znaniecki, F. (1976). Chłop polski w Europie i Ameryce: T. 1, Organizacja grupy pierwotnej. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
30.
Turkle, S. (2017). Alone together: Why we expect more from technology and less from each other [Sami razem: Dlaczego oczekujemy więcej od technologii, a mniej od siebie nawzajem]. New York: Basic Books.
31.
Twenge, J.M., Campbell, W.K. (2010). The narcissism epidemic: Living in the age of entitlement [Epidemia narcyzmu: Życie w wieku uprawnień]. New York: Free Press.
32.
Zuboff, S. (2020). Wiek kapitalizmu inwigilacji: Walka o przyszłość ludzkości na nowej granicy władzy. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S -ka.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
© 2006-2024 Journal hosting platform by Bentus
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
