Style wychowania w rodzinie a preferowane przez młodzież cele życiowe i wartości
Więcej
Ukryj
1
Wydział Pedagogiki i Psychologii, Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji w Lublinie, ul. Projektowa 4, 20-209 Lublin, Polska
Data nadesłania: 01-01-2016
Data ostatniej rewizji: 30-06-2016
Data akceptacji: 30-06-2016
Data publikacji: 30-06-2016
Autor do korespondencji
Małgorzata Dubis
Wydział Pedagogiki i Psychologii, Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji w Lublinie, ul. Projektowa 4, 20-209 Lublin, Polska
Wychowanie w Rodzinie 2016;13(1):193-214
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Dokonujące się we współczesnym świecie zmiany społeczno-kulturowe, obyczajowe, ekonomiczne, polityczne, światopoglądowe wywołują głębokie przeobrażenia we wszystkich dziedzinach życia. W sposób zasadniczy zmieniają również warunki życia społecznego, powodujące często przekształcenia w sferze poglądów, oczekiwań, wzorów zachowań i norm życiowych. W tej sytuacji młody człowiek doświadcza chaosu i zagubienia oraz zatraca poczucie wpływu na bieg własnego życia. W sytuacji niepewności, także trudności związanych z kryzysem młodzieńczym, młodzież potrzebuje wsparcia bliskich osób. Szczególne zadanie w tym zakresie przypada rodzinie.
Rodzina jest pierwszym środowiskiem społecznym, integralnie zaspokajającym różnorodne potrzeby dziecka oraz wpływającym na rozwój w każdym obszarze jego życia. Zachodzące w rodzinie procesy socjalizacyjne wywierają wpływ na kształtowanie się opinii i postaw, wzorów i tradycji, uznawanych wartości. Prawidłowo funkcjonująca rodzina kształtuje u dzieci właściwe, realne i racjonalne wyobrażenia o przyszłym życiu. W odpowiedzialnie pełnionej funkcji rodzicielskiej i kształtowaniu korzystnego społecznie systemu wartości u dzieci doniosłe miejsce mają w środowisku rodzinnym style wychowania. Na styl wychowania wpływają przede wszystkim rodzice, ich poglądy, cele wychowawcze, osobiste doświadczenia i wzory wyniesione z domu rodzinnego. Style wychowania w rodzinie w znaczącym stopniu decydują o poziomie zaspokajania potrzeb psychicznych i społecznych, kształtują wzory postępowania w rodzinie, które mogą być w różnym stopniu zinternalizowane w toku naśladownictwa i identyfikacji, umożliwiając przyswajanie wartości i norm. Artykuł zawiera komunikat z badań dotyczących deklarowanego przez badanych systemu wartości i celów życiowych. Omówiono również wyniki badań nad stylami wychowania w rodzinie – przekazywane w nich treści, częstość występowania poszczególnych stylów wychowania. Autorka starała się wskazać również na związek między funkcjonowaniem rodziny a wybieranymi wartościami przez dzieci.
REFERENCJE (37)
1.
Bradshaw J., Zrozumieć rodzinę, Wydawnictwo IPZiT PTP, Warszawa 1994.
2.
Cichoń W., Wartość – człowiek – wychowanie. Zarys problematyki aksjologiczno-wychowawczej, Wydawnictwo UJ, Kraków 1996.
3.
Denek K., Kuźniak I., Projektowanie celów kształcenia w reformowanej szkole, Wydawnictwo Eruditus, Poznań 2001.
4.
Denek K., Morszczyńska U., Morszczyński W., Michałowski S.C., Dziecko w świecie wartości, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2003.
5.
Dubis M., Młodzież wobec profilu kształcenia i zawodu, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2011.
6.
Dubis M., Świat wartości i plany życiowe licealistów, Wydawnictwo WSEI, Lublin 2013.
7.
Grzegorczyk A., Człowiek w świecie wartości. Filozofia ludzkich dążeń, [w:] Tenże, Mała propedeutyka filozofii naukowej, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1989.
8.
Harwas-Napierała B., Rodzina a rozwój człowieka dorosłego, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2003.
9.
Janowski A., Aspiracje młodzieży szkół średnich, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1977.
10.
Kamiński A., Funkcje pedagogiki społecznej, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1982.
11.
Karkowska M., Czarnecka W., Przemoc w szkole, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 1994.
12.
Kawula S., Brągiel J., Janke A.W., Pedagogika rodziny, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2006.
13.
Kloska G., Pojęcia, teorie i badania wartości w naukach społecznych, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1982.
14.
Kowalczyk M., Determinanty zagrożeń procesu wychowania we współczesnej rodzinie polskiej, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2004.
15.
Kukołowicz T., Rodzina w okresie uspołecznienia dziecka, Wydawnictwo KUL, Lublin 1973.
16.
Liberska H., Matuszewska M., Wybrane czynniki i mechanizmy powstawania agresji w rodzinie, [w:] M. Bińczycka-Anholcer (red.), Agresja i przemoc a zdrowie psychiczne, PTHP, Poznań 2001.
17.
Łobocki M., W trosce o wychowanie w szkole, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2007.
18.
Marek Z., Podstawy wychowania moralnego, Wydawnictwo WAM, Kraków 2005.
19.
Matusewicz C., Psychologia wartości, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1975.
20.
Mika S., Psychologia społeczna, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1987.
21.
Misztal M., Problematyka wartości w socjologii, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1980.
22.
Mysłakowski Z., Wychowanie człowieka w zmiennej społeczności: studia z filozofii wy chowania, Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa 1965.
23.
Obuchowska I., Drogi dorastania, WSiP, Warszawa 1996.
24.
Ossowski S., Z zagadnień psychologii społecznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, War szawa 2000.
25.
Przetacznik-Gierowska M., Włodarski Z., Psychologia wychowawcza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994.
26.
Rokeach M., The Nature of Human Values, The Free Press, Nowy Jork 1973.
27.
Rostowska T., Transmisja międzypokoleniowa w rodzinie w zakresie wybranych wymia rów osobowości, Wydawnictwo UŁ, Łódź 1995.
28.
Rumiński A., System wartości rodziców i dzieci, [w:] Z. Stareło (red.), Moralność i etyka w ponowoczesności, Wydawnictwa Akademii Teologii Katolickiej, Warszawa 1996.
29.
Ryś M., Systemy rodzinne Metody badań struktury rodziny pochodzenia i rodziny własnej, Wydawnictwo ATK, Warszawa 2004.
30.
Szymański M.J., Młodzież wobec wartości, IBE, Warszawa 2006.
31.
Tatarkiewicz W., Parerga, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1978.
32.
Trempała E., Pedagogiczna działalność wychowawców nieprofesjonalnych w środowisku lokalnym, Wydawnictwo WSP, Bydgoszcz 1998.
33.
Wroczyński R., Pedagogika społeczna, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1985.
34.
Zaborowski Z., Rodzina jako grupa społeczno-wychowawcza, Instytut Wydawniczy.
35.
Nasza Księgarnia, Warszawa 1980.
36.
Zaleski Z., Psychologia zachowań celowych, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1991.
37.
Ziemska M., Rodzina i dziecko, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1980.