Funkcjonowanie rodzin dzieci z niepełnosprawnością intelektualną– wybrane aspekty
Więcej
Ukryj
1
Department of Education of Persons with Disabilities, Faculty of Historical and Pedagogical Sciences, University of Wroclaw [Zakład Edukacji Osób z Niepełnosprawnością, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Uniwersytet Wrocławski], Dawida 1, 50-527 Wroclaw, Poland
Data nadesłania: 01-01-2020
Data ostatniej rewizji: 30-06-2020
Data akceptacji: 30-06-2020
Data publikacji: 30-06-2020
Autor do korespondencji
Jolanta Lipińska-Lokś
Zakład Edukacji Osób z Niepełnosprawnością, Wydział Nauk Historycznych
i Pedagogicznych, Uniwersytet Wrocławski, Dawida 1, 50-527 Wrocław, Polska
Wychowanie w Rodzinie 2020;22(1):189-204
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wprowadzenie. Niepełnosprawność dziecka zawsze, choć w różnym stopniu, wpływa na
wypełnianie funkcji rodziny, wyznacza jej styl życia. Codzienność rodzin obfituje w liczne
i różnorodne sytuacje trudne, które mogą stanowić zarówno problem nie do pokonania,
jak i wyzwanie, z którym po prostu należy się zmierzyć – samemu lub korzystając z tak
ważnego wsparcia społecznego.
Cel. Celem badań jest pokazanie funkcjonowania rodzin dzieci z niepełnosprawnością
intelektualną. Z uwagi na złożoność podjętej problematyki diagnozie poddano tylko wybrane
aspekty funkcjonowania rodzin, ukazując jednocześnie zmiany w realizacji funkcji
rodziny w wyniku pojawienia się w rodzinach dzieci z niepełnosprawnością intelektualną.
Materiały i metody. Badania przeprowadzono w nurcie badań jakościowych, metodą
indywidualnych przypadków, z wykorzystaniem techniki wywiadu i zastosowaniu dyspozycji
do wywiadu. Grupę badawczą stanowiło 15 rodzin dzieci z niepełnosprawnością
intelektualną. Wywiadu udzieliło 12 matek i 3 ojców uczniów różnych form edukacji specjalnej
uczęszczających do szkół podstawowych na terenie Zielonej Góry.
Wyniki. Przeprowadzone badania pokazały funkcjonowanie rodzin dzieci z niepełnosprawnością.
Bez wątpienia należy mówić o dynamice zmian w tych rodzinach, o zmianach
w wypełnianiu praktycznie wszystkich funkcji realizowanych przez rodziny.
Wnioski. Na funkcjonowanie rodzin doświadczających niepełnosprawności dzieci wpływa
radzenie sobie rodziców w trudnej sytuacji, przebieg procesu adaptacji do niepełnosprawności
dziecka, a także samo funkcjonowanie dziecka oraz doświadczanie przez rodziny
wsparcia społecznego.
REFERENCJE (15)
1.
Deręgowska, J., Majorczyk, M. (2015). Kultura pedagogiczna rodziców i styl życia w rodzinie jako czynniki ochrony zdrowia w rodzinie: Refleksja pedagogiczna. Pielęgniarstwo Polskie, 2(56), 199-211.
2.
Dunaj, B. (1996). Słownik współczesnego języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo WILGA.
3.
Gajdzica, Z. (2011). Sytuacje trudne w opinii nauczycieli klas integracyjnych. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
4.
Karwowska, M., Albrecht, M. (2008). Niepełnosprawność dziecka przyczyną rozpadu czy spójności rodziny? Rocznik Naukowy Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy. Transdyscyplinarne Studia o Kulturze (i) Edukacji, 3, 13-26.
5.
Kawula, S., Brągiel, J., Janke, A.W. (1998). Pedagogika rodziny. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
6.
Lara, E., de la Pinos, C.C. (2017). Families with a disabled member: Impact and family education. Procedia – Social and Behavioral Sciences, 237, 418-425. DOI: 10.1016/j.sbspro.2017.02.084.
7.
Lipińska-Lokś, J., Skwarek, B. (2013). Rodzice w obliczu niepełnosprawności dziecka. W: J. Brągiel, P.E. Kaniak, A. Kurcz (red.), Rodzicielstwo w kontekście wychowania i edukacji (ss. 359-372). Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
8.
Lipińska-Lokś, J. (2021). Rodzice wobec wychowania i wspierania rozwoju dziecka z niepełnosprawnością. W: M. Adamowicz, L. Kataryńczuk-Mania, I. Kopaczyńska (red.), Poszukiwanie sojuszników i źródeł inspiracji w pedagogice dziecka (ss. 110-125). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek
9.
Namysłowska, I. (1997). Terapia rodzin. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
10.
Pecyna, M. B. (2000). Dziecko i jego choroba. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
11.
Skórczyńska, M. (2007). Przewlekła choroba dziecka w aspekcie realizacji zadań życiowych jednostki i rodziny. W: B. Cytowska, B. Winczura (red.), Dziecko chore: Zagadnienia biopsychiczne i pedagogiczne (ss. 39-51). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
12.
Stelter, Ż. (2006). Rodzina z dzieckiem upośledzonym umysłowo: Obrazy życia rodzinnego z perspektywy interdyscyplinarnej. Roczniki Socjologii Rodziny, 17, 255-275.
13.
Tomaszewski, T. (1967). Aktywność człowieka. W: M. Maruszewski, J. Reykowski, T. Tomaszewski (red.), Psychologia jako nauka o człowieku (ss. 197-252). Warszawa: Książka i Wiedza.
14.
Twardowski, A. (1991). Sytuacja rodzin dzieci niepełnosprawnych. W: I. Obuchowska (red.), Dziecko niepełnosprawne w rodzinie (ss. 18-54). Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
15.
Ziemska, M. (red.) (1986). Rodzina i dziecko. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.