Miejsce rodziców w życiu lwowskich szkół średnich w okresie międzywojennym
Więcej
Ukryj
1
Instytut Historyczny, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Uniwersytet Wrocławski, ul. Szewska 49, 50-139 Wrocław, Polska
Data nadesłania: 29-11-2018
Data ostatniej rewizji: 13-01-2019
Data akceptacji: 13-01-2019
Data publikacji: 01-02-2019
Autor do korespondencji
Karol Sanojca
Instytut Historyczny, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych,
Uniwersytet Wrocławski,
ul. Szewska 49, 50-139 Wrocław, Polska.
Wychowanie w Rodzinie 2018;19(3):73-91
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Cele badań: Celem było ukazanie miejsca i roli rodziców w kontaktach z placówkami oświatowymi na poziomie szkoły średniej we Lwowie w okresie międzywojennym oraz określenie dynamiki zmian w zakresie zadań stawianych i realizowanych przez organizacje rodzicielskie.
Metody: Zastosowano analizę treści materiału źródłowego z perspektywy historyczno-pedagogicznej, analizę jakościową i formalną dokumentów wraz z uwzględnieniem dotychczasowego piśmiennictwa.
Wyniki i wnioski: Z dokonanych ustaleń wynika, że świadomość potrzeby nawiązania ścisłej współpracy pomiędzy rodzicami i szkołą widoczna była już w pierwszych latach XX w. Aktywność rodziców na terenie lwowskich szkół średnich zyskała wymiar nie tylko formalny, lecz także stały i systematyczny już po powstaniu niepodległego państwa polskiego. W kolejnych latach znaczenie tej
współpracy szybko rosło. Początkowo najważniejsze były inicjatywy o charakterze charytatywnym, jednak od początku lat 30. wyraźnie włączano rodziców również w realizację programu wychowawczego. Rodzice i opiekunowie lwowskich gimnazjalistów wykazywali się znacznym zaangażowaniem w różnorodne formy współdziałania ze szkołą, a osiągnięte efekty budzą uznanie.
REFERENCJE (54)
1.
I-szy Ogólnokrajowy Zjazd Przedstawicieli Zrzeszeń Rodzicielskich zwołany w Warszawie w dn. 9 i 10 kwietnia 1927 roku przez Zjednoczenie Zrzeszeń Rodzicielskich w Polsce, „Głos Rodziców” 1927, nr 3–4.
2.
Adamski J., Koło Rodzicielskie i Patronaty Klasowe, Nakładem Księgarni i Wydawnictwa J. Szkolnika, Lwów 1932.
3.
Академічна гімназія у Львові. Історія і сучасність. збирник праць наукової конференції [Gimnazjum akademickie we Lwowie. Historia i współczesność, zbiór referatów konferencji naukowej], Lwów 1999.
4.
Chmielewski K., Juszczakowski K., Dulewicz S., Współpraca domu i szkoły, [w:] Prywatne Męskie Gimnazjum Stefana Batorego „Szkoła Lubelska” w XXX-lecie. 1906–1936, oprac. Z. Kukulski, [b.w.], Lublin 1936.
5.
Do Dyrekcji gimnazjów i seminariów w sprawie regulaminu „Kół Rodzicielskich” [rozporządzenie kuratorium L. 1032 pr.], „Dziennik Urzędowy Kuratorium Okręgu Szkolnego Krakowskiego” 1923, r. 2, nr 6, s. 126.
6.
Gajak-Toczek M., Dzieje V Gimnazjum Państwowego we Lwowie. Wydarzenia, fakty, sylwetki uczniów i nauczycieli, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 2011, t. 14, nr 2 (19).
7.
Hecht G., Szkolne konferencje rodzicielskie, „Miesięcznik Pedagogiczny” 1930, r. 39, nr 12.
8.
Hecht G., Szkoły pedagogiczne dla rodziców, „Miesięcznik Pedagogiczny” 1935, r. 44, nr 12.
9.
Iwaszkiewiczowa Z., Współpraca rodziny i szkoły, Naczelny Instytut Akcji Katolickiej, Poznań 1936.
10.
Jakubiak K., Geneza relacji i współpracy rodziny i szkoły w polskiej myśli pedagogicznej oraz praktyce edukacyjnej od XIX do połowy XX wieku, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce” 2014, t. 34, nr 4.
11.
Jakubiak K., Organizacje rodzicielskie i instytucjonalne formy współpracy domu i szkoły w Królestwie Polskim oraz w okresie II Rzeczypospolitej, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy. Studia Pedagogiczne” 1992, z. 18.
12.
Janota-Bzowski J., Szkoła i rodzina. Ich wzajemny stosunek i formy współżycia, Książnica – Atlas, Lwów – Warszawa 1930.
13.
Jaworski L., Gimnazjum VI im. Stanisława Staszica we Lwowie 1902–1927. Dzieje i ludzie, Komitet Jubileuszowy Gimnazjum VI, Lwów 1927.
14.
Jędrzejewiczowa M., Seweryn S., Nowa szkoła polska a życie, Drukarnia Artystyczna, Warszawa 1933.
15.
Kowalczuk J. M., XI (jedenaste) Państwowe Liceum i Gimnazjum im. J. i J. Śniadeckich we Lwowie (nr 569), (lata szkolne: 1922/1923–1938/1939). Dokumenty przeszłości, [nakł. autora], Kraków 2004.
16.
Kowalczuk J. M., XII Państwowe Liceum i Gimnazjum im. St. Szczepanowskiego we Lwowie nr 570 (1925–1939), [nakł. autora], Kraków 2003.
17.
Kozanecki F., Dzisiejsze formy współdziałania domu i szkoły, „Dziennik Urzędowy Kuratorium Okręgu Szkolnego Poznańskiego” 1935, r. 12, nr 4, s. 141–150.
18.
Kozanecki F., Sprawozdanie ze stanu Kół Rodzicielskich przy szkołach średnich ogólnokształcących w Okręgu Szkolnym Poznańskim, „Dziennik Urzędowy Kuratorium Okręgu Szkolnego Poznańskiego” 1935, r. 12, nr 4.
19.
Lisowski S., Współpraca szkoły z domem. Z doświadczeń przeprowadzonych na terenie Szkoły Ćwiczeń przy Seminarium Nauczycielskim w Wilnie, Nasza Księgarnia, Wilno 1935.
20.
Magiera E., Aspekty współpracy szkoły i domu w świetle dzienników urzędowych kuratoriów okręgów szkolnych w Polsce w latach 1932–1939, „Wychowanie w Rodzinie” 2015, t. 12, nr 2.
21.
Okrasa M., Współpraca rodziny i szkoły na przykładzie szkół w Lublinie w okresie II Rzeczypospolitej, „Wychowanie w Rodzinie” 2013, t. 7, nr 1.
22.
Państwowe Gimnazjum Żeńskie im. Królowej Jadwigi we Lwowie. Roczne sprawozdanie przełożonej za rok szkolny 1936/1937, CDIAUL, f. 179, op. 3, spr. 391.
23.
Państwowe Gimnazjum Żeńskie im. Królowej Jadwigi we Lwowie. Roczne sprawozdanie przełożonej za rok szkolny 1938/1939, CDIAUL, f. 179, op. 3, spr. 391.
24.
Prywatne Liceum i Gimnazjum Żeńskie im. J. Słowackiego we Lwowie. Sprawozdanie [dyrekcji] za rok szkolny 1938/1939, CDIAUL, f. 179, op. 3, spr. 838.
25.
Rendznerowa J., Współudział rodziców w obywatelskim wychowaniu młodzieży, Zakłady Graficzne „Legion”, Warszawa 1935.
26.
Rondthaler A., Czego szkoła oczekuje od rodziców, Książnica – Atlas, Lwów – Warszawa 1930.
27.
Sanojca K., Relacje polsko-ukraińskie w szkolnictwie państwowym południowo-wschodnich województw Drugiej Rzeczypospolitej, Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagellonica”, Kraków 2013.
28.
Siudut G., Cesarsko-królewskie gimnazja państwowe miasta Lwowa na drodze transformacji w gimnazja państwowe polski niepodległej 1914–1922, „Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej” 2013, r. 63.
29.
Siudut G., Państwowe męskie szkoły średnie ogólnokształcące na tle szkolnictwa średniego ogólnokształcącego we Lwowie w latach 1921–1939, „Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej” 2011, r. 61.
30.
Siudut G., Rozwój potencjału edukacyjnego szkolnictwa średniego ogólnokształcącego w lwowskim okręgu szkolnym w latach 1921–1939, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne” 2012, t. 139.
31.
Sprawozdanie dyrekcji Gimnazjum im. J. Słowackiego za rok szkolny 1929/1930, Derżawnyj archiw Lwiwśkoji obłasti, f. 1262, op. 200, spr. 1.
32.
Sprawozdanie dyrekcji Gimnazjum (X) im. Henryka Sienkiewicza we Lwowie za rok szkolny 1920/1921, Lwów 1921.
33.
Sprawozdanie dyrekcji Gimnazjum Państwowego IX imienia Jana Kochanowskiego we Lwowie za rok szkolny 1921, Lwów 1921.
34.
Sprawozdanie dyrekcji Gimnazjum VII im. Tadeusza Kościuszki we Lwowie za rok szkolny 1934/1935, Lwów 1935, s. 23.
35.
Sprawozdanie dyrekcji Państwowego Gimnazjum III. im. Króla Stefana Batorego we Lwowie za rok szk. 1927/1928, z uwzględnieniem dziesięciolecia 1918–1928, Lwów 1928.
36.
Sprawozdanie dyrekcji Państwowego Gimnazjum III. im. Króla Stefana Batorego we Lwowie za rok szkolny 1929/1930, Lwów 1930.
37.
Sprawozdanie dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. K. Szajnochy we Lwowie za rok szkolny 1928/1929, Lwów 1929.
38.
Sprawozdanie dyrekcji Państwowego Gimnazjum V im. Hetmana Stanisława Żółkiewskiego we Lwowie za rok szkolny 1931/1932, Lwów 1932.
39.
Sprawozdanie dyrekcji Państwowego Gimnazjum V im. Hetmana Stanisława Żółkiewskiego we Lwowie za rok szkolny 1937/1938, Lwów 1938.
40.
Sprawozdanie dyrekcji Państwowego Gimnazjum VI im. Stanisława Staszica we Lwowie za rok szkolny 1925/1926, Lwów 1926.
41.
Sprawozdanie dyrekcji Państwowego Gimnazjum XII. im. Stan. Szczepanowskiego we Lwowie za rok szkolny 1932/1933, Lwów 1933.
42.
Sprawozdanie dyrekcji państwowego VIII. Gimnazjum Realnego im. Jędrzeja Śniadeckiego we Lwowie za rok szkolny 1920/1921, Lwów 1921.
43.
Sprawozdanie dyrekcji Państwowego Gimnazjum z ukraińskim językiem nauczania za lata 1920/1921–1930/1931, Lwów 1931.
44.
Sprawozdanie dyrekcji Prywatnego Gimnazjum Adeli Karp-Fuchsowej za rok szkolny 1932/1933, Centralnyj derżawnyj istorycznyj archiw Ukrajiny, m. Lwiw, Kuratorim Okręgu Szkolnego, f. 179, op. 3, spr. 853.
45.
Sprawozdanie dyrekcji za rok szkolny 1929–1930. Państwowe Gimnazjum IX Humanistyczne im. Jana Kochanowskiego we Lwowie, Lwów 1930.
46.
Sprawozdanie Koła Rodzicielskiego od września 1932 r. do 15 marca 1933 r., „Sprawozdawca. Pismo dla młodzieży gimnazjum męskiego Ż. T. S. L. i Śr. we Lwowie” 1932/1933, t. 4, z. 2.
47.
Sprawozdanie Koła Rodzicielskiego od września 1933 r. do końca marca 1934 r., „Sprawozdawca. Pismo dla młodzieży Gimnazjum Męskiego Ż. T. S. L. i Śr. we Lwowie” 1933/1934, t. 5, z. 13.
48.
Sprawozdanie Wydziału Koła Rodzicielskiego, „Sprawozdawca. Pismo dla młodzieży Gimnazjum Męskiego Ż. T. S. L. i Śr. we Lwowie” 1935/1936, t. 7, z. 15.
49.
Sprawozdanie Zakładu Naukowego Żeńskiego z prawem publiczności im. Zofii Strzałkowskiej za rok szkolny 1925/1926, Lwów 1926.
50.
Statut Zjednoczenia Zrzeszeń Rodzicielskich, Warszawa 1926.
51.
Szteinbokówna E., Współpraca domu ze szkołą, Książnica – Atlas, Lwów – Warszawa 1930.
52.
Романенчук Б. (red.), Ювілейна книга української академичноі гимназіі у Львові. На 100-річчя першого українського іспиту зрілости [Księga jubileuszowa ukraińskiego gimnazjum akademickiego we Lwowie. Na stulecie pierwszego ukraińskiego egzaminu dojrzałości], cz. 1–2, Monachium – Filadelfia 1978–1982.
53.
Zasada W., Relacja rodzina – szkoła (przeszłość, teraźniejszość i przyszłość), „Kieleckie Studia Pedagogiczne i Psychologiczne” 2000, t. 13.
54.
Звідомлення про життя й працю в державній гімназї з українською мовою навчання-филії у Львові у 1937–1938 шкільному році [Sprawozdanie z życia i pracy w państwowym gimnazjum z ukraińskim językiem wykładowym we Lwowie w roku szkolnym 1937/1938], Lwów 1938.