Bieżący numer
Online first
Archiwum
O czasopismie
Cele i zakres czasopisma
Wydawca i organ zarządzający
Zespół redakcyjny
Rada Naukowa
Kolegium Recenzentów
Indeksacja i współczynniki wpływu
Prawa autorskie i polityka otwartego dostępu
Źródła finansowania
Polityka prywatności
Dla autorów
Procedura publikacji
Procedura recenzowania
Wymogi redakcyjne
Etyka publikacji
Opłaty wydawnicze
Praktyczne przewodniki wychowania. Problematyka poradników wychowawczych dla rodziców z lat 1900–1939
1
Zakład Pedagogiki Kultury Fizycznej,
Wydział Wychowania Fizycznego, Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku,
ul. Kazimierza Górskiego 1, 80-336 Gdańsk, Polska
2
Zakład Teorii i Historii Wychowania,
Wydział Pedagogiki i Psychologii, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy,
ul. Chodkiewicza 30, 85-064 Bydgoszcz, Polska
Data nadesłania: 01-11-2018
Data ostatniej rewizji: 06-12-2018
Data akceptacji: 06-12-2018
Data publikacji: 31-12-2018
Autor do korespondencji
Agnieszka Małek
Zakład Pedagogiki Kultury Fizycznej, Wydział Wychowania Fizycznego, Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku, ul. Kazimierza Górskiego 1, 80-336 Gdańsk, Polska
Zakład Pedagogiki Kultury Fizycznej, Wydział Wychowania Fizycznego, Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku, ul. Kazimierza Górskiego 1, 80-336 Gdańsk, Polska
Wychowanie w Rodzinie 2018;18(2):175-201
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Cel: Celem podjętych badań jest próba charakterystyki specyfiki wydawnictw poradnikowych adresowanych do rodziców w pierwszej połowie XX stulecia (do 1939 r.),a przede wszystkim dokonanie problemowej systematyki poruszanych na stronach poradników zagadnień.
Metody: Jakościowa analiza treści materiału źródłowego z perspektywy historyczno-pedagogicznej.
Wyniki: Odtworzenie oraz porównanie pod względem merytorycznym poszczególnych porad i wskazówek pozwoliło na ukazanie ewolucji i przemian, jakie dokonały się w badanym okresie rozwoju literatury poradnikowej w poglądach dotyczących wychowania dziecka na każdym etapie jego rozwoju.
Wnioski: Jak wynika z dokonanych ustaleń, ukazujące się w badanym okresie poradniki zawierały wskazówki oraz przestrogi dotyczące wszystkich sfer oraz okresów życia dzieci, co czyniło je praktycznymi przewodnikami wychowania. Z publikacji tych zarówno rodzice, jak i ich opiekunowie oraz wychowawcy mogli czerpać wiedzę dotyczącą nie tylko opieki i pielęgnacji, ale też wszystkich dziedzin wychowania – fizycznego, zdrowotnego, moralnego, religijnego, patriotycznego, seksualnego, kształcenia umysłu oraz aktywności zabawowej.
REFERENCJE (176)
1.
Adamski F., Założenia teoretyczne i kierunki badań nad rodziną, „Ateneum Kapłańskie” 1974, t. 83, z. 3(395).
2.
Adamski J.S., Patriotyzm. Nasze względem ojczyzny powinności, Księgarnia św. Wojciecha, Poznań 1917.
3.
Adler F., O kształceniu młodzieży w poczuciu obowiązku, Wydawnictwo M. Arcta, Warszawa 1905.
4.
Ankiewiczowa M., Racjonalne wychowanie dziecka do lat 7, Wydawnictwo M. Arcta, Warszawa 1939.
5.
Artwiński E., O chorobach nerwowych wieku dziecięcego, Książnica-Atlas, Lwów – Warszawa 1928.
6.
Bayer H., Winter F., Gimnastyka dla małych dzieci, nakładem Księgarni Polskiej B. Połonieckiego, Lwów – Warszawa 1919.
7.
Baytel F., Higiena i zdrowie. O własnościach leczniczych promieni słonecznych, Wydawnictwo Gebethner i Wolff, Warszawa 1910.
8.
Berthier J., Matka według serca bożego, czyli obowiązki matki chrześcijańskiej, XX Misjonarze św. Rodziny, Górka Klasztorna 1928.
10.
Bilz F.E., Nowe lecznictwo przyrodne. Książka do nauczania i podręcznik leczenia przyrodnego i ochrony zdrowia, Księgarnia i Instytut Sztuk Pięknych S.A., Poznań 1910.
11.
Bilz F.E., Nowe lecznictwo przyrodnicze, t. I i II, Księgarnia i Instytut Sztuk Pięknych S.A., Poznań 1930.
12.
Borowski M.W., Ogólne zarysy wychowania narodowego, Wydawnictwo M. Arcta, Warszawa 1918.
14.
Borudzka w. (red.), Kalendarz dziecka i matki na lata 1929 i 1930, Warszawa [b.r.w.].
15.
Bosma H., Dzieci nerwowe. Uwagi lekarskie, wychowawcze i ogólne, przekł. dr K. Niedzielski, Ed. Nicz, Biblioteka Dzieł Wyborowych, Warszawa 1910.
17.
Brodowski F., Brodowska T., Kobieta w rodzinie. Szkic moralności praktycznej naszych matek, Wydawnictwo Gebethner i Wolff, Warszawa 1925.
18.
Bross S., Miłość, małżeństwo, rodzina, nakładem Naczelnego Instytutu Akcji Katolickiej, Poznań 1935.
19.
Brzeziński M., Jak wychowywać dzieci na silnych i zdrowych ludzi?, skład główny w „Księgarni Polskiej”, Warszawa 1918.
20.
Brzeziński M., Wskazówki, jak zakładać kółka nauczania domowego po wsiach, Księgarnia Polska, Warszawa 1907.
21.
Bukowiecka Z., Obowiązki młodych dziewcząt. Odczyty, Wydawnictwo Gebethner i Wolff, Warszawa 1909.
23.
Cenar E., Gry i zabawy ruchowe różnych narodów, nakładem Związku Polskich Gimnastycznych Towarzystw Sokolich, Lwów 1906.
24.
Chmieleńska I., Kara w wychowaniu, Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Higienicznego w Warszawie, Warszawa 1936.
25.
Choroby dziecięce, a mianowicie odra, ziarnica, szkarlatyna i błonica, koklusz itp. Powstanie chorób, zapobieganie im jak też przyrodne leczenie tychże, z rycinami, wyd. II, nakładem Wydawnictwa „Przewodnik Zdrowia”, Berlin 1907.
26.
Ciembroniewicz J., Jak wychowywać dzieci w szkole elementarnej, Wydawnictwo M. Arcta, Warszawa 1918.
27.
Combe A., Nerwowość u dzieci. Cztery odczyty, przekł. dr H. Nusbaum, nakładem Gebethnera i Wolffa, Warszawa 1904.
28.
Courtine J.J. (red.), Historia ciała, t. 3: Różne spojrzenia. Wiek XX, Wydawnictwo Słowo/obraz/terytoria, Gdańsk 2014.
29.
Czarnowski A. (red.), Marnopłcenie – onanizm (samogwałt, samienie się, nijatwo). Objawy, przyczyny, następstwa, zapobieganie, leczenie wedle najnowszych postępów naukowych, „Przewodnik Zdrowia”, Berlin 1914.
30.
Czechowiczówna H., Gry i zabawy ruchowe, Związek Polskich Gimnastycznych Towarzystw Sokolich, Lwów 1914.
31.
Czego nie wiemy o naszych synach? Fakt i cyfry dla użytku rodziców, oświetliła I. Moszczeńska, Księgarnia Naukowa, Warszawa 1904.
33.
Dąbrowski P.Z., Dziecko leniwe, nakładem Księgarni Nauczycielskiej we Lwowie, Lwów 1936.
34.
Denning A., Higiena przemiany materii, przekł. K. Panek, z 1 tablicą kolorową i 5 rycinami w tekście, nakładem Księgarni Polskiej B. Połonieckiego, Lwów 1907.
35.
Dupanloup F., Listy o wychowaniu dziewcząt, przeł. z franc. J. Kunsztelanówna, nakładem Księgarni św. Wojciecha, Poznań 1914.
36.
Dygasiński A., Elementarz do nauki czytana i pisania, Polskie Nauczanie Elementarne [s.n.], Warszawa 1907.
37.
Dygasiński A., Pierwsze wiadomości dziecka o świecie, Polskie Nauczanie Elementarne, [s.n.], Warszawa 1907.
38.
Dziecko, Drukowane i wydane przez Towarzystwo Ubezpieczeń Życiowych Metropolitan, [s.n], 1916.
39.
Ernst E., Obowiązek rodzicielski. Przyczynek do kwestii wychowania młodzieży w czystości obyczajów, z trzeciego wydania z niemieckiego za zezwoleniem autorki tłumaczyła S.K., Drukarnia i księgarnia św. Wojciecha, Poznań 1907.
40.
Ethelmer E., Skąd wziął się twój braciszek, spolszczyła R. Centnerszwerowa, G. Centerszwer, Warszawa 1903.
41.
Ficek E., Poradnik – model gatunkowy i jego tekstowe aktualizacje, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2013.
42.
Fischer-Dueckelmann A., Kobieta lekarką domową: podręcznik lekarski do pielęgnowania zdrowia i lecznictwa w rodzinie, ze szczególnym uwzględnieniem chorób kobiecych i dziecięcych, położnictwa i pielęgnowania dzieci, na pol. przekł. za zezwoleniem autorki T. Jaroszewska z współudz. A. Czarnowskiego, nakładem Karola Miarki, Mikołów – Warszawa 1908.
43.
Foerster F.W., Drogowskaz życia, przekł. z niem. z przedm. F.W. Foerstera i prof. W. Arnolda, Wydawnictwo Red. Przebudzenia, Warszawa 1911.
44.
Foerster F.W., Etyka płciowa i pedagogika. Nowe uzasadnienie prawd starych, przekł. J.J. Rapacki, Gebethner i Wolff, Warszawa 1911.
45.
Fritsch H., Matko, dziecko Twoje. Myśli o wychowaniu, nakładem i drukiem Księgarni i Drukarni Katolickiej S.A., Katowice 1935.
46.
Gebethnerówna J., Karasiówna Z., Filipowicz A., Gry i zabawy ruchowe stosowane w ogrodach Rau’a, Wydawnictwo Ogrodów im. Rau’a, Warszawa 1916.
47.
Godecki M.B., O wychowaniu dzieci i kształceniu siebie, Wydawnictwo Księgarnia Ludowa, Warszawa 1919.
48.
Golias M., Organizacja pracy domowej ucznia, Wydawnictwo Książnica-Atlas, Lwów 1931.
49.
Gross A., Rady i wskazówki, jak ustrzec się od chorób płucnych. Szkic popularny, Ziarno, Warszawa 1909.
51.
Harasowski A., Lekarz domowy. Racjonalny poradnik lekarski dla zdrowych i chorych, S. Kohler, Lwów 1900.
54.
Hojnacki W., Higiena kobiety i kosmetyka, nakładem Księgarni Polskiej B. Połonieckiego, Lwów – Warszawa 1928.
55.
Jak kobieta ma postępować w stanie zwykłym i odmiennym, aby się od cierpień uchronić? [s.n.], Warszawa 1906.
56.
Jakubiak K., Współdziałanie rodziny i szkoły w pedagogice II Rzeczypospolitej, Wydawnictwo Uczelniane WSP w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1997.
57.
Janke A.W., Meandryczność stosunków rodziny i szkoły w Polsce powojennej. Niektóre aspekty pedagogiczne i prawne, [w:] K. Jakubiak (red.), Rodzina jako środowisko wychowawcze w czasach nowożytnych, Wydawnictwo Uczelniane WSP w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1995.
58.
Janota Bzowski J., Szkoła i rodzina. Ich wzajemny stosunek i formy współżycia, Książnica-Atlas, Lwów – Warszawa 1930.
59.
Jasiński W., Choroby dzieci w wieku szkolnym podług dra R. Silbersteina, O. Jankego i innych, Oddział Łódzkiego Towarzystwa Higienicznego, Łódź 1907.
60.
Jaskulski A., O wychowaniu. Nauki dla matek chrześcijańskich, z papierów pośmiertnych zebrał i słowem wstępnym opatrzył X.S. Okoniewski, Drukarnia i Księgarnia św. Wojciecha, Poznań 1909.
61.
Kalinowski K., Jak się zabawić – gry towarzyskie, Wydawnictwo M. Arcta, Warszawa 1912.
62.
Kmiecik I., Praktyczne wskazówki o wychowaniu dziecka: książka dla rodziców i wychowawców, Wydawnictwo Klasztor Braci Mniejszych, Lwów 1928.
63.
Kneipp S., Dziecko zdrowe i chore. Poradnik dla matek i ojców troskliwych, Julian Guranowski, Warszawa 1895.
64.
Kneipp S., Kodocyl do mojego testamentu dla zdrowych i chorych, nakład drukarni i księgarni J. Kosel, Kempten 1898.
65.
Kühner A., Tajemnica życia powstającego w cztery oczy z punktu widzenia lekarskiego i społecznego, Towarzystwo Wydawnicze „Epoka”, Poznań 1928.
66.
Kühner A., Tajemnica życia powstającego z punktu widzenia lekarskiego i społecznego. Objaśnienie życia płciowego i małżeńskiego, z uzupełnieniami J. Springer. 90 rycin i tablic kolorowych, wyd. III uzupeł., Towarzystwo Wydawnicze „Epoka”, Poznań 1922.
67.
Kwiatkowska M., Jak sobie radzić z dzieckiem od 4 do 7 lat, Wydawnictwo Instytut Higieny Psychicznej, Warszawa 1937.
68.
Lagrange F., Higiena ruchu dzieci i młodzieży, z oryginału streściła W.N. Wydawnictwo M. Arcta, Warszawa 1910.
69.
Leroy-Allais J., Jak uświadomiłam moje córki o rozwoju kobiety i macierzyństwie, nakładem Księgarni Józefa Zawadzkiego, Wilno 1909.
70.
Litwin A., Więcek S., Praca domowa ucznia szkoły powszechnej, Instytut Wydawniczy „Nasza Księgarnia”, Warszawa 1935.
71.
Lutosławski K., Uwagi o wychowaniu. Nowe zasady pedagogiczne w wychowaniu domowym, Księgarnia Polska B. Połonieckiego, Lwów 1906.
73.
Małek A., Obraz ojca w świetle polskich poradników dla rodziców z lat 1918–1970, „Wychowanie w Rodzinie”, t. XII (2/2015).
74.
Małek A., Opieka nad dzieckiem chorym w świetle polskich poradników dla rodziców z lat 1918–1970, [w:] A. Magowska, K. Pękacka-Falkowska (red.), Wybrane problemy historii medycyny: pięć perspektyw, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego, Poznań 2017.
75.
Małek A., Wiedza o dziecku w świetle poradników dla rodziców z lat 1918–1970, Gdańsk 2017, s. 295. [Niepublikowana praca doktorska].
76.
Marciszewska-Posadzowa S., Matka. Fundamenty wychowania moralnego, Księgarnia św. Wojciecha, Poznań 1937.
77.
Mason Ch.M., Wychowanie domowe. Wychowanie dzieci do lat dziewięciu. Tłum. z ang. dokonane za zezwoleniem autorki, skład główny Księgarni W. Ende i Sp., Warszawa 1908.
78.
Matka i dziecko. Wychowanie fizyczne i moralne dzieci do lat 7 (w okresie przedszkolnym). Z J. v Wedella przekł. S.S., Gebethner i Wolff, Warszawa 1902.
79.
Mazurkiewicz K., Kwestia seksualna w wychowaniu, Wydawnictwo „Surma”, Poznań 1931.
80.
Mazurkiewicz K., Wychowanie w świetle chrześcijańskiej prawdy, Wydawnictwo Seminarium Zagraniczne, Potulice 1937.
81.
Męczkowska T., Wychowanie seksualne dzieci i młodzieży, Instytut Wydawniczy „Nasza Księgarnia”, Warszawa 1934.
82.
Mirski J., Zagadnienie karności w wychowaniu, Instytut Wydawniczy „Nasza Księgarnia”, Poznań 1931.
83.
Misson K., Dorastająca młodzież a świadomość płciowa, nakład i druk F. West, Brody 1905.
84.
Młynek L., Marta – czy Maria? (uwagi nad obywatelskim wychowaniem kobiet), nakładem autora, Wieliczka 1923.
85.
Mogilnicki T., Pielęgnowanie i karmienie niemowląt, Gebethner i S-ka, Kraków 1919.
86.
Moje leczenie wodą na podstawie przeszło 40-letniego doświadczenia. Napisał dla leczenia chorób i utrzymania zdrowia monsignor Sebastjan Kneipp, nakładem Księgarni Józefa Kosel, Kempten 1903.
87.
Moszczeńska I., Co każda matka swojej dorastającej córce powiedzieć powinna, Wydawnictwo M. Arcta, Warszawa 1904.
88.
Moszczeńska I., Jak rozmawiać z dziećmi o kwestiach drażliwych. Wskazówki dla matek, Wydawnictwo M. Arcta, Warszawa 1904.
90.
Moszczeńska I., Samodzielność i odpowiedzialność dziecka, Towarzystwo Wydawnicze „Bluszcz”, Warszawa 1929.
91.
Nawrot-Borowska M., „Grzech tajemny”. Problematyka seksualności dzieci w świetle poradników z II połowy XIX i początku XX wieku, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce” 2016, nr 1(139).
92.
Nawrot-Borowska M., Dom czy szkoła? Wady i zalety nauczania domowego i szkolnego na ziemiach polskich w II połowie XIX i na początku XX wieku, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce” 2013, nr 4.
93.
Nawrot-Borowska M., Higiena małego dziecka w świetle poradników z początku XX wieku, „Przegląd Pedagogiczny” 2012, nr 1.
94.
Nawrot-Borowska M., Małek A., Wychowanie zdrowotne i higiena dzieci i młodzieży w świetle poradników dla rodziców z lat 1850–1970 – zarys problematyki, „Przegląd Pedagogiczny” 2015, nr 2.
95.
Nawrot-Borowska M., Przed narodzinami, Powinności kobiety brzemiennej w świetle poradników z XIX i początku XX wieku, „Studia Gdańskie” 2011, t. 28.
96.
Nawrot-Borowska M., Sprawy tajemne i nieczyste. Rola rodziny w wychowaniu seksualnym dzieci w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku w świetle poradników. Zarys problematyki, „Wychowanie w Rodzinie”, t. VII (1/2013).
97.
Niedzielski K., Uwagi i rady lekarza przydatne w życiu codziennym, Wydawnictwo M. Arcta, Warszawa 1905.
99.
Niedźwiecki M., Dom i szkoła. Urywki pedagogiczne z zakresu wychowania domowego i szkolnego, Gubrynowicz i syn, Lwów 1912.
101.
Payot J., Wyrabianie charakteru podstawą moralności, przekł. M. Art-Golczewska, Wydawnictwo M. Arcta, Warszawa 1911.
102.
Plater-Zyberkówna C., Kilka myśli o wychowaniu w rodzinie, [s.n.], Warszawa 1903.
103.
Plater-Zyberkówna C., Na progu małżeństwa, Wydawnictwo Gebethner i Wolff, Warszawa 1918.
104.
Plenkiewicz R., Kształcenie młodzieży. Nauczanie początkowe i średnie, z przedmową J. Ochorowicza, Biblioteka Dzieł Wyborowych, [s.n.], Warszawa 1898.
105.
Podoleński S., Podręcznik pedagogiczny. Wskazówki dla rodziców i wychowawców, wyd. 2, Wydawnictwo Księży Jezuitów, Kraków 1930.
106.
Podręcznik chorób dzieci, t. I–III, spolszczył dr J. Zawadzki, Biblioteka Lekarska, Warszawa 1906.
107.
Poznańska A., Drugie dziecięctwo. Czwarty – siódmy rok życia dziecka, Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Higienicznego w Warszawie, Warszawa 1936.
108.
Poznańska A., Niemowlęctwo. Pierwszy rok życia dziecka, Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Higienicznego, Warszawa [b.r.w.].
109.
Praca domowa ucznia. Wskazówki dla rodziców i korepetytora, Wydawnictwo Gimnazjum Towarzystwa im. Jana Zamoyskiego w Warszawie, Warszawa 1931.
110.
Przyjaciel zdrowia, Jak pielęgnować dzieci zdrowe i jak leczyć chore podług Ks. S. Kneippa, wyd. drugie, przejrzane i dopełnione, Wydawnictwo M. Arcta, Warszawa 1914.
111.
Ptaszyńska W., Trzecie dzięcięctwo. Siódmy – jedenasty rok życia dziecka, Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Higienicznego w Warszawie, Warszawa 1936.
112.
Puffke W., Zabawy, gimnastyka i pogadanki w szkółce freblowskiej, [s.n.], Poznań 1911.
113.
Razwiłowska S., Dzieci nieposłuszne w środowisku domowym, Wydawnictwo Monolit, Warszawa 1936.
114.
Regelman M., Dziecko, a syfilis, Wydawnictwo im. dra Wacława Męczkowskiego, Warszawa 1926.
115.
Rendznerowa J., Współudział rodziców w obywatelskim wychowaniu młodzieży, Wyd. Zakł. Graf. „Legion”, Warszawa 1935.
116.
Riedel H., Woda jako czynnik pielęgnujący zdrowie, przekł. dr W. Schroeiber, z 28 rycinami, Księgarnia Polska B. Połoniecki, Lwów 1907.
118.
Sarjusz-Wolska S., Znaczenie wychowania moralnego w dobie obecnej, Wydawnictwo Księgarnia Polska, Warszawa 1928.
119.
Schaeffer O., Okres macierzyństwa, przekł. dr W. Hojnacki, [w:] Księga zdrowia, czyli nauka pielęgnowania zdrowia, przekł. polski pod red. dra W. Hojnackiego, t. IV, Księgarnia Polska B. Połoniecki, Lwów 1907.
120.
Schneider F., Twoje dzieci i Ty, Księgarnia i Drukarnia Katolicka S.A. w Katowicach, Katowice 1938.
122.
Siły moralne wspólne wszystkim ludziom, ich źródła i rozwój przez wychowanie, praca zbiorowa, Międzynarodowy Kongres Wychowania Moralnego, Bydgoszcz 1934.
123.
Słownik Języka Polskiego, ułożony pod red. J. Karłowicza, A. Kryńskiego, W. Niedźwieckiego, druk E. Lubowskiego i S-ki, Warszawa 1904.
124.
Smól J., Reakcje werbalne odbiorców porady internetowej a perswazyjność przekazu poradnikowego, „Res Rethorica” 2017, nr 4.
125.
Sonderegger L., Podstawy ochrony zdrowia, w przekł. i z przedmową E. Biernackiego, Biblioteka Dzieł Wyborowych, Warszawa 1902.
126.
Sposoby i przepisy lecznictwa przyrodniczego: zwięzły opis zabiegów i zastosowań lecznictwa przyrodniczego ze szczególnym uwzględnieniem najnowszych sposobów, Wydawnictwo „Przewodnika Zdrowia”, Berlin 1909.
127.
Springer J., Lekarka domowa. Złota księga kobieca ku oświeceniu i pouczaniu dla zdrowych i chorych o najważniejszych kwestiach nauki zdrowia i lecznictwa, [s.n], Wieleń (Poznań), [b.r.w.] (po 1910).
128.
Springer J., Lekarz ratujący zdrowie, Wydawnictwo Międzynarodowego Instytutu Nakładowego M.O. Groh, Katowice 1928.
130.
Stefański A., Bawmy się. Gry i zabawy na wolnym powietrzu. Opracował Stary Maciej, K. Miarka, Mikołów 1900.
131.
Stefański A., Gry i zabawy na wolnym powietrzu. Opracował Stary Maciej, K. Miarka, Mikołów 1898.
133.
Stefański A., Gry umysłowe. Zebrał i opracował Stary Maciej, K. Miarka, Mikołów 1900.
134.
Stefański A., Miłe zatrudnienia w wolnych chwilach. Zebrał i opracował Stary Maciej, K. Miarka, Mikołów 1900.
135.
Stefański A., Wesołe chwile. Gry i zabawy towarzyskie w domu i poza domem, K. Miarka, Mikołów 1898.
138.
Stella-Sawicki J., Rady dla młodych mężatek, Wydawnictwo Gebethner i Wolff, Warszawa 1903.
139.
Sterling W., Cierpienia nerwowe. Ich przyczyny, objawy i leczenie, Wyd. M. Arcta, Warszawa 1902.
142.
Szenajch W., Rady dla matek, Wydawnictwo Wydziału Opieki Państwowej nad Dzieckiem i Matką, Warszawa 1918.
143.
Szinagel E., Pielęgnowanie niemowląt. Przewodnik dla matek i pielęgniarek, Księgarnia Powszechna, Kraków 1938.
144.
Szteinbokówna E., Współpraca domu ze szkołą, Książnica-Atlas, Lwów 1930. Szyc A., Kobieta w pedagogice. Matka, Wydawnictwo Gebethner i Wolff, Warszawa 1908.
145.
Szyc A., Metodyczny kurs nauk: rok 1 i 2: nauka o rzeczach, nauka czytania i pisania, arytmetyka, kaligrafia, Wydawnictwo „Przeglądu Pedagogicznego”, Warszawa 1898.
146.
Szyc A., Nauka w domu. Przewodnik dla wychowawców, Wydawnictwo M. Arcta, Warszawa 1896.
147.
Szyc A., Ogólne zasady nauczania z zastosowaniem dla potrzeb szkoły elementarnej, Księgarnia A. Lisowska, Warszawa 1921.
148.
Śliwiński F., Oddziaływanie wychowawcze na młodzież w wieku szkolnym, Drukarnia Państwowa, Warszawa 1926.
149.
Śmiarowska J., Higiena kobiety we wszystkich okresach jej życia, nakładem Księgarni Nauczycielskiej sp. z o.o we Lwowie, Lwów 1925.
150.
Świtalska J., Kosmetyka i higiena dziecka, Drukarnia M.S. Wojsk., Warszawa 1929.
151.
Taussig Z., Dziecko do lat dwóch. Rady i wskazówki dla matek przy odżywianiu i pielęgnowaniu dzieci tudzież zapobiegnie ich chorobom, przekł. dra J.L., Jan Fiszer, Warszawa 1901.
152.
Truby King F., Odżywianie i pielęgnowanie dziecka, nakładem Księgarni Ogniwo, Warszawa 1922.
153.
Trumpp J., Pielęgnowanie dzieci, Księgarnia Polska Bernard Połoniecki, Lwów – Warszawa 1933.
154.
Trumpp J., Pielęgnowanie niemowląt, Księgarnia Polska Bernard Połoniecki, Lwów – Warszawa 1932.
155.
Ufer C., Nerwowość i wychowanie dziewcząt w domu i szkole, przekł. z niemieckiego dr M. Goldbaum, T. Paprocki, Warszawa 1897.
156.
Urban S., Szanujmy zdrowie! Główne zasady higieny przystępnie zebrane, Ziarno, Warszawa 1902.
157.
Wernic L., Zasady anatomii, fizjologii i higieny, Wydawnictwo M. Arcta, Warszawa 1909.
158.
Weryho M., Gimnastyka dla dzieci w wieku od lat 4-rech do 9-ciu. Podręcznik do użytku rodziców i wychowawców, S. Lewental, Warszawa 1891.
159.
Weryho M., Gry i zabawy towarzyskie w pokoju i na dworze, Wydawnictwo M. Arcta, Warszawa 1900.
160.
Weryho M., Jak zająć dzieci w wieku przedszkolnym. Pogadanki, rozmowy, zajęcia i zabawy, Wydawnictwo Gebethner i Wolff, Warszawa 1901.
163.
Woźniakowska M., Praca wychowawcza matki, czcionkami drukarni Józefa Styfiego, Przemyśl 1914.
164.
Wydżga M., Krótki zarys początkowego nauczania. Wskazówki dla uczących na wsi i w mieście, Wydawnictwo M. Arcta, Warszawa 1910.
166.
Zarzecki L., Charakter i wychowanie, Wydawnictwo Gebethner i Wolff, Warszawa 1924.
167.
Zarzecki L., Charakter jako cel wychowania, Wydawnictwo M. Arcta, Warszawa 1918.
168.
Zawadzki K., Poradniki pomagające w starcie szkolnym dziecka, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1985.
169.
Zierkiewicz E., Poradnik – oferta wirtualnej pomocy, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2004.
170.
Żarnowski J., Rodzina w czasach cywilizacyjnego przyspieszenia: Europa i Polska 1918–1989, [w:] D. Kałwa, A. Walaszek, A. Żarnowska (red.), Rodzina – prywatność – intymność. Dzieje rodziny polskiej w kontekście europejskim, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2005.
171.
Żulińska B., Obowiązki Polki, Wydawnictwo III, Wyd. Biblioteka Religijna, Lwów 1933.
172.
Żychliński B., Rodzice chrześcijańscy a młodzież dorastająca, Wydawnictwo Księgarnia św. Wojciecha, Poznań 1916.
173.
Żychliński B., Siedem grzechów głównych przeciwko wychowaniu religijnemu dzieci, [s.n.], Poznań 1917.
174.
Żychliński B., Słowo do matek. O dobrym wychowaniu dzieci, nakładem autora, Warszawa – Mikołów 1911.
175.
Żychliński B., Słowo do młodzieży. Częsta komunia święta a młodzież, K. Miarka, Mikołów – Częstochowa 1913.
176.
Żychliński B., Słowo do ojców o wychowaniu dzieci, Towarzystwo im. Piotra Skargi, Lwów 1910.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
© 2006-2024 Journal hosting platform by Bentus
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
