Rola seniorów we wspieraniu i integracji społecznej osób starszych z zaburzeniami poznawczymi
 
Więcej
Ukryj
1
Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, Instytut Filozofii i Socjologii, Szczęśliwicka 40, 02-353 Warszawa, Polska
 
2
Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, Instytut Pedagogiki, Szczęśliwicka 40, 02-353 Warszawa, Polska
 
 
Data nadesłania: 09-08-2024
 
 
Data akceptacji: 16-10-2024
 
 
Data publikacji online: 15-11-2024
 
 
Autor do korespondencji
Arkadiusz Mateusz Korycki   

Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, Instytut Filozofii i Socjologii, Szczęśliwicka 40, 02-353 Warszawa, Polska
 
 
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel. Celem artykułu jest ukazanie roli seniorów (zwłaszcza w pierwszej fazie starości) we wspieraniu i integracji społecznej rówieśników z zaburzeniami poznawczymi. Praca składa się z dwóch części. W pierwszej została omówiona kwestia zróżnicowania wiekowego osób po 60. roku życia oraz zaburzeń poznawczych w kontekście demograficznego starzenia się Polaków. W drugiej części zostały zaprezentowane wyniki badań empirycznych przeprowadzonych wśród seniorów wspierających osoby w wieku podeszłym z zaburzeniami poznawczymi, których celem było uzyskanie informacji nt. motywacji, zakresu oraz częstotliwości udzielanego wsparcia i poczucia kompetencji pomocowych seniorów wspierających osoby starsze z zaburzeniami poznawczymi. Metody i materiały. Pierwsza część artykułu została oparta o analizę teoretyczną publikacji naukowych z zakresu gerontologii społecznej. W części badawczej zastosowano analizę badań jakościowych z wykorzystaniem techniki indywidualnego wywiadu pogłębionego (IDI). Wyniki i wnioski. Powszechny proces starzenia się społeczeństwa i wzrost liczby osób starszych z zaburzeniami poznawczymi sprawia, że zapewnienie im odpowiedniego wsparcia aktywizacyjno-opiekuńczego staje się jednym z głównych wyzwań dla polskiej polityki społecznej. Z procesem starzenia się społeczeństwa jest związana również kwestia zapewnienia odpowiednich form aktywizacyjnych dla seniorów (zwłaszcza w początkowej fazie starzenia się). Analizując literaturę naukową z zakresu gerontologii społecznej oraz wykonane badania własne, wnioskujemy, że należy podejmować działania zachęcające seniorów do wspierania i aktywizowania swoich rówieśników z zaburzeniami poznawczymi poprzez prowadzenie działań informacyjnych, edukacyjnych oraz bezpłatnych szkoleń zwiększających wiedzę i kompetencje seniora wspierającego osoby starsze.
REFERENCJE (26)
1.
Babiarz, M., Garbuzik, P. (2017). Wsparcie i rola osób starszych – przeciwdziałanie niekorzystnym zmianom. Edukacja – Technika – Informatyka, 19(1), 58–65. DOI: 10.15584/eti.2017.1.7.
 
2.
Bakalarczyk, R. (2023). Seniorzy niewidzialni – obecni?: Starzejące się społeczeństwo – prognozy, wyzwania, możliwości. Warszawa: Caritas Polska.
 
3.
Basińska, M. (2013). Wsparcie społeczne a zmęczenie życiem codziennym u opiekunów osób chorych na Alzeheimera. Psychogeriatria Polska, 10(2), 1–10.
 
4.
Błędowski, P., Chudek, J., Grodzicki, T., Gruchała, M., Mossakowska, M., Więcek, A., Zdrojewski, T. (2021). Wyzwania dla polityki zdrowotnej i społecznej: Geneza projektów badawczych PolSenior1 i PolSenior2. W: P. Błędowski, T. Grodzicki, M. Mossakowska, T. Zdrojewski (red.), Badanie poszczególnych obszarów stanu zdrowia osób starszych, w tym jakości życia związanej ze zdrowiem (ss. 19–35). Gdańsk: Gdański Uniwersytet Medyczny.
 
5.
Bromley, D. B. (1969). Psychologia starzenia się. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
 
6.
Byczewska-Konieczny, K. (2017). Jak starzeje się umysł?: O funkcjonowaniu poznawczym osób starszych i jego zróżnicowaniu indywidualnym. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
 
7.
Czerniawska, O. (1998). Style życia ludzi starszych. W: O. Czerniawska (red.), Style życia w starości (ss. 19–24). Łódź: Wydawnictwo WSHE.
 
8.
Fabiś, A., Wawrzyniak, J. K., Chabior, A. (2015). Ludzka starość: Wybrane zagadnienia gerontologii społecznej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
 
9.
Główny Urząd Statystyczny (2016). Ludność w wieku 60+: Struktura ludności i zdrowie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. Pobrane z: https://stat.gov.pl/obszary-te....
 
10.
Główny Urząd Statystyczny (2023). Sytuacja osób starszych w Polsce w 2022. Białystok: GUS. Pobrane z: https://bialystok.stat.gov.pl/....
 
11.
Kawula, S. (1996). Wsparcie społeczne – kluczowy wymiar pedagogiki społecznej. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, 1, 6–7.
 
12.
Kędzior, J. (2006). Wybrane aspekty starzenia się i starości w perspektywie gerontologii i geragogiki. W: J. Kędzior, A. Ładyżyński (red.), Współczesne wyzwania pracy socjalnej (ss. 165–187). Toruń – Wrocław: Wydawnictwo Adam Marszałek, Dolnośląska Wyższa Szkoła Służb Publicznych „Asesor”.
 
13.
Kocemba, J. (2000). Biologiczne wyznaczniki starości. W: A. Panek, Z. Szarota (red.), Zrozumieć starość: Praca zbiorowa (ss. 107–110). Kraków: Oficyna Wydawnicza Text.
 
14.
Korycki, A. (2021). Jak wspierać rodziny osób z zaburzeniami otępiennymi?: Zalecenia rodzin dla instytucji pomocy i integracji społecznej. Siedlce: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego.
 
15.
Korycki, A. (2023). Obszary i zakres wsparcia świadczonego przez opiekunów seniorów z zaburzeniami poznawczymi na różnych etapach choroby. Niepełnosprawność i Rehabilitacja, 91(3), 84–93.
 
16.
Kraus, S. (1998). Wiek podeszły, wiek starczy, wiek sędziwy. Wspólne Tematy, 9, 18.
 
17.
Młyniec, E. (2002). Opinia publiczna: Wstęp do teorii. Poznań–Wrocław: Forum Naukowe; Holding Edukacyjny – Paweł Pietrzyk.
 
18.
Rowe, J. W., Kahn, R. L. (1997). Successful aging [Pomyślne starzenie się]. The Gerontologist, 37(4), 433–440. DOI: 10.1093/geront/37.4.433.
 
19.
Sęk, H. (2001). Salutogeneza i funkcjonalne właściwości poczucia koherencji. W: H. Sęk, T. Pasikowski (red.), Zdrowie, stres, zasoby: O znaczeniu poczucia koherencji dla zdrowia (ss. 23–43). Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
 
20.
Sumińska, S., Grodecka, P. (2022). Profilaktyka zaburzeń poznawczych i obszarów wsparcia starszych pracowników: Poradnik. Warszawa: CIOP BIP.
 
21.
Szatur-Jaworska, B., Błędowski, P. (red.). (2017). System wsparcia osób starszych w środowisku zamieszkania: Przegląd sytuacji: Propozycja modelu: Synteza. Warszawa: Rzecznik Praw Obywatelskich.
 
22.
Wawrzyniak, J. K. (2017). Starość człowieka – szanse i zagrożenia: Implikacje pedagogiczne. Warszawa: CeDeWu.
 
23.
Ziomek-Michalak, K. (2016). Zasoby osobiste a poczucie koherencji słuchaczy uniwersytetów trzeciego wieku. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
 
24.
Ziomek-Michalak, K. (2022). Dom pomocy społecznej jako instytucjonalna forma wsparcia seniorów z zaburzeniami demencyjnymi. W: A. Korycki (red.), Wsparcie i aktywizacja osób z zaburzeniami poznawczymi (ss. 47–58). Rzeszów: Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej.
 
25.
Ziomek-Michalak, K. (2023). Rola, zadania i instrumenty domów pomocy społecznej we wspieraniu i aktywizacji seniorów z zaburzeniami neuropoznawczymi i ich rodzinnych opiekunów na przykładzie Centrum Alzheimera w Warszawie. Niepełnosprawność i Rehabilitacja, 91(3), 70–83.
 
26.
Zych, A. A. (2001). Słownik gerontologii społecznej. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
 
eISSN:2300-5866
ISSN:2082-9019
Journals System - logo
Scroll to top