Społeczny wymiar zdrowia i choroby, opieki oraz wsparcia opiekuńczo-pielęgnacyjnego osoby chorej
Więcej
Ukryj
1
Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, Instytut Filozofii i Socjologii, Szczęśliwicka 40, 02-353 Warszawa, Polska
2
Warszawski Uniwersytet Medyczny, Wydział Nauk o Zdrowiu, Litewska 14/16, 00-518 Warszawa, Polska
Data nadesłania: 07-08-2024
Data ostatniej rewizji: 07-10-2024
Data akceptacji: 17-10-2024
Data publikacji online: 30-10-2024
Autor do korespondencji
Adam Buczkowski
Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, Instytut Filozofii
i Socjologii, Szczęśliwicka 40, 02-353 Warszawa, Polska
Wychowanie w Rodzinie 2024;31(3)
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wprowadzenie. Zdrowie, choroba, opieka oraz wsparcie opiekuńczo-pielęgnacyjne to zjawiska, które mogą być analizowane zarówno w kontekście medycznym, jak i społecznym. Obie te perspektywy są wzajemnie ze sobą powiązane i współzależne. Cel. Celem opracowania jest zwrócenie uwagi na społeczny kontekst zdrowia, choroby, opieki i wsparcia społecznego, które dopełniają już istniejącą perspektywę medyczną, pomijającą wpływ czynników niezwiązanych bezpośrednio z biologicznym ciałem człowieka. Metody i materiały. W opracowaniu wykorzystano metodę przeglądu literatury polskiej i światowej na temat czynników społecznych mających wpływ na określenie zdrowia i choroby, skutków społecznych, jakich doświadcza osoba starsza i chora, a także wymiaru opieki i wsparcia. Dokonano również analizy dostępnych danych statystycznych GUS. Wnioski. Sytuacja starzejącego się społeczeństwa wymaga reform i zmian w polityce społecznej, aby sprostać rosnącym potrzebom opieki zdrowotnej i wsparcia opiekuńczo-pielęgnacyjnego uwzględniającego potrzeby osób starszych i przewlekle chorych. Konieczne jest rozwinięcie i zintegrowanie systemu opieki długoterminowej, aby zapewnić kompleksowe wsparcie medyczne, rehabilitacyjne i społeczne dla osób starszych i przewlekle chorych. Poważnym wyzwaniem jest przygotowanie programów wspierających aktywne starzenie się. Dzięki wykorzystaniu nowoczesnych technologii, rozwoju systemów opieki oraz wsparcia dla inicjatyw społecznych można zapewnić godną i efektywną opiekę dla wszystkich potrzebujących.
REFERENCJE (18)
1.
Antonovsky, A. (1979). Health, stress, and coping [Zdrowie, stres i radzenie sobie z problemami]. San Francisco: Jossey-Bass Publishers.
2.
Basińska, M. A., Lewandowska, P. N., Kasprzak, A. (2013). Wsparcie społeczne a zmęczenie życiem codziennym u opiekunów osób chorych na Alzheimera. Psychogeriatria Polska, 10(2), 1–10.
3.
Blaxter, M. (2009). Zdrowie. Warszawa: Wydawnictwo Sic!.
4.
Błędowski, P., Maciejasz, M. (2013). Rozwój opieki długoterminowej w Polsce – stan i rekomendacje. Nowiny Lekarskie, 82(1), 61–69.
5.
Conrad, P. (2007). The medicalization of society: On the transformation of human conditions into treatable disorders [Medykalizacja społeczeństwa: O przekształcaniu ludzkich stanów w uleczalne zaburzenia]. Baltimore: Johns Hopkins University Press.
6.
Cutler, D. M., Lleras-Muney, A. (2006). Education and health: Evaluating theories and evidence [Edukacja i zdrowie: Ocena teorii i dowodów]. National Bureau of Economic Research, 12352(1). DOI: 10.3386/w12352.
7.
Donabedian, A. (1988). The quality of care: How can it be assessed? [Jakość opieki. Jak może być oceniona?]. Journal of the American Medical Association, 260(12), 1743–1748. DOI: 10.1001/jama.260.12.1743.
8.
Durda, M., Kaczmarek, M., Skrzypczak, M., Szwed, A. (2010). Ocena jakości życia opiekunów osób z chorobą Alzheimera. Gerontologia Polska, 18(2), 86–94.
9.
Gałuszka, M. (2013). System opieki zdrowotnej w Polsce wobec potrzeb seniorów: Priorytety, racjonowanie i dyskryminacja ze względu na wiek. Przegląd Socjologiczny, 62(2), 79–108.
10.
Giddens, A. (2007). Socjologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
11.
Goffman, E. (1963). Stigma: Notes on the Management of Spoiled Identity [Piętno: Uwagi na temat zarządzania zepsutą tożsamością]. London: Penguin Books.
12.
Główny Urząd Statystyczny (2022). Sytuacja demograficzna Polski do 2021 r. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych.
13.
Han, B. C. (2022). Społeczeństwo zmęczenia i inne eseje. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
14.
Kózka, M. (2010). Wsparcie społeczne w chorobie. W: A. Kózka, L. Płaszewska-Żywko (red.), Modele opieki pielęgniarskiej nad chorym dorosłym: Podręcznik dla studiów medycznych (ss. 45–49). Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
15.
Kurowska, K., Frąckowiak, M. (2010). Wsparcie społeczne a radzenie sobie w przewlekłej chorobie na przykładzie cukrzycy typu 2. Diabetologia Praktyczna, 11(3), 101–107.
16.
Link, B. G., Phelan, J. (1995). Social conditions as fundamental causes of disease [Warunki społeczne jako podstawowe przyczyny chorób]. Journal of Health and Social Behavior, Extra Issue, 80–94. DOI: 10.2307/2626958.
17.
Marmot, M. (2005). Social determinants of health inequalities [Społeczne uwarunkowania nierówności zdrowotnych]. The Lancet, 365(9464), 1099–1104. DOI: 10.1016/S0140-6736(05)71146-6.