Cel. Symptomy zaburzeń ze spektrum autyzmu widoczne w zachowaniu rozwijają się w czasie i zmieniają swój obraz kliniczny wraz z rozwojem dziecka. Za główne wczesne objawy tych zaburzeń uznaje się deficyty w społecznym komunikowaniu się oraz w interakcjach społecznych. We wczesnym rozwoju dziecka największy niepokój wśród rodziców/bliskich opiekunów tych dzieci budzą zaburzenia w rozwoju społecznym, emocjonalnym, trudności w komunikowaniu się oraz nietypowy sposób bawienia się. Zakłócenia w rozwoju społecznym ujawniają się najwcześniej, są obserwowalne w rozwoju indywidualnym dziecka i uznaje się je za pierwotne objawy autyzmu. Rodzice/bliscy opiekunowie stają się zwykle pierwszymi obserwatorami niepokojących zachowań dziecka, ale są też pierwszymi inicjatorami budowania bliskich relacji ze swoim potomstwem. Informacje uzyskiwane od rodziców są istotnymi wskaźnikami dla wczesnego wykrywania zaburzeń ze spektrum autyzmu. Istotą podjętej problematyki wczesnego wykrywania zaburzeń ze spektrum autyzmu u małych dzieci z grupy ryzyka i z autyzmem jest ukazanie roli rodziców/bliskich opiekunów jako pierwszych obserwatorów niepokojących zachowań swoich dzieci. Szczególnej analizie zostały poddane pierwsze symptomy ryzyka autyzmu w rozwoju emocjonalnym, społecznym, zabawie i komunikacji u małych dzieci w interakcji z rodzicami. Metody i materiały. Artykuł ma charakter przeglądowy. Przedstawia podejście teoretyczne oparte na analizie materiałów źródłowych z polskich i zagranicznych publikacji. Wyniki i wnioski. Zaburzenia w sferze emocjonalnej, społecznej i komunikacji mają centralne znaczenie dla obrazu klinicznego zaburzeń ze spektrum autyzmu, przy czym manifestacja symptomów zmienia się wraz z wiekiem i rozwojem dziecka. Przyjmuje się, że opóźnienia w zakresie umiejętności społecznych, rozwoju mowy i komunikacji u małych dzieci z grupy ryzyka są silnymi predyktorami otrzymania diagnozy autyzmu. Niepokojące spostrzeżenia rodziców dotyczące rozwoju i zachowania dziecka przyspieszają wykrywanie tych zaburzeń oraz przyczyniają się do postawienia trafnej diagnozy.