Więzi rodzinne i umiejętności interpersonalne a technologie komunikacyjne
Więcej
Ukryj
1
Kuratorium Oświaty we Wrocławiu Delegatura w Jeleniej Górze
Data nadesłania: 01-07-2013
Data ostatniej rewizji: 31-12-2013
Data akceptacji: 31-12-2013
Data publikacji: 31-12-2013
Wychowanie w Rodzinie 2013;8(2):185-203
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Artykuł poświęcony jest roli prawidłowych więzi środowiska rodzinnego w rozwoju społecznym dziecka i jego wpływowi na jakość przyszłych relacji z ludźmi. Podkreśla znaczenie pierwszych więzi dziecka na jego rozwój emocjonalny i konieczność wspierania młodego człowieka w dążeniu do samodzielności jako ochronę przed osamotnieniem i rozpaczliwym poszukiwaniem zastępczych więzi poprzez technologie
komunikacyjne. Fundamentem rozwoju człowieka jest funkcja przywiązania. Teoria przywiązania tłumaczy różne formy emocjonalnego funkcjonowania człowieka. Autorka wyróżnia cztery wzorce przywiązania: więź ufną, lękowo-unikającą, lękowo-ambiwalentną oraz
zdezorganizowaną. Niewłaściwe wzorce powodują różne zaburzenia rozwojowe, ponadto wpływają na funkcjonowanie jednostki przez całe życie, kompetencje społeczne, więzi interpersonalne. Powodują kłopoty z usamodzielnieniem, poszukiwaniem własnej tożsamości,
nawiązywanie prawidłowych relacji z rówieśnikami, a to one będą stanowić dla młodego człowieka coraz większą wartość. Nieprawidłowe postawy dorosłych niejednokrotnie blokują rozwój autonomii i prawidłowe relacje nastolatków. Brak więzi z rówieśnikami nasila obawy i lęk przed samotnością, niemożność zaspokojenia potrzeby przynależności do grupy uruchamia mechanizmy obronne. Jednym z nich może być poszukiwanie kontaktów przez Internet. Ekran komputera stwarza pewnego rodzaju zasłonę ochronną, uwalnia od poczucia osamotnienia, poprawia samopoczucie. Pełniąc funkcję zastępczą relacji rówieśniczych w realnym świecie, Internet może być formą spędzania wolnego czasu, dostarczać tematów do rozmów i zabaw, być facylitatorem identyfikacji z grupą rówieśniczą i jej wartościami, a nawet obszarem rozwoju tożsamości indywidualnej. Media stwarzają nie tylko szanse społeczne, edukacyjne i wychowawcze, ale również stanowią źródło zagrożeń i uzależnienia. Skutki uzależnienia od Internetu przyjmują bardzo różnorodną formę. Trzeba tu wspomnieć o tzw. paradoksie Internetu. Mimo że Internet służy w znacznej mierze do komunikowania się z innymi, korzystanie z niego przyczynia się do spadku więzi z otoczeniem oraz wzrostu poczucia osamotnienia. Sposobem, który może wesprzeć młodzież w nawiązywanie odpowiedzialnych
i satysfakcjonujących relacji jest pomoc w nabywaniu umiejętności społecznych, których podstawowe źródła stanowią prawidłowe więzi przywiązania i odpowiednie style wychowawcze.
REFERENCJE (26)
1.
Ainsworth M., Blehar M.C. Waters M.C. Wall S., Patterns of attachment: A psychological study of the Strange Situation, Lawrence Erlbaum, Hillsdale 1978.
2.
Andrzejewska A., Bednarek J. (red.), Cyberświat. Możliwości i zagrożenia, Wyd. Akademickie Żak, Warszawa 2009, s. 225.
3.
Aronson E., Człowiek istota społeczna, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1995.
4.
Bowlby J., Attachment and loss, t .1: Attachment, Basic Books, New York 1969.
5.
Caron A.F., Matki i córki. Nie przestawaj mnie kochać, GWP, Gdańsk 2007.
6.
Fitzgerald H.E., Mann T., Barratt M., Fathers and infants, „Infant Mental Health Journal” 1999, nr 3.
7.
Hanausek T., Mikrut G., Psychomanipulacja a ochrona zdrowia psychicznego, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2000.
9.
Juszczyk J., Komunikacja interakcyjna człowieka z komputerem, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2000.
10.
Kraut R., Internet Paradox Revisited, „Journal of Social Issues” 2002, vol. 58, no 1.
11.
Luxmoore L., Złość u młodzieży. Jak sobie z nią radzić, Wyd. Bellona S.A., Warszawa 2009.
12.
Nie N. Erbring L., Internet and Society. A Preliminary Raport, Stanford Institute for the Quantitative Study of Society, Stanford University 2000.
13.
Noga H., Wychowawcze i antywychowawcze aspekty gier komputerowych, [w:] B. Idzikowski, E. Narkiewicz-Niedbalec (red.), Edukacja kulturalna dzieci i młodzieży, Regionalne Centrum Animacji Kultury, Zielona Góra 2000.
14.
Ozminkowski V., Bunt zamkniętego pokoju, „Newsweek” 2011, nr 11.
15.
Radochoński M., Przywara B. (red.), Jednostka, grupa, cybersieć. Psychologiczne, społeczno-kulturowe i edukacyjne aspekty społeczeństwa informatycznego, Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania, Rzeszów 2004.
16.
Schaefer E.S., A Circumplex Model for Maternal Behaviour, „Journal of Abnormal and Social Psychology” 1959, vol. 59 (2).
17.
Senator D., Teoria więzi Johna Bowlby’ego, [w:] B. Tryjarska (red.), Bliskość w rodzinie. Więzi w dzieciństwie a zaburzenia w dorosłości, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa 2012.
18.
Senator D., Więź emocjonalna – poszukiwanie siebie w relacji z drugą osobą, [w:] G. Kmita, T. Kaczmarek (red.), Wczesna interwencja – miejsce psychologa w opiece nad małym dzieckiem i rodziną, Wyd. Emu, Warszawa 2004.
19.
Sokal U., Więzi uczuciowe dorosłych dzieci z rodzicami w rodzinach rozwiedzionych, Wyd. Elbląskiej Uczelni Humanistyczno-Ekonomicznej EUH-E, Elbląg 2005.
20.
Solomon J., George C., The measurement of attachment security in infant and childhood, [w:] J. Cassidy, P.R. Shaver (red.), Handbook of attachment, The Guilford Press, New York, London.
21.
Sroufe L.A., Attachment and development: A prospective, longitudinal study from birth to adulthood, „Attachment and Human Development” 2005, nr 4.
22.
Weinfield N.S., Sroufe L.A., England B., Carlson E.A., The nature of individual differences is infant – caregiver attachment, [w:] J. Cassidy, P.R. Shaver (red.), Handbook of attachment, The Guilford Press, New York, London 1999.
23.
Woydyłło E., Bo jesteś człowiekiem, Wyd. Literackie, Opole 2012.
24.
Ziegler Ch., Dusek J.B., Perceptions of Child Rearing and Adolescent Sex Role Development, „Journal of Early Adolescence” 1999, nr 5.
25.
Zimbardo P., Leippe M., Psychologia zmiany postaw i wpływu społecznego, Wyd. Zysk i S-ka, Poznań 2004.
26.
Zimbardo P.G., Ruch F.L., Psychologia i życie, Wyd. PWN, Warszawa 1996.