Zdrowie a jakość życia dziecka w domu rodzinnym, w okresie międzywojennym
 
Więcej
Ukryj
1
Instytut Nauk Pedagogicznych, Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Filia w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Słowackiego 114/118, 97-300 Piotrków Trybunalski, Polska
 
 
Data nadesłania: 01-07-2016
 
 
Data ostatniej rewizji: 31-12-2016
 
 
Data akceptacji: 21-12-2016
 
 
Data publikacji: 31-12-2016
 
 
Autor do korespondencji
Joanna Majchrzyk-Mikuła   

Instytut Nauk Pedagogicznych, Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Filia w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Słowackiego 114/118, 97-300 Piotrków Trybunalski, Polska
 
 
Wychowanie w Rodzinie 2016;14(2):141-160
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Podjęte w artykule rozważania mają na celu przybliżenie ważnych z punktu widzenia pedagogicznego, jak również społecznego, problemów związanych z zagrożeniami zdrowia dzieci w rodzinie. Dotyczy to zwłaszcza okresu II Rzeczypospolitej, kiedy trudna sytuacja ekonomiczna i polityczna nie sprzyjała prawidłowemu rozwojowi opieki nad najmłodszymi. W wielu przypadkach położenie materialne determinowało w znacznej mierze stosunek do problemów związanych ze zdrowiem. Niekorzystna sytuacja mieszkaniowa, nieodpowiednie pożywienie czy brak właściwego ubrania, często niedostosowanego do pory roku, stwarzały wiele zagrożeń dla zdrowia. Należy jednak pamiętać, że te niepokojące zjawiska, zachodzące w wielu rodzinach, zwłaszcza tych najbiedniejszych, były konsekwencją nie tylko zmian ekonomicznych, ale także kulturowych. Stopień wykształcenia rodziców warunkował zasób wiedzy i świadomość czynników zagrażających zdrowiu. Podobnie jak tradycjonalizm rodziny, który odgrywał bardzo duże znaczenie w kształtowaniu wielu nawyków, również i kultury zdrowotnej. Często zachowania te przenoszone były z pokolenia na po kolenie. To niewątpliwie odzwierciedlało ogólny poziom życia rodzin. Brak elementarnej wiedzy, świadomości społecznej, kultury osobistej i higieny, sprowadzały życie ich członków do wegetacji. Zaniedbywanie zdrowia dziecka w rodzinie stanowiło poważną barierę w jego rozwoju. W konsekwencji rzutowało to na dalsze jego życie. Co prawda, obowiązek opieki nad dziećmi spoczywał również na Państwie, ale podejmowane działania na rzecz podniesienia poziomu higieny zapobiegawczej, zwłaszcza przeciwko chorobom społecznym, były niewystarczające. Wszystkie te czynniki miały niewątpliwie wpływ na niezbyt dobrą jakość życia wielu ówczesnych rodzin, a zwłaszcza młodego pokolenia Polaków.
 
REFERENCJE (46)
1.
Berner W., Zwalczanie jaglicy w Łodzi w okresie II Rzeczypospolitej, „Przegląd Epidemiologiczny” 2005, nr 59.
 
2.
Biehler B., Higiena dziecka, nakł. Gebthner i Wolff, Warszawa 1921.
 
3.
Bogdanowicz J., Higjena snu wieku szkolnym, „Opieka nad Dzieckiem” 1923, z. 1.
 
4.
Chałasiński J. (red.), Młode pokolenie wsi Polski Ludowej: pamiętniki i studia, t. 2, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1964.
 
5.
Chałasiński J., Młode pokolenie chłopów. Opiekuje się mną Bóg, t. 3, Państwowy Instytut Wsi, Warszawa 1938.
 
6.
Chałasiński J., Młode pokolenie chłopów. Procesy i zagadnienia kształtowania się warstwy chłopskiej w Polsce, t. 4., Państwowy Instytut Wsi, Warszawa 1938.
 
7.
Czarnecki J., Mieszkania rodzin wiejskich, „Życie Dziecka” 1937, nr 6–7.
 
8.
Czarnecki J., Poglądy wychowawcze i psychologiczne rodziców wiejskich, „Życie Dziecka” 1937, z. 2.
 
9.
Erlich M., Sprawozdanie z dzisiejszego stanu nauki o witaminach, „Pediatria Polska” 1921, z. 1.
 
10.
Felchner A., Zdrowie i zdrowotność piotrkowian z problematyki zdrowotności mieszkańców Piotrkowa Trybunalskiego i powiatu piotrkowskiego na tle całego kraju (od końca lat 20-tych do początku 70-tych XX wieku), Wyd. Oficyna Wydawnicza Arboretum, Wrocław 2006.
 
11.
Fornalska M., Pamiętnik matki, Książka i Wiedza, Warszawa 1973.
 
12.
Fruchtman A., Higiena dziecka w wieku szkolnym, „Higiena Życia Codziennego” 1927, z. 8.
 
13.
Hryniewicz M., Dziecko na wsi, „Życie Dziecka” 1937, z. 6–7.
 
14.
Kacprzak M., Szlachetne i nieszlachetne, „Orędownik Zdrowia” 1929, z. 2.
 
15.
Kacprzak M., Wieś płocka, warunki bytowania, Drukarnia Techniczna, Warszawa 1937.
 
16.
Kacprzak M., Zdrowie w chacie wiejskiej, Wyd. Neuman & Tomaszewski, Warszawa 1928.
 
17.
Karasiński S., Higiena pracy umysłowej dziecka, „Przegląd Pedagogiczny” 1931, z. 7–8.
 
18.
Kołodziejska Z., Współczesne poglądy na istotę i działanie witamin, „Pediatria Polska” 1938.
 
19.
Kopczyński S., Co mówią cyfry w sprawie przeciążenia młodzieży w szkołach?, [w:] Tenże (red.), Szkice higieniczno-wychowawcze, Księgarnia St. Sadowskiego, Lwów – Warszawa 1923.
 
20.
Kozakiewicz M., Obraz wsi przedwojennej w pamiętnikach nauczycieli, „Wieś Współczesna” 1958, nr 7–8.
 
21.
Krzowski P., Tragedia współczesnej wsi polskiej, Wyd. Wieś Współczesna, Warszawa 1935.
 
22.
Krzywicki L. (red.), Pamiętniki chłopów, t. 1, Wyd. Instytut Gospodarstwa Społecznego, Warszawa 1935.
 
23.
Lidke E., Odżywianie młodzieży szkolnej, „Rodzina i Dziecko” 1939, nr 2.
 
24.
Magdzik W., Naruszewicz-Lesiuk D., Zakażenia i zagrożenia człowieka. Epidemiologia i zwalczanie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2001.
 
25.
Majchrzyk-Mikuła J., Higiena szkolna na Lubelszczyźnie w latach 1918–1939 na tle całego kraju, Wyd. Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, Piotrków Trybunalski 2013.
 
26.
Majchrzyk-Mikuła J., Uczeń pacjentem lekarza szkolnego w II Rzeczypospolitej (na przykładzie województwa lubelskiego), [w:] M. Felsmann, J. Szarek, M. Felsmann (red.), Dawna medycyna i weterynaria. Pacjent, Wyd. Muzeum Ziemi Chełmińskiej.
 
27.
w Chełmnie, Chełmno 2011. Mały Rocznik Statystyczny 1939, Wyd. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 1939.
 
28.
Mauersberg S., Społeczne uwarunkowania dostępu do szkoły w Drugiej Rzeczypospolitej, [w:] K. Poznański (red.), Oświata, szkolnictwo i wychowanie w latach II Rzeczypospolitej, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 1991.
 
29.
Mikułowski W., O dziecku szkolnem, „Opieka nad Dzieckiem” 1925, z. 1.
 
30.
N.N., Dziecko szkolne musi mieć swój kącik, „Na Straży Zdrowia” 1935.
 
31.
Nowak W., Samhorodek – Komarów 1920. Walki jazdy polskiej z konnicą Budionnego. Maj – wrzesień 1920, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 2010.
 
32.
Paciorek M., Higiena dzieci w polskim czasopiśmiennictwie medycznym okresu międzywojennego, Wydawnictwo IHN PAN, Warszawa 2010.
 
33.
Posłuszna M., Świadomość zdrowotna a troska o zdrowie kobiet wiejskich w Polsce w okresie dwudziestolecia międzywojennego, „Nowiny Lekarskie” 2012, nr 4.
 
34.
Posłuszna M., Zdrowie społeczeństwa polskiego w środowisku wiejskim w II Rzeczypospolitej, [w:] Taż (red.), Zdrowie i edukacja prozdrowotna społeczeństwa polskiego na przestrzeni XIX i XX wieku. Wybrane aspekty, Wyd. Naukowe Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań 2007.
 
35.
Renz R., Dziecko w rodzinie małomiasteczkowej w Polsce międzywojennej, [w:] K. Jakubiak, W. Jamrożek (red.), Dziecko w rodzinie i społeczeństwie, dzieje nowożytne, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Bydgoskiej, Bydgoszcz 2002.
 
36.
„Rozporządzenie o budowie i utrzymaniu studni”. Dz. U. RP 1920, nr 102.
 
37.
„Rozporządzenie o korzystaniu z urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych”. Dz. U. RP 1922, nr 9.
 
38.
Ruszkiewicz H., Wiloch B., Nowe pamiętniki chłopów, Książka i Wiedza, Warszawa 1962.
 
39.
Sioma M., Administracyjne aspekty działalności prozdrowotnej ministra spraw wewnętrznych Felicjana Sławoja Składkowskiego, [w:] J. Nosko (red.), Z dziejów zdrowia publicznego, Instytut Medycyny Pracy, Łódź 2006.
 
40.
Sprawozdanie lekarskie z działalności kolonii sezonowej leczniczej prowadzonej przy budującym się uzdrowisku pod nazwą „Kolonia Lecznicza Dzieci im. J. Brudzińskiego przy Zdroju w Busku” w dn. 16 V – 21 XI 1925 roku, „Opieka nad Dzieckiem” 1925.
 
41.
Sprawozdanie o stanie zdrowotnym Rzeczypospolitej Polskiej oraz o działalności władz i instytucji zdrowia publicznego w latach 1932–1933, Wyd. Generalna Dyrekcja Służby Zdrowia, Warszawa 1935.
 
42.
Sprawozdanie o stanie zdrowotnym Rzeczypospolitej Polskiej oraz o działalności władz i instytucji zdrowia publicznego w latach 1930–1931, Wyd. Generalna Dyrekcja Służby Zdrowia, Warszawa 1933.
 
43.
Stański M., Społeczna opieka lekarska na wsi wielkopolskiej w latach 1920–1933, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1968.
 
44.
Turek R., Moja mama ja i reszta, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1970.
 
45.
Tworek B., Kultura zdrowotna ludności wiejskiej w Małopolsce od połowy XIX do końca XX wieku (w świetle literatury pięknej i wspomnień), Wyd. Lubelskie Towarzystwo Naukowe, Lublin 2007.
 
46.
Wyszczelski L., Wojna polsko-rosyjska 1919–1920, t. 2, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 2010.
 
eISSN:2300-5866
ISSN:2082-9019
Journals System - logo
Scroll to top