Bieżący numer
Online first
Archiwum
O czasopismie
Cele i zakres czasopisma
Wydawca i organ zarządzający
Zespół redakcyjny
Rada Naukowa
Kolegium Recenzentów
Indeksacja i współczynniki wpływu
Prawa autorskie i polityka otwartego dostępu
Źródła finansowania
Polityka prywatności
Dla autorów
Procedura publikacji
Procedura recenzowania
Wymogi redakcyjne
Etyka publikacji
Opłaty wydawnicze
„Jesteśmy ludźmi o dwóch sercach. Pierwsze zostało w Bośni, a drugie bije dla Polski”. Międzypokoleniowe konceptualizacje tożsamości w rodzinie dolnośląskiej – perspektywa biograficzna
1
Department of Adult Education and Cultural Studies, Institute of Pedagogy, University of Wroclaw [Zakład Edukacji Dorosłych i Studiów Kulturowych, Instytut Pedagogiki, Uniwersytet Wrocławski], Dawida 1, 50-527 Wroclaw, Poland
Data nadesłania: 15-07-2021
Data ostatniej rewizji: 28-10-2021
Data akceptacji: 28-10-2021
Data publikacji: 31-12-2021
Autor do korespondencji
Rozalia Ligus
Zakład Edukacji Dorosłych i Studiów Kulturowych, Instytut Pedagogiki, Uniwersytet Wrocławski, Dawida 1, 50-527 Wrocław, Polska
Zakład Edukacji Dorosłych i Studiów Kulturowych, Instytut Pedagogiki, Uniwersytet Wrocławski, Dawida 1, 50-527 Wrocław, Polska
Wychowanie w Rodzinie 2021;25(2):99-125
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Cel badań. Celem projektu badawczego Migrujące Biografie – potomkowie reemigrantów
z Bośni w procesie rekonstruowania tożsamości – pedagogiczne atrybuty przekazu
międzygeneracyjnego w świetle historii życia realizowanego w latach 2018–2019 jest
zanalizowanie i skategoryzowanie zasobów znaczeniowych zgromadzonych w autobiograficznych
narracjach przedstawicieli kilku pokoleń rodzin reemigrantów z Bośni, które
w 1946 roku osiedliły się na Dolnym Śląsku. Celem niniejszego artykułu jest analiza wybranych fragmentów narracji przedstawicieli dwóch kolejnych pokoleń ze wskazaniem
dylematów w identyfikacji ich tożsamości.
Materiały i metody. Analizie poddano 25 wywiadów narracyjnych przeprowadzonych
wśród dolnośląskich rodzin po-jugosłowiańskich. Ponadto posłużono się strategią jakościową,
paradygmatem konstruktywistyczno-interpretatywnym i krytycznym, metodą
biograficzną, w tym autobiograficznym wywiadem narracyjnym Fritza Schützego oraz
historią mówioną (oral history).
Wyniki i wnioski. Wyniki badań ukazują transformacje narratorów w identyfikacjach
tożsamościowych w zależności od kontekstu społeczno-kulturowego oraz biograficznych
doświadczeń osobistych i rodzinnych przekazywanych pokoleniowo. Wiedza na temat
różnorodności sposobów rekonstruowania tożsamości osobowej ma znaczenie dla władz
lokalnych w kontekście projektowania rozwoju regionu. Dla pedagogów wiedza ta może
mieć kluczowe znaczenie dla wizualizacji i implementacji integracyjnych programów prorozwojowych,
uwzględniających różne potrzeby grup kulturowych i wiekowych.
REFERENCJE (59)
1.
Assmann, J. (2015). Pamięć kulturowa: Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych. Warszawa: Wydawnictwo UW.
2.
Bachtin, M. (1970). Problemy poetyki Dostojewskiego. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
3.
Bertaux, D., Thompson, P. (red.) (2005). Between generations: Family models, myths and memories. New York: Transaction Publishers.
4.
Blenkinsop, H. (2016). Forgotten memories?: Silence, reason, truth and the carnival. W: L. Stanley (red.), Documents of life revisited: Narrative and biographical methodology for a 21st century critical humanism (ss. 121-132). London – New York: Routledge Taylor & Francis Group.
5.
Boski, P., Jarymowicz, M., Malewska-Peyré, H. (red.) (1992). Tożsamość a odmienność kulturowa. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN.
6.
Chwalba, A. (2009). Historia powszechna: Wiek XIX. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
7.
Corbin, J.M., Strauss, A.L. (1989). Unending Work and Care. Managing Chronic Illness at Home. Health & Social Work, 14(4), 295-296. DOI: 10.1093/hsw/14.4.295.
8.
Czyżewski, M. (2016). Generalne kierunki opracowania, wymiary analityczne. W: R. Dopierała, K. Waniek (red.), Biografia i wojna: Metoda biograficzna w badaniu procesów społecznych (ss. 73-80). Łódź: Wydawnictwo UŁ.
9.
Damrosz, J. (1988). Symbolika regionu jako wyznacznik odrębności. W: D. Simonides (red.), Symbolika regionów: Studia etnologiczno-folklorystyczne (ss. 9-28). Opole: Instytut Śląski w Opolu.
10.
Dopierała, R., Waniek, K. (red.) (2016). Biografia i wojna: Metoda biograficzna w badaniu procesów społecznych. Łódź: Wydawnictwo UŁ.
11.
Drljača, D. (1997). Między Bośnią, Bukowiną, Serbią i Polską. Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.
12.
Dubas, E., Wąsiński, A., Słowik, A. (red.) (2021). Biografie rodzinne i uczenie się: Biografia i badanie biografii: Tom 8. Łódź: Wydawnictwo UŁ.
13.
Dulczewski, Z. (1961), Regionalizacja w pracy społeczno-wychowawczej nauczyciela na Ziemiach Zachodnich. Ruch Pedagogiczny, 1, 23-24.
14.
Gacek, G. (2019). Muzyka tradycyjna Dolnego Śląska lat 50. XX w. w nagraniach Józefa Majchrzaka. W: J. P. Jackowski (red.), Polska muzyka tradycyjna – dziedzictwo fonograficzne: Stan aktualny – zachowanie – udostępnianie (t. 2, ss. 15-49). Warszawa: Instytut Sztuki PAN, Stowarzyszenie Liber Pro Arte.
15.
Gosk, H., Karwowska, B. (red.) (2008). (Nie)obecność: Pominięcia i przemilczenia w narracjach XX wieku. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
16.
Jackowski, J.P. (red.) (2019). Polska muzyka tradycyjna – dziedzictwo fonograficzne: Stan aktualny – zachowanie – udostępnianie: T. 2. Warszawa: Instytut Sztuki PAN, Stowarzyszenie Liber Pro Arte.
17.
Kaczmarek, M. (2006). Genologia pamięci: Od wspomnienia prostego do wspomnienia literackiego (z problemów mnemologii Vincenza). Literatura Ludowa, 2(50), 3-22.
19.
Kaźmierska, K. (red.) (2012). Metoda biograficzna w socjologii: Antologia tekstów. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
20.
Kaźmierska, K., Waniek, K. (2020). Autobiograficzny wywiad narracyjny: Metoda – technika – analiza. Łódź: Wydawnictwo UŁ.
21.
Konecki, K. (2019). Kreatywność w badaniach jakościowych: Pomiędzy procedurami a intuicją. Przegląd Socjologii Jakościowej, 15(3), 30-54. DOI: 10.18778/1733-8069.15.3.03.
22.
Koredczuk, J. (2013). Zasady dziedziczenia nieruchomości według Allgemeines Bürgerliches Gesetzbuch w XIX wieku. Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa, 6(3), 259-266. DOI: 10.4467/20844131KS.13.015.1609.
23.
Kurczewska, J. (red.) (2006a). Oblicza lokalności: Tradycja i współczesność. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
24.
Kurczewska, J. (2006b). Robocze ideologie lokalności: Stare i nowe schematy. W: J. Kurczewska (red.), Oblicza lokalności: Tradycja i współczesność (ss. 88-129). Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
25.
Kuryś-Szyncel, K. (2021). Rodzina jako przestrzeń uczenia się biograficznego. W: E. Dubas, A. Wąsiński, A. Słowik (red.), Biografie rodzinne i uczenie się: Biografia i badanie biografii: Tom 8 (ss. 27-38). Łódź: Wydawnictwo UŁ.
27.
Kwaśniak, F. (2018). Detlak – Kalendrovce – Miljevac: Osady polskiej emigracji w Bośni. Bolesławiec: Bolesławiecki Ośrodek Kultury.
28.
Kwilecki, A. (1960). Rola społeczna nauczyciela na Ziemiach Zachodnich w świetle pamiętników nauczycieli – osadników. Poznań: Instytut Zachodni.
29.
Ligus, R. (2009), Biograficzna tożsamość nauczycieli: Historie z pogranicza. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe DSW.
30.
Ligus, R. (2019). „We are the Poles from former Yugoslavia”: transformation processes shifted in time — the biographical perspective. Qualitative Sociology Review, 15, 96-111. DOI: 10.18778/1733-8077.15.4.05.
31.
Ligus, R. (2020). Retrieving lost knowledge: Researcher, “Native researchers” and shifts in participatory actionresearch. Kultura i Edukacja, 2 (128), 15-37. DOI: 10.15804/kie.2020.02.02.
32.
Lis, T.J. (2016). Z Bośni do Polski: Edycja źródłowych dokumentów dotyczących reemigracji Polaków z Bośni i Hercegowiny po II wojnie światowej. Bolesławiec: Bolesławiecki Ośrodek Kultury.
33.
Lisowska, A., Pierzchalska, A., Kosior, M. (red.) (2010). Współczesna rodzina dolnośląska: Raport z badań. Pobrane 19.02.2024 z: https://dops.wroc.pl/wp-conten....
34.
Malewska-Peyre, H. (1992). Ja wśród swoich i obcych. W: P. Boski, M. Jarymowicz, H. Malewska--Peyre (red.), Tożsamość a odmienność kulturowa (ss. 15-66). Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN.
35.
Modrak, M. (2016). Pamięć sensoryczna, czyli myśleć ciałem: Doskonalenie zasobów pamięci zmysłowej. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
36.
Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu (2014). Projekt Dolny Śląsk. Dolny Śląsk. Lud, jego zwyczaje, sposób życia, pieśni, muzyka i tańce [filmy edukacyjne]. Pobrane 30.12.2014 z: https://mnwr.pl/projekt-dolny-....
37.
Nora, P. (2009). Między pamięcią i historią: Les Lieux de Mémoire. W: M. Ziółkowska, A. Leśniak (red.), Tytuł Roboczy: Archiwum, 2, 4-11.
38.
Ossowski, S. (1967). Dzieła: T. 3: Z zagadnień psychologii społecznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
40.
Piotrowski, A. (2016). Wprowadzenie do projektu „Biografia a tożsamość narodowa”. W: R. Dopierała, K. Waniek (red.), Biografia i wojna: Metoda biograficzna w badaniu procesów społecznych: Wybór tekstów (ss. 43-52). Łódź: Wydawnictwo UŁ.
41.
Rodak, P. (2008). Puste miejsca w dzienniku Marii Dąbrowskiej. W: H. Gosk, B. Karwowska (red.), (Nie)obecność: Pominięcia i przemilczenia w narracjach XX wieku (ss. 456-481). Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
42.
Rosenthal, G. (2012). Historyczna i rodzinna sekwencja pokoleń. W: K. Kaźmierska (red.), Metoda biograficzna w socjologii: Antologia tekstów (ss. 685-700). Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
43.
Schütze, F. (2012a). Analiza biograficzna ugruntowana empirycznie w autobiograficznym wywiadzie narracyjnym: Jak analizować autobiograficzne wywiady narracyjne. W: K. Kaźmierska (red.), Metoda biograficzna w socjologii: Antologia tekstów (ss. 141-278). Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
44.
Schütze, F. (2012b). Trajektorie cierpienia jako przedmiot badań socjologii interpretatywnej. W: K. Kaźmierska (red.), Metoda biograficzna w socjologii: Antologia tekstów (ss. 415-458). Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
46.
Simonides, D. (1988). Etnospołeczne potrzeby tworzenia się nowych regionów kulturowych na Ziemiach Zachodnich i Północnych. W: D. Simonides (red.), Symbolika regionów: Studia etnologiczno-folklorystyczne (ss. 29-43). Opole: Instytut Śląski.
47.
Stanley, L. (red.) (2016). Documents of life revisited: Narrative and biographical methodology for a 21st century critical humanism. London – New York: Routledge Taylor & Francis Group.
48.
Stowarzyszenie Reemigrantów z Bośni, ich Potomków i Przyjaciół w Bolesławcu [portal]. Pobrane 15.06.2021 z: https://reemigrancizbosni.pl/.
49.
Strauchold, G., Bojanowska, A. (2016). Wydzierając puszczy ziemię...: Wspomnienia bolesławieckich reemigrantów z Jugosławii. Bolesławiec: Muzeum Ceramiki w Bolesławcu.
50.
Strauchold, G., Nowosielska-Sobel, J. (2007). Dolnoślązacy?: Kształtowanie tożsamości mieszkańców Dolnego Śląska po II wojnie światowej. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut.
52.
Thomas, W., Znaniecki, F. (1976). Chłop polski w Europie i Ameryce. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
53.
Thompson, P. (2007). Family myth, models, and denials in the shaping of individual life paths. W: D. Bertaux, P. Thompson (red.), Between generations: family models, myths and memories: With a new introduction by Paul Thompson (ss. 13-38). New York: Transaction Publishers.
56.
Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich [portal]. Pobrane 15.06.2021 z: https://www.lwow.com.pl/tmlikp....
57.
Waniek, K. (2019). Lekceważone potencjały i narosłe nieporozumienia: kilka uwag o metodzie autobiograficznego wywiadu narracyjnego Fritza Schützego. Przegląd Socjologii Jakościowej, 15(2), 132-163. DOI: 10.18778/1733-8069.15.2.08.
59.
Wąsowski, A. (2009). Teheran – Jałta: Nowy porządek świata: T. 1: 1944–1945. Warszawa: New Media Concept.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
© 2006-2024 Journal hosting platform by Bentus
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
