Norma wzajemności w środowisku rodzinnym. Relacje dzieci z rodzicami w kontekście wzajemności
 
Więcej
Ukryj
1
Department of Social Pedagogy, Faculty of Pedagogy, Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz [Katedra Pedagogiki Społecznej, Wydział Pedagogiki, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy], Chodkiewicza 30, 85-474 Bydgoszcz, Poland
 
 
Data nadesłania: 19-10-2021
 
 
Data ostatniej rewizji: 22-11-2021
 
 
Data akceptacji: 22-11-2021
 
 
Data publikacji: 31-12-2021
 
 
Autor do korespondencji
Halina Guzy-Steinke   

Katedra Pedagogiki Społecznej, Wydział Pedagogiki, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Chodkiewicza 30, 85-474 Bydgoszcz, Polska
 
 
Wychowanie w Rodzinie 2021;25(2):127-138
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wprowadzenie. W artykule przedstawiono normę wzajemności w kontekście nauk społecznych: filozofii, socjologii, psychologii, pedagogiki, a także religii. Nauki te opisują wzajemność jako normę moralną równoznaczną z przyjmowaniem powinności wobec innych ludzi. Mechanizm jej działania wraz z powstawaniem zobowiązań przyczynia się do tworzenia więzi międzyludzkich, poczucia obowiązku, ale również poczucia winy. Specyficzną sytuację wymiany wzajemnej tworzy rodzina. Podstawą więzi są w niej uczucia moralne, które generują poczucie obowiązku i mobilizują do ponoszenia wyrzeczeń podczas jego realizacji. „Odwzajemniona dobrowolność” jest podstawą spoistości rodziny. Cel. Celem artykułu jest przedstawienie relacji wzajemności w rodzinie. Badania nad wychowaniem do wzajemności w rodzinie prowadzono w 2012 roku i one stały się pretekstem do zrobienia wywiadów na temat rodzinnych relacji wzajemności. Materiały i metody. Przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych metodą sondażu diagnostycznego, na potrzeby artykułu były to wywiady ustrukturyzowane. Wyniki. Podejście do wzajemności w rodzinie to problem bardzo złożony, zależny w dużej mierze od wieku respondentów, czyli dystansu do własnych wspomnień, relacji między rodzicami a dziećmi czy rodzeństwem. Badania sondażowe wskazują, że na relacje wzajemności oddziałuje sytuacja materialna rodziny. Płaszczyzna wzajemnych związków w rodzinie to trudny temat, przywołujący bolesne wspomnienia, to źródło niepewności z powodu wielu niewyjaśnionych sytuacji. To często przyczyna poczucia winy, które pojawia się w wyniku zaniechanych obowiązków i powinności.
 
REFERENCJE (17)
1.
Ablewicz, K. (2003). Teoretyczne i metodologiczne podstawy pedagogiki antropologicznej: Studium sytuacji wychowawczej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
 
2.
Cialdini, R.B. (2002). Wywieranie wpływu na ludzi: Teoria i praktyka. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
 
3.
Bierówka, J. (2009). Zasada wzajemności w społeczeństwie informacyjnym. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM.
 
4.
Gawlina, B. (1998). Dorastanie młodzieży do odpowiedzialności. W: B. Gawlina (red.), Wychowanie: Interpretacja jego wartości i granic. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
 
5.
Giza-Poleszczuk, A. (2005). Rodzina a system społeczny: Reprodukcja i kooperacja w perspektywie interdyscyplinarnej. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
 
6.
Giza-Poleszczuk, A., Marody, M. (2004). Przemiany więzi społecznych: Zarys teorii zmiany społecznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
 
7.
Gouldner, A.W. (1992). Norma wzajemności: Preliminaria. W: M.M. Kempny, J. Szmatka (red.), Współczesne teorie wymiany społecznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
8.
Gudkova, S. (2012). Wywiad w badaniach jakościowych. W: D. Jemielniak (red.), Badania jakościowe: Metody i narzędzia (t. 2, ss. 111-129). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
9.
Guzy-Steinke, H. (2013). Norma wzajemności w perspektywie pedagogiki społecznej. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
 
10.
Jonas, H. (1996). Zasada odpowiedzialności: Etyka dla cywilizacji technologicznej. Kraków: Wydawnictwo Platan.
 
11.
Kołbik, I. (1999). Lojalność rodzinna. W: B. de Barbaro (red.), Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
 
12.
Majka, J. (1982). Filozofia społeczna. Wrocław: Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej.
 
13.
Nęcki, Z. (1996). Atrakcyjność wzajemna. Kraków: Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu.
 
14.
Pieper, J. (1967). O sprawiedliwości. Londyn: Wydawnictwo Odnowa.
 
15.
Reykowski, J. (1979). Motywacja, postawy prospołeczne a osobowość. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
16.
Wojciszke, B. (2004). Człowiek wśród ludzi: Zarys psychologii społecznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
 
17.
Zaborowski, Z. (1980). Z pogranicza psychologii społecznej i psychologii osobowości. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
 
eISSN:2300-5866
ISSN:2082-9019
Journals System - logo
Scroll to top