Design thinking w pełnieniu roli rodzicielskiej
Więcej
Ukryj
1
University of Silesia, Faculty of Social Sciences, Institute of Pedagogy, Grażyńskiego 53, 40-126 Katowice, Poland
Data nadesłania: 14-04-2024
Data ostatniej rewizji: 30-09-2024
Data akceptacji: 01-10-2024
Data publikacji online: 08-10-2024
Data publikacji: 09-12-2024
Autor do korespondencji
Paulina Mariola Puszcz
University of Silesia, Faculty of Social Sciences, Institute of Pedagogy, Grażyńskiego 53, 40-126 Katowice, Poland
Wychowanie w Rodzinie 2024;31(2):73-90
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wstęp. Metoda design thinking, wywodząca się z branży kreatywnej i stosowana w zarządzaniu (Studzińska, 2017), znajduje coraz szersze zastosowanie również w naukach społecznych (Gołębiowska, Jóźwik, Kwiatkowski, Czerniak, Kamiński, 2022) i edukacji (Kwieciński, 2016). Cel. Niniejsze opracowanie ma na celu ukazanie możliwości zastosowania design thinking w procesie kształtowania roli społecznej rodzica. Głównym celem artykułu jest przedstawienie, jak metoda ta może wspierać rodziców we wprowadzaniu zmian, rozwiązywaniu problemów oraz pełnieniu ich zadań rodzicielskich. Metody i materiały. Artykuł bazuje na analizie literatury przedmiotu dotyczącej design thinking, szczególnie w kontekście metodyki i możliwości jej zastosowań. Przeprowadzono również analizę literatury odnoszącej się do rodzicielstwa, skupiając się na perspektywach, które umożliwiają zrozumienie różnych sposobów pełnienia roli rodzicielskiej oraz jej zmiennej natury. Autor proponuje wykorzystanie metodologii design thinking do kształtowania roli rodzicielskiej przez rodziców we współpracy ze specjalistami, prezentując wskazówki dla każdego etapu projektowania. W artykule zaprezentowane są propozycje, które demonstrują, jak metoda ta może być stosowana do rozwiązywania konkretnych problemów rodzicielskich, takich jak zarządzanie stresem, kształtowanie postaw wobec dzieci czy adaptacja do zmian życiowych. Wyniki i wnioski. Zastosowanie design thinking w projektowaniu roli rodzicielskiej, może przyczynić się do głębszego zrozumienia potrzeb rodziców oraz zaoferować adekwatne, celowe i skuteczne rozwiązania. Rodzice zaangażowani w ten proces mogą doświadczyć wzrostu poczucia sprawności i wzmocnienia w pełnieniu swojej roli. Użycie design thinking w projektowaniu rodzicielstwa sprzyja postrzeganiu go jako procesu podlegającego ciągłej kreacji i rozwoju (Bakiera, 2023; Wąsiński, 2018).
REFERENCJE (37)
1.
Adamski, F. (2002). Rodzina: Wymiar społeczno-kulturowy [The family: socio-cultural dimension]. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
2.
Appelt, K., Jabłoński, S., Smykowski, B., Wojciechowski, J., & Ziółkowska, B. (2010). Konstruowanie i ewaluacja projektów: Poprawa funkcjonowania osób z ograniczeniami sprawności i ich środowisk [Constructing and evaluating projects: Improving the functioning of people with disabilities and their environments]. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
3.
Bakiera, L. (2013). Zaangażowane rodzicielstwo a autokreacyjny aspekt rozwoju dorosłych [Involved parenting and the self-creative aspect of adult development]. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
4.
Bakiera, L. (2020). Parentologia: Próba integrowania wiedzy naukowej o rodzicielstwie [Parentology: An attempt to integrate scientific knowledge about parenting]. In: L. Bakiera (Ed.), Rodzicielstwo: Ujęcie interdyscyplinarne (pp. 17–44). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM. DOI: 10.14746/amup.9788323236214.
5.
Bakiera, L. (2023). Rodzicielstwo w cyklu życia rodziny [Parenting in the family life cycle]. In: M. Każmierczak, A. Lewandowska-Walter (Eds.), Rodzina w cyklu życia – rozwój, zmiana, kryzysy (pp. 13–33). Warszawa: Wydawnictwo Liberi-Libri. DOI: 10.47943/lib.9788363487638.
6.
Błasiak, A. (2015). Współczesne rodzicielstwo – tendencje zmian i ich uwarunkowania [Contemporary parenting – trends of change and their determinants]. In: J. Karbowniczek, A. Błasiak, & E. Dybowska (Eds.), Dziecko, rodzina, wychowanie: Wybrane konteksty: Praca zbiorowa (pp. 47–67). Kraków: Akademia Ignatianum, Wydawnictwo WAM.
7.
Canedo, E. D., Rodrigues Cançado, E., Barbosa Mota, A. B., Bandeira, I. N., Teixeira Costa, P. H., Lima, F., Amaral, L., & Bonifácio, R. (2024). Using Design Thinking to break social barriers: An experience report with former inmates. Journal of Software: Evolution and Process, 36(7). DOI: 10.1002/smr.2648.
8.
Constain Moreno, G. E., Collazos, C. A., Blasco, S. B., & Moreira, F. (2023). Software design for users with autism using human-centered design and design thinking techniques. Sustainability, 15(24), 16587. DOI: 10.3390/ su152416587.
9.
Gołębiowska, M., Jóźwik, B., Kwiatkowski, G., Czerniak, J., & Kamiński, J. (2022). Laboratorium design thinking: Kurs design thinking dla nauczycieli akademickich nauk społecznych [Design thinking lab: A design thinking course for social science academics]. Lublin: Wydawnictwo KUL.
10.
Grocholiński, P., Just, M., Kołodziejczak, M., Michalska-Dominiak, B., & Michalska-Żyła, A. (2021). Design thinking dla edukatorów [Design thinking for educators]. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
11.
Hatt, L., Davidson, J., & Carrion-Weiss, J. (2023). Design thinking as pedagogy in practice. International Journal of Management and Applied Research, 10(2), 160–176. DOI: 10.18646/2056.102.23-013.
12.
Heafala, A., Rundle-Thiele, S., Ball, L., & Mitchell, L. J. (2024). Cocreating eating disorder education solutions: A design thinking approach to dietetics curricula in Australia. Journal of Human Nutrition and Dietetics, 37(5), 1219–1230. DOI: 10.1111/jhn.13333.
13.
Helman, J., Rosienkiewicz, M. (2016). Design thinking jako koncepcja pobudzania innowacyjności [Design thinking as a concept for stimulating innovation]. In: R. Knosala (Ed.), Innowacje w zarządzaniu i inżynierii produkcji (vol. 1, pp. 62–72). Opole: Oficyna Wydawnicza Polskiego Towarzystwa Zarządzania Produkcją.
14.
Kelley, D., Kelley, T. (2019). Twórcza odwaga: Otwórz się na design thinking [Creative courage: Open up for design thinking] Warszawa: MT Biznes.
15.
Kimbell, L. (2011). Rethinking design thinking: Part I. Design & Culture, 3(3), 285–306. DOI: 10.2752/175470811X13071166525216.
16.
Klus-Stańska, D., Nowicka, M. (2014). Sensy i bezsensy edukacji wczesnoszkolnej [Sense and meaninglessness of early childhood education]. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia Uniwersalis.
17.
Krasiejko, I. (2016). Asystentura rodziny: Rekomendacje metodyczne i organizacyjne [Family assistantship: Methodological and organisational recommendations]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
18.
Kwak, A. (2005). Rodzina w dobie przemian: Małżeństwo i kohabitacja [The family in times of change: Marriage and cohabitation]. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
19.
Kwieciński, L. (2016). Design thinking – behawioralny aspekt kreowania przedsiębiorczości [Design thinking – the behavioural aspect of the creation of entrepreneurship]. Horyzonty Wychowania, 15(34), 123–136. DOI: 10.17399/HW.2016.153407.
20.
Leonard, S. N., Fitzgerald, R. N., & Riordan, G. (2016). Using developmental evaluation as a design thinking tool for curriculum innovation in professional higher education. Higher Education Research & Development, 35(2), 309–321. DOI: 10.1080/07294360.2015.1087386.
21.
Liu, W., Huang, R., Wang, J., Chen, Y., Ohashi, T., Li, B., Liu, Y., Qiu, D., Yu, R., Zhang, J., Al Mahmud, A., & Leifer, L. (2024). Empathy Design Thinking: Cultivating creative minds in primary education. Frontiers in Education, 9, 1376305. DOI: 10.3389/feduc.2024.1376305.
22.
Mann, C. (2020). Advising by design: Co-creating advising services with students for their success. Frontiers in Education, 5(99), 1–9. DOI: 10.3389/feduc.2020.00099.
23.
Nosal, C. (2001). Psychologia myślenia i działania menedżera: Rozwiązywanie problemów, podejmowanie decyzji, kreowanie strategii [The psychology of managerial thinking and action: Problem solving, decision making, strategy creation]. Kraków: Wydawnictwo Akade.
24.
Okraj, Z. (2020). Design thinking: Inspiracje dla dydaktyki [Design thinking: Inspiration for teaching]. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
25.
Plopa, M. (2008). Więzi w małżeństwie i rodzinie: Metody badań [Ties in marriage and family: Research methods]. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
26.
Puszcz, P., Kalus, A., & Mazurek, E. (2023). Biograficzne uczenie się ról rodzicielskich matek [Biographical learning of the parental roles of mothers]. Family Forum, 13, 85–107. DOI: 10.25167/FF/5178.
27.
Rostowska, T. (1995). Transmisja międzypokoleniowa w rodzinie: W zakresie wybranych wymiarów osobowości [Intergenerational transmission in the family: On selected personality dimensions]. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
28.
Ryś, M. (2001). Systemy rodzinne: Metody badań struktury rodziny pochodzenia i rodziny własnej [Family systems: Methods for the study of family of origin and own family structure]. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej.
29.
Studzińska, M. (2017). Narzędzie wspomagające projektowanie usług design thinking [A tool supporting service design based on design-thinking]. Zeszyty Naukowe: Organizacja i Zarządzanie/Politechnika Śląska, 113, 469–479. DOI: 10.29119/1641- 3466.2018.113.37.
30.
Szczygieł, D., Sekulowicz, M., Kwiatkowski, P., Roskam, I., & Mikolajczak, M. (2020). Validation of the Polish version of the Parental Burnout Assessment (PBA). New Directions for Child & Adolescent Development, 174, 137-158. DOI: 10.1002/cad.20385.
31.
Thienen, J., Meinel, C., & Nicolai, C. (2014). How design thinking tools help to solve wicked problems. In: H. Plattner, C. Meinel, & L. Leifer (Eds.), Design thinking research: Building innovations eco-systems (pp. 97–102). Cham: Springer. DOI: 10.1007/978-3-319-01303-9_7.
32.
Vanderloo, L. M., Vanderhout, S. M., Tavares, E., Maguire, J., Straus, S., & Birken, C. S. (2021). Parent engagement in co-design of clinical trials: The PARENT trial. Trials Journal, 22(1), 347. DOI:10.1186/s13063-021-05305-6.
33.
Walęcka-Matyja, K. (2014). Role i funkcje rodziny [Roles and functions of the family]. In: I. Janicka, H. Liberska (Eds.), Psychologia rodziny (pp. 95–114). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
34.
Wąsiński, A. (2018). Autokreacja małżonków bezdzietnych do wielowymiarowego rodzicielstwa adopcyjnego: Perspektywa pedagogiczno-antropologiczna [Childless spouses’ self-creation for multidimensional adoptive parenting: A pedagogical-anthropological perspective]. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
35.
Wąsiński, A. (2021). Biografie małżeńskie i rodzinne rozpatrywane w perspektywie autokreacji do rodzicielstwa [Marital and family biographies considered in the perspective of self-creation to parenthood]. In: E. Dubas, A. Wąsiński, & A. Słowik (Eds.), Biografie rodzinne i uczenie się (pp. 39–58). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
36.
Wszołek, M., Moszczyński, K., & Lewe, T. (2022). Jak nie-projektantów uczyć projektowania [Why people who are not designers should be taught design and how]. Stan Rzeczy, 2(23), 115-135. DOI: 10.51196/srz.23.6.
37.
Yam-Ubon, U., Thongseiratch, T. (2023). Using a design thinking approach to develop a social media-based parenting program for parents of children with attention-deficit/hyperactivity disorder: Mixed methods study. JMIR Pediatrics Parenting, 6, e48201. DOI: 10.2196/48201.