Wprowadzenie. W literaturze przedmiotu można wyodrębnić trzy typy instytucji – czyli ustalonych, regularnie realizowanych wzorów ról i zachowań społecznych – służących podtrzymaniu pamięci rodzinnej. Trzecią instytucją jest tzw. rodzinna skarbnica, zawierająca pamiątki, które zawsze wiążą się z jakąś sytuacją z przeszłości: jakimś wydarzeniem czy też członkiem rodziny i dzięki nim możemy pamiętać i pamiętamy, gdyż są one „bodźcami przypominania”. Cel. Celem artykułu jest ukazanie znaczenia pamiątek rodzinnych w instytucjonalizacji pamięci rodzinnej wśród uczniów szkół średnich, nauczycieli historii oraz mieszkańców Polski. Metody i materiały. W pracy zastosowano następujące narzędzia: analiza wyników dwóch reprezentacyjnych badań ilościowych i jakościowych. Podstawową techniką badawczą były wywiady kwestionariuszowe przeprowadzone z trzema grupami respondentów – uczniami szkół średnich (N = 3718), Polakami powyżej 20. roku życia (N = 1068) oraz nauczycielami historii z szkół średnich (N = 1115). Materiał wzbogacono badaniami ilościowymi: 8 wywiadów grupowych z Polakami powyżej 20. roku życia, 8 wywiadów z nauczycielami pracującymi w szkołach średnich, a także 16 wywiadów grupowych z uczniami szkół średnich. Wyniki. Z analizy wynika, że im większe zainteresowanie oglądaniem pamiątek rodzinnych, tym większa skłonność do przypisywania sobie patriotyzmu, tym większe zainteresowanie polityką, wyższy poziom postaw obywatelskich, większy księgozbiór oraz poziom wiedzy historycznej. Dodatkowo stwierdzono zależność pomiędzy płcią, wiekiem i wykształceniem a zainteresowaniem oglądaniem pamiątek rodzinnych. Wnioski. Związek pomiędzy oglądaniem pamiątek rodzinnych a patriotyzmem, zainteresowaniem polityką, wyższym poziomem wiedzy historycznej czy też większym zaangażowaniem obywatelskim może stanowi podstawę do zakwalifikowania jednostek do „mocnych rodzin”, czyli dobrze zakorzenionych w przeszłości. Posiadanie i oglądanie pamiątek rodzinnych może być czynnikiem motywującym do zaangażowania obywatelskiego. Wspomnienia, które pojawiają się pod wpływem przeglądania (posiadania) pamiątek kształtują poczucie tożsamości i przynależności, co z kolei może inspirować do działań na rzecz dobra wspólnego.