Uznanie w rodzinie – na podstawie myśli Axela Honnetha
Więcej
Ukryj
1
Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Pedagogiki, Dawida 1, 50-527 Wrocław, Polska
Data nadesłania: 05-06-2024
Data ostatniej rewizji: 03-09-2024
Data akceptacji: 27-09-2024
Data publikacji online: 15-10-2024
Autor do korespondencji
Grażyna Henryka Lubowicka
Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut
Pedagogiki, Dawida 1, 50-527 Wrocław, Polska
Wychowanie w Rodzinie 2024;31(2):33-53
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wprowadzenie. Punktem wyjścia artykułu jest koncepcja uznania Axela Honnetha, która wpisuje się w szerszy kontekst, w opracowane przez niego teorie społeczną i krytyczną (kwestię emancypacji) oraz problem walki o uznanie. Podstawą honnethowskiej koncepcji uznania, którego źródłem jest heglowskie ujęcie intersubiektywności jako wzajemnego uznania, jest sposób kształtowania się uznania oraz jego znaczenie dla jednostki (jak również znaczenie jego odmowy czy jego braku) na trzech obszarach życia społecznego: rodziny, prawa i gospodarki. W artykule przedmiotem zainteresowania jest pierwszy z tych obszarów – rodzina oraz jej znaczenie dla rozumienia przez jednostki wzajemnych relacji uznania. Cel. Na podstawie myśli A. Honnetha zarysowuję w artykule charakter relacji uznania w rodzinie oraz jego znaczenie dla kształtowania tego, co najistotniejsze dla jednostek, indywidualnej tożsamości oraz autonomii. Szczególnym wymiarem relacji uznania w ro-dzinie, jaki wydobywa A. Honneth, jest jego pokrewieństwo z relacją miłości. W artykule ukazuję, w jaki sposób budowane jest uznanie w procesie przekształcania się małego dziecka w dojrzałą osobę oraz w jaki sposób uznanie w rodzinie staje się źródłem autonomii jednostki, a następnie podstawą do budowania uznania (walki o uznanie) na pozostałych dwóch obszarach życia społecznego. Metody i materiały. Przegląd i krytyczna analiza literatury przedmiotu. Wyniki i wnioski. Celem artykułu jest opisanie modelu rodziny opartego na relacjach uznania i miłości jako wpisującego się w aktualne dyskusje o rodzinie, szczególnie w dyskurs feministyczny, w których ważne jest to, że honnethowskie ujęcie uznania i miłości prowadzi do partnerstwa i równości w rodzinie oraz autonomii jej członków.
REFERENCJE (13)
1.
Bobako, M. (2012). Zaklinanie nowoczesności: Axel Honneth i moralna gramatyka filozoficznych przemilczeń. W: A. Honneth, Walka o uznanie: Moralna gramatyka konfliktów społecznych (ss. XXVII–XLIII). Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
2.
Campello, F., Iorio, G. (2013). Love, society and agape: An interview with Axel Honneth [Społeczeństwo miłości i agape: Wywiad z Axelem Honnethem]. European Journal of Social Theory, 16(2), 246–258. DOI: 10.1177/1368431012459697.
3.
Frazer, N., Honneth, A. (2005). Redystrybucja czy uznanie? Debata polityczno-filozoficzna. Wrocław: Wydawnictwa Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
4.
Gregoratto, F. (2015). 04: Pathology of love as gender domination: Recognition and gender identities in Axel Honneth and Jessica Benjamin [Patologia miłości jako dominacja płci: Uznanie i tożsamości płciowe u Axela Honnetha i Jessiki Benjamin]. Studies in Social and Political Thought, 250. DOI: 10.20919/sspt.25.2015.28.
5.
Hegel, G. W. F. (1963). Fenomenologia ducha, t. I. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
6.
Honneth, A. (2012a). Walka o uznanie: Moralna gramatyka konfliktów społecznych. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
7.
Honneth, A. (2012b). Erziehung und Freiheit – Ein vernachlässigtes Kapitel der Gerechtigkeitstheorie [Edukacja i wolność – zaniedbany rozdział w teorii sprawiedliwości]. Konferencja wygłoszona podczas 23 Kongresu Deutsche Gesellschaft für Erziehungswissenschaft, Osnabrück, 12.03.2012. Pobrane z:
https://link.springer.com/arti....
9.
Honneth, A. (2014). Freedom’s right: The social foundations of democratic life [Prawo do wolności: Społeczne podstawy życia demokratycznego]. New York: Columbia University Press.
10.
Honneth, A. (2015). L’éducation en démocratie: Un chapitre négligé de la philosophie politique [Edukacja w demokracji: zaniedbany rozdział filozofii politycznej]. W: C. Bouton, G. le Blanc (red.), Capitalisme et démocratie: Autour de l’oeuvre d’Axel.
11.
Honneth (ss. 18–19). Bordeaux: Éditions Le Bord de l’Eau.
12.
Nowak-Dziemianowicz, M. (2020). Szkoła jako przestrzeń uznania. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
13.
Ricoeur, P. (2004). Drogi rozpoznania. Kraków: Wydawnictwo Znak.