Pierwsze miesiące życia dziecka niewidomego i słabowidzącego są niezwykle ważne z punktu widzenia jego wszechstronnej rehabilitacji. Występowanie pewnych psychologicznych blokad utrudnia jednak rodzicom podjęcie w tym czasie skutecznych działań.
Cel: Niniejszy artykuł porusza kwestię poczucia winy i wstydu, które odczuwają rodzice, gdy dowiadują się, że ich dziecko nie widzi. Bliższe przyjrzenie się tym emocjom pozwala wychwycić zarówno łączące je podobieństwa, jak i występujące znaczne różnice.
Metoda: Artykuł powstał na podstawie analizy literatury przedmiotu.
Wyniki: Kiedy człowiek odczuwa wstyd, jego uwaga kieruje się do wewnątrz. Jednocześnie doświadcza on wtedy również innych nieprzyjemnych odczuć, takich jak poczucie bezradności czy przeświadczenie o własnej beznadziejności. Jest skupiony na całym ja. Odwrotnie dzieje się w przypadku poczucia winy, które sprawia, że osoba koncentruje się tylko na tych działaniach, które mogą zmniejszyć negatywne skutki własnego zachowania w przeszłości i uchronić ją przed całkowitą porażką.
Wnioski: Pogłębienie wiedzy na temat wstydu i poczucia winy może pomóc opracować strategie udzielania pomocy rodzicom dzieci z niepełnosprawnością wzroku w ramach wczesnego wspomagania rozwoju dziecka oraz zapobiec wtórnym skutkom niepełnosprawności wzroku.
REFERENCJE(26)
1.
Bielecka-Prus J., Poczucie winy jako emocja społeczna. Analiza wybranych nurtów badawczych, „Przegląd Socjologii Jakościowej” 2013, t. 9, nr 2, przegladsocjologiijakosciowej.org/Volume22/PSJ_9_2_Bielecka-Prus.pdf [dostęp: 6.03.2019].
Brinker R.P., Seifer R., Sameroff A. J., Relations among maternal stress, cognitive development, and early intervention in middle and low SEC infants with developmental disabilities, „American Journal of Mental Retardation” 1994, nr 98.
Czub T., Brzezińska A. I., Regulacyjna wartość emocji wstydu w procesie kształtowania się tożsamości, „Psychologia Rozwojowa” 2013, t. 18, nr 1, http://www.ejournals.eu/Psycho... [dostęp: 6.03.2019].
Danieluk B., Ile jest Ja w emocjach samoświadomościowych? Rodzaj zaangażowania Ja a wstyd, poczucie winy i zakłopotanie, „Psychologia Społeczna” 2013, t. 8, nr 3, http://www.spoleczna.psycholog... [dostęp: 6.03.2019].
Dempsey H. L., A Comparison of the Social-Adaptive Perspective and Functionalist Perspective on Guilt and Shame, „Behavioral Sciences” 2017, vol. 7, nr 4, s. 83, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/p... [dostęp: 6.03.2019].
Gładyszewska-Cylulko J., Obraz osoby niepełnosprawnej wzrokowo w oczach pełnosprawnego społeczeństwa w kontekście przemian kulturowo-społecznych, „Wychowanie na co Dzień” 2013, nr 12.
Graungaard A. H., Skov L., Why do we need a diagnosis? A qualitative study of parents’ experiences, coping and needs, when the newborn child is severely disabled, „Child. Care, Health and Development” 2007, vol. 33, nr 3, https://doi.org/10.1111/j.1365... [dostęp: 6.03.2019].
Karwowska M., Zmaganie się z problemami dnia codziennego przez rodziców wychowujących dziecko z niepełnosprawnością umysłową (w świetle badań własnych), „Rocznik Naukowy Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy. Transdyscyplinarne Studia o Kulturze (i) Edukacji” 2008, nr 3, http://kpsw.edu.pl/naukai-rozw... [dostęp: 6.03.2019].
Kleszczewska-Albińska A., Albiński R., Wstyd i poczucie winy w teorii i badaniach, „Psychologia Jakości Życia” 2009, nr 8, https://depot.ceon.pl/handle/1... [dostęp: 6.03.2019].
Kolehmainen N. [i in.], Mothers’ perceptions of their children’s occupational therapy processes. A qualitative interview study, „British Journal of Occupational Therapy” 2010, vol. 73, nr 5, https://doi.org/10.4276/030802... [dostęp: 6.03.2019].
Kowal J., Rola rodziny w rehabilitacji dzieci niewidomych i słabo widzących, „Nauczyciel i Szkoła” 2006, nr 1–2, http://bazhum.muzhp.pl/media//... [dostęp: 6.03.2019].
Lewis M., Emocje samoświadomościowe: zażenowanie, duma, wstyd, poczucie winy, [w:] M. Lewis, J. Haviland-Jones (red.), Psychologia emocji, tłum. M. Kacmajor [i in.], GWP, Gdańsk 2005.
Majewskski T., Tyflopsychologia rozwojowa. Psychologia dzieci niewidomych i słabo widzących, Redakcja Wydawnictw Tyflologicznych PZN, Warszawa 2002, nr 10.
Papuda-Dolińska B., Internetowa grupa dyskusyjna jako źródło wsparcia dla rodziców dzieci niewidomych, „Wychowanie w Rodzinie” 2017, t. 16, nr 2, https://www.repozytorium.uni.w... [dostęp: 6.03.2019].
Rahi J. S. [i in.], Meeting the needs of parents around the time of diagnosis of disability among their children. Evaluation of a novel program for information, support, and liaison by key workers, „Pediatrics” 2004, vol. 114, nr 4, https://doi.org/10.1542/peds.2... [dostęp: 6.03.2019].
Tangney J. P., Wagner P., Gramzow R., Proneness to shame, proneness to guilt, and psychopathology, „Journal of Abnormal Psychology” 1992, vol. 101, nr 3, https://doi.org/10.1037/0021-8... [dostęp: 6.03.2019].
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.