Konsekwencje doświadczania wstydu i poczucia winy przez rodziców dzieci z niepełnosprawnością wzroku
 
Więcej
Ukryj
1
Instytut Pedagogiki, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Uniwersytet Wrocławski, ul. Dawida 1, 50-527 Wrocław, Polska
 
 
Data nadesłania: 29-11-2018
 
 
Data ostatniej rewizji: 31-01-2019
 
 
Data akceptacji: 31-01-2019
 
 
Data publikacji: 01-02-2019
 
 
Autor do korespondencji
Joanna Gładyszewska-Cylulko   

Instytut Pedagogiki, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Uniwersytet Wrocławski, ul. Dawida 1, 50-527 Wrocław
 
 
Wychowanie w Rodzinie 2018;19(3):241-255
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Pierwsze miesiące życia dziecka niewidomego i słabowidzącego są niezwykle ważne z punktu widzenia jego wszechstronnej rehabilitacji. Występowanie pewnych psychologicznych blokad utrudnia jednak rodzicom podjęcie w tym czasie skutecznych działań. Cel: Niniejszy artykuł porusza kwestię poczucia winy i wstydu, które odczuwają rodzice, gdy dowiadują się, że ich dziecko nie widzi. Bliższe przyjrzenie się tym emocjom pozwala wychwycić zarówno łączące je podobieństwa, jak i występujące znaczne różnice. Metoda: Artykuł powstał na podstawie analizy literatury przedmiotu. Wyniki: Kiedy człowiek odczuwa wstyd, jego uwaga kieruje się do wewnątrz. Jednocześnie doświadcza on wtedy również innych nieprzyjemnych odczuć, takich jak poczucie bezradności czy przeświadczenie o własnej beznadziejności. Jest skupiony na całym ja. Odwrotnie dzieje się w przypadku poczucia winy, które sprawia, że osoba koncentruje się tylko na tych działaniach, które mogą zmniejszyć negatywne skutki własnego zachowania w przeszłości i uchronić ją przed całkowitą porażką. Wnioski: Pogłębienie wiedzy na temat wstydu i poczucia winy może pomóc opracować strategie udzielania pomocy rodzicom dzieci z niepełnosprawnością wzroku w ramach wczesnego wspomagania rozwoju dziecka oraz zapobiec wtórnym skutkom niepełnosprawności wzroku.
 
REFERENCJE (26)
1.
Bielecka-Prus J., Poczucie winy jako emocja społeczna. Analiza wybranych nurtów badawczych, „Przegląd Socjologii Jakościowej” 2013, t. 9, nr 2, przegladsocjologiijakosciowej.org/Volume22/PSJ_9_2_Bielecka-Prus.pdf [dostęp: 6.03.2019].
 
2.
Brinker R.P., Seifer R., Sameroff A. J., Relations among maternal stress, cognitive development, and early intervention in middle and low SEC infants with developmental disabilities, „American Journal of Mental Retardation” 1994, nr 98.
 
3.
Czub T., Gotowość do reagowania wstydem. Przyczynek od koncepcji intrapsychicznych mechanizmów autodestruktywności, „Forum Oświatowe” 2003, nr 2.
 
4.
Czub T., Brzezińska A. I., Regulacyjna wartość emocji wstydu w procesie kształtowania się tożsamości, „Psychologia Rozwojowa” 2013, t. 18, nr 1, http://www.ejournals.eu/Psycho... [dostęp: 6.03.2019].
 
5.
Danieluk  B., Ile jest Ja w emocjach samoświadomościowych? Rodzaj zaangażowania Ja a wstyd, poczucie winy i zakłopotanie, „Psychologia Społeczna” 2013, t. 8, nr 3, http://www.spoleczna.psycholog... [dostęp: 6.03.2019].
 
6.
Dempsey  H. L., A Comparison of the Social-Adaptive Perspective and Functionalist Perspective on Guilt and Shame, „Behavioral Sciences” 2017, vol. 7, nr 4, s. 83, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/p... [dostęp: 6.03.2019].
 
7.
Dorn L., The mother/blind infant relationship. A research programme, „British Journal of Visual Impairment” 1993, vol. 11, nr 1.
 
8.
Gascoigne E., Working with Parents. As Partners in Special Educational Needs, Routledge, New York 2012.
 
9.
Gładyszewska-Cylulko J., Obraz osoby niepełnosprawnej wzrokowo w oczach pełnosprawnego społeczeństwa w kontekście przemian kulturowo-społecznych, „Wychowanie na co Dzień” 2013, nr 12.
 
10.
Graungaard A. H., Skov L., Why do we need a diagnosis? A qualitative study of parents’ experiences, coping and needs, when the newborn child is severely disabled, „Child. Care, Health and Development” 2007, vol. 33, nr 3, https://doi.org/10.1111/j.1365... [dostęp: 6.03.2019].
 
11.
Henderson G., Bryan W. V., Psychosocial Aspects of Disability, Charles C Thomas Publisher, Springfield 2011.
 
12.
Karwowska M., Zmaganie się z problemami dnia codziennego przez rodziców wychowujących dziecko z niepełnosprawnością umysłową (w świetle badań własnych), „Rocznik Naukowy Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy. Transdyscyplinarne Studia o Kulturze (i) Edukacji” 2008, nr 3, http://kpsw.edu.pl/naukai-rozw... [dostęp: 6.03.2019].
 
13.
Kleszczewska-Albińska A., Albiński R., Wstyd i poczucie winy w teorii i badaniach, „Psychologia Jakości Życia” 2009, nr 8, https://depot.ceon.pl/handle/1... [dostęp: 6.03.2019].
 
14.
Kolehmainen N. [i in.], Mothers’ perceptions of their children’s occupational therapy processes. A qualitative interview study, „British Journal of Occupational Therapy” 2010, vol. 73, nr 5, https://doi.org/10.4276/030802... [dostęp: 6.03.2019].
 
15.
Konarska J., Rozwój i wychowanie rehabilitujące dziecka niewidzącego w okresie wczesnego i średniego dzieciństwa, Wydawnictwo Naukowe UP, Kraków 2010.
 
16.
Kowal J., Rola rodziny w rehabilitacji dzieci niewidomych i słabo widzących, „Nauczyciel i Szkoła” 2006, nr 1–2, http://bazhum.muzhp.pl/media//... [dostęp: 6.03.2019].
 
17.
Kozielecki J., Psychologia nadziei, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2006.
 
18.
LeDoux J. E., Emotion circuits in the brain, „Annual Review of Neuroscience” 2000, vol. 23, https://doi.org/10.1146/annure... [dostęp: 6.03.2019].
 
19.
Lewis M., Emocje samoświadomościowe: zażenowanie, duma, wstyd, poczucie winy, [w:] M. Lewis, J. Haviland-Jones (red.), Psychologia emocji, tłum. M. Kacmajor [i in.], GWP, Gdańsk 2005.
 
20.
Majewskski T., Tyflopsychologia rozwojowa. Psychologia dzieci niewidomych i słabo widzących, Redakcja Wydawnictw Tyflologicznych PZN, Warszawa 2002, nr 10.
 
21.
Marcelli D., Psychopatologia wieku dziecięcego, tłum. E. Bielańska, A. Gardziel, R. Mackiewicz, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2013.
 
22.
Papuda-Dolińska B., Internetowa grupa dyskusyjna jako źródło wsparcia dla rodziców dzieci niewidomych, „Wychowanie w Rodzinie” 2017, t. 16, nr 2, https://www.repozytorium.uni.w... [dostęp: 6.03.2019].
 
23.
Pisula E., Rodzice i rodzeństwo dzieci z zaburzeniami rozwoju, Wydawnictwo UW, Warszawa 2007.
 
24.
Rahi J. S. [i in.], Meeting the needs of parents around the time of diagnosis of disability among their children. Evaluation of a novel program for information, support, and liaison by key workers, „Pediatrics” 2004, vol. 114, nr 4, https://doi.org/10.1542/peds.2... [dostęp: 6.03.2019].
 
25.
Tangney J. P., Wagner P., Gramzow R., Proneness to shame, proneness to guilt, and psychopathology, „Journal of Abnormal Psychology” 1992, vol. 101, nr 3, https://doi.org/10.1037/0021-8... [dostęp: 6.03.2019].
 
26.
Trzebiński J., Zięba M., Nadzieja, strata i rozwój, „Psychologia Jakości Życia” 2003, nr 1.
 
eISSN:2300-5866
ISSN:2082-9019
Journals System - logo
Scroll to top