Trudności w nauce a problemy w zakresie funkcjonowania psychospołecznego dzieci w wieku szkolnym
 
 
Więcej
Ukryj
1
Wydział Pedagogiki, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz, Polska
 
 
Data nadesłania: 31-03-2025
 
 
Data akceptacji: 03-06-2025
 
 
Data publikacji online: 18-09-2025
 
 
Autor do korespondencji
Marta Nikel   

Wydział Pedagogiki, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Chodkiewicza 30, 85-064 Bydgoszcz, Polska
 
 
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel. W artykule omówiono problemy w funkcjonowaniu psychospołecznym uczniów w wieku szkolnym w kontekście trudności i niepowodzeń szkolnych, uwzględniając następujące aspekty: samoorientacyjny, emocjonalny, motywacyjno-wolicjonalny, społeczny i behawioralny. Celem pracy jest wskazanie obszarów dalszych badań oraz praktycznych rekomendacji dla nauczycieli i rodziców w zakresie wspierania tej grupy uczniów. Metody i materiały. Opracowanie opiera się na krytycznej analizie literatury naukowej z zakresu psychologii i pedagogiki. Analiza obejmuje polskie i zagraniczne publikacje naukowe uwzględniające wyniki badań empirycznych z ostatnich lat oraz dawniejszych, dotyczące związku trudności szkolnych w różnych obszarach funkcjonowania dziecka. Wyniki i wnioski. Badaniom poddawano najczęściej uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się. Uczniowie z trudnościami w nauce i niepowodzeniami szkolnymi charakteryzują się wieloma deficytami w funkcjonowaniu psychospołecznym. Wykazują niską samoocenę i poczucie kompetencji, wysoki poziom lęku i niekompetencję w radzeniu siebie z trudnościami i stresem. Mają obniżoną motywację do nauki i wytrwałość w działaniu. Przejawiają wycofanie społeczne, niski poziom kompetencji społecznych i zajmują niskie pozycje społeczne w klasie. Mają niskiej jakości relacje z rówieśnikami i dorosłymi. Problemy te przejawiają się także w negatywnych wzorcach zachowań – internalizacyjnych (np. bierność, rezygnacja) i eksternalizacyjnych (np. nadaktywność, buntowniczość, agresja). W artykule podkreślono konieczność kompleksowej pomocy i tworzenia dzieciom z trudnościami szkolnymi warunków do wyrównywania deficytów w zakresie umiejętności szkolnych oraz w zakresie właściwości psychospołecznych. Istotne jest dostosowanie metod dydaktycznych do indywidualnych potrzeb uczniów, wdrażania programów wsparcia oraz zwiększenia kompetencji nauczycieli w zakresie pracy z dziećmi z takimi trudnościami. Wskazano także na potrzebę dalszych badań, zwłaszcza dotyczących długoterminowych skutków niepowodzeń szkolnych i efektywności interwencji pedagogicznych.
REFERENCJE (83)
1.
Adi, N. S., Othman, A., Kuay, H. S., & Mustafa Q. M. (2024). A study on the psychological functioning of children with specific learning difficulties and typically developing children. BMC Psychology, 12. https://bmcpsychology.biomedce....
 
2.
Alexander-Passe, N. (2008). The sources and manifestations of stress amongst schoolaged dyslexics, compared with sibling controls. Dyslexia, 14(4), 291–313. https://doi.org/10.1002/dys.35....
 
3.
Appelt, K. (2005). Wiek szkolny: Jak rozpoznać potencjał dziecka? [School age: How to recognize a child’s potential?]. In A. I. Brzezińska (Ed.), Psychologiczne portrety człowieka (pp. 259–302). Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
 
4.
Appelt, K., & Jabłoński, S. (2004). Osiągnięcia i zagrożenia dla rozwoju dziecka w wieku szkolnym [Achievements and threats to the development of a school-age child]. In A. Brzezińska & E. Hornowska (Eds.), Dzieci i młodzież wobec agresji i przemocy (pp. 75–90). Wydawnictwo Naukowe Scholar.
 
5.
Aro, T., Eklund, K., Eloranta, A.-K., Ahonen, T., & Rescorla, L. (2022). Learning disabilities elevate children’s risk for behavioural-emotional problems: Differences between LD types, genders, and contexts. Journal of Learning Disabilities, 55(6), 465–481. https://doi.org/10.1177/002221....
 
6.
Bee, H. (2004). Psychologia rozwoju człowieka [Human development psychology]. Zysk i S-ka Wydawnictwo.
 
7.
Bogdanowicz, M. (2008). Ryzyko dysleksji: Problem i diagnozowanie: Skala ryzyka dysleksji wraz z normami dla klas 0 i 1 [Dyslexia risk: The problem and diagnosis: Dyslexia risk scale with norms for grades 0 and 1]. Wydawnictwo Harmonia.
 
8.
Brophy, J. (2002). Motywowanie uczniów do nauki [Motivating students to learn]. Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
9.
Brzezińska, A. (2004). Socjometria [Sociometry]. In J. Brzeziński (Ed.), Metodologia badań psychologicznych: Wybór tekstów (pp. 192–231). Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
10.
Ciupińska, B. (2023). Trudności w pełnieniu roli ucznia: Uwarunkowania, przejawy, kierunki oddziaływań w kontekście kompetencji potrzebnych na rynku pracy [Difficulties in fulfilling the role of a student: Conditions, manifestations, directions of influence in the context of competences needed on the labor market]. Instytut Badań Edukacyjnych. https://www.ibe.edu.pl/pl/publ....
 
11.
Ciżkowicz, B. (2009). Wyuczona bezradność młodzieży [Learned helplessness of youth]. Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
 
12.
Czekaj, A., & Łukasik, J. M. (2012). Konsekwencje niepowodzeń edukacyjnych [Consequences of failure at school]. Debata Edukacyjna, 5, 47–54.
 
13.
Dąbrowska-Jabłońska, I. (2012). Terapia trudności w uczeniu się [Therapy for learning disabilities]. In I. Dąbrowska-Jabłońska (Ed.), Terapia dzieci i młodzieży: Metody i techniki pomocy psychopedagogicznej (4th ed., pp. 87–134). Oficyna Wydawnicza Impuls.
 
14.
Deptuła, M. (1996) Koncepcja diagnozy rozwoju społecznego dzieci w klasach I–IV [The concept of diagnosing the social development of children in grades I–IV]. Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
 
15.
Deptuła, M. (2013). Odrzucenie rówieśnicze: Profilaktyka i terapia [Peer rejection: Prevention and therapy]. Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
16.
Dłużniewska, A., & Kucharczyk, I. (2015). Samoregulacja a strategie motywacyjne i kognitywne w procesie uczenia się uczniów z dysleksją w szkołach gimnazjalnych [Self-regulation and motivational and cognitive strategies in the learning process of students with dyslexia in lower secondary schools]. Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo, 1(27), 73–90. https://doi.org/10.5604/173455....
 
17.
Domagała-Zyśk, E. (2004). Autonomia czy odłączenie?: O roli osób znaczących w życiu młodzieży z trudnościami w nauce [Autonomy or disconnection?: On the role of significant others in the lives of young people with learning disabilities]. Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego KUL.
 
18.
Domagała-Zyśk, E. (2012). Relacje rówieśnicze uczniów z niespecyficznymi trudnościami w nauce [Peer relations of students with non-specific learning difficulties]. In E. Domagała-Zyśk (Ed.), Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w środowisku rówieśniczym (pp. 13–28). Wydawnictwo KUL.
 
19.
Domagała-Zyśk, E., & Amilkiewicz-Marek, A. (2019). Kompetencje społeczno-emocjonalne uczniów z niepowodzeniami szkolnymi – badanie pilotażowe z zastosowaniem modelu TROS-KA [Socio-emotional competences of students with school failures – a pilot study using the TROS-KA model]. Niepełnosprawność, 33, 157–169. https://doi.org/10.4467/254395....
 
20.
Epstein, M. H., Bursuck, W., & Cullinan, D. (1985). Patterns of behavior problems among the learning disabled: Boys aged 12–18, girls aged 6–11, and girls aged 12–18. Learning Disability Quarterly, 8(2), 123–129. https://doi.org/10.2307/151041....
 
21.
Feraco, T., Pellegrino, G., Casali, N., Carretti, B., & Meneghetti, C. (2025). Social, emotional, and behavioral skills in students with or without specific learning disabilities. Learning and Individual Differences, 117. https://www.sciencedirect.com/....
 
22.
Frączek, Z. (2020). Niepowodzenia szkolne uczniów w czasie pandemii COVID-19 w perspektywie wybranych badań empirycznych [School failure among pupils in COVID-19 pandemic in perspective of chosen empirical research]. Kultura – Przemiany – Edukacja, 8, 76–90. https://doi.org/10.15584/kpe.2....
 
23.
Gadeyne, E., Ghesquière, P., & Onghena, P. (2004). Psychosocial functioning of young children with learning problems. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 45(3), 510–521. https://doi.org/10.1111/j.1469....
 
24.
Gindrich, P. A. (2002). Funkcjonowanie psychospołeczne uczniów dyslektycznych [Psychosocial functioning of dyslexic students]. Wydawnictwo UMCS.
 
25.
Górniewicz, E. (2000). Trudności w czytaniu i pisaniu u dzieci [Reading and writing difficulties in children]. Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
 
26.
Gruszczyk-Kolczyńska, E. (1985). Niepowodzenia w uczeniu się matematyki u dzieci z klas początkowych: Diagnoza i terapia [Failures in learning mathematics in children from primary grades: Diagnosis and therapy]. Uniwersytet Śląski.
 
27.
Gruszczyk-Kolczyńska, E. (1997). Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki: Przyczyny, diagnoza, zajęcia korekcyjno-kompensacyjne [Children with specific difficulties in learning mathematics: Causes, diagnosis, corrective and compensatory classes] (3rd ed.). Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
 
28.
Gruszczyk-Kolczyńska, E. (1998). Nadmierne trudności w uczeniu się matematyki: Wyniki badań, ważniejsze hipotezy i profilaktyka [Excessive difficulty learning mathematics: Research findings, major hypotheses, and prevention]. In J. Łysek (Ed.), Niepowodzenia szkolne [School failures] (pp. 143–151). Impuls.
 
29.
Jabłoński, S. (2005). Nauczyciel jako osoba znacząca w rozwoju człowieka [The teacher as a significant person in human development]. Remedium, 7–8(149–150), 4–5.
 
30.
Jaklewicz, H., & Bogdanowicz, M. (1982). Zaburzenia emocjonalne i ich wpływ na kształtowanie się niektórych cech osobowości, na podstawie badań katamnestycznych dzieci z dysleksją i dysortografią [Emotional disorders and their influence on the development of certain personality traits, based on follow-up studies of children with dyslexia and dysorthographia]. Zeszyty Naukowe – Uniwersytet Gdański: Psychologia, 4, 19–28.
 
31.
Jakubowicz, A., Lenartowska, K., & Plenkiewicz M. (1999). Czytanie w początkowych latach edukacji [Reading in the early years of education]. Arkanus.
 
32.
Jastrząb, J. (2009). „Psychopedagogika stosowana” u podstaw skutecznej terapii pedagogicznej [“Applied psychopedagogy” as the basis for effective pedagogical therapy]. Wychowanie na co Dzień, 1–2(Supl.), I–III.
 
33.
Kendall, P. C. (2004). Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji [Childhood and adolescent disorders]. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
 
34.
Konopnicki, J. (1966). Powodzenia i niepowodzenia szkolne [Successes and failures at school]. Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
 
35.
Kowaluk, M. (2009). Efektywność terapii pedagogicznej dzieci z trudnościami w uczeniu się [The effectiveness of educational therapy for children with learning disabilities]. Wydawnictwo UMCS.
 
36.
Kowaluk-Romanek, M. (2022). Wsparcie edukacyjne postrzegane przez uczniów z trudnościami w uczeniu się o niższym poziomie poczucia kompetencji [Educational support perceived by students with learning disabilities with a lower sense of competence]. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 41(1), 95–107. http://dx.doi.org/10.17951/lrp....
 
37.
Krasowicz-Kupis, G. (2009). Psychologia dysleksji [Psychology of dyslexia]. Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
38.
Kulas, H. (1986). Samoocena młodzieży [Youth self-esteem]. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
 
39.
Kupisiewicz, C. (1964). O zapobieganiu drugoroczności [On preventing grade retention]. Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
 
40.
Kupisiewicz, C. (1972). Niepowodzenia dydaktyczne: Przyczyny oraz niektóre środki zaradcze [Didactic failures: Causes and some remedies] (5th ed.). Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
 
41.
Kupisiewicz, C. (1996). Podstawy dydaktyki ogólnej [Basics of general didactics] (10th ed.). BGW.
 
42.
Ladd, G. W., Herald-Brown, S. L., & Reiser, M. (2008). Does chronic classroom peer rejection predict the development of children’s classroom participation during the grade school years? Child Development, 79(4), 1001–1015. https://doi.org/10.1111/j.1467....
 
43.
Ledwoch, B. (1995). Społeczno-emocjonalne funkcjonowanie dzieci z trudnościami w nauce szkolnej [Social and emotional functioning of children with learning difficulties at school]. Annales Uniwersitatis Curie-Skłodowska: Sectio J, Pedagogia–Psychologia, 8, 63–68.
 
44.
Ledwoch, B., & Giza, M. (2006). Trudności w nauce a problemy osobowościowe u młodzieży niedostosowanej społecznie [Learning difficulties and personality problems in socially maladjusted youth]. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska: Sectio J, Paedagogia-Psychologia, 19, 101–113.
 
45.
Łodygowska, E. (2017). Dysleksja a problemy emocjonalne dzieci i młodzieży – przegląd badań [Dyslexia and emotional problems of children and youth – a review of research]. In E. Łodygowska & E. Pieńkowska (Eds.), Psychologia wieku rozwojowego: Norma – nietypowość – patologia (pp. 101–117). Volumina.
 
46.
Łukasik, A. (1998). Poziom samooceny uczniów klas III – a ich wyniki w nauce [Selfesteem of third-grade students – and their academic performance]. Edukacja, 4, 47–55.
 
47.
Łysek, J. (1998), Zaburzenia emocjonalne, trudności i niepowodzenia szkolne a fobia szkolna [Emotional disorders, difficulties and school failures and school phobia]. In J. Łysek (Ed.), Niepowodzenia szkolne (pp. 65–83). Impuls.
 
48.
Maciarz, A., & Dutka, E. (2000). Społeczne przystosowanie dzieci z ryzykiem dysleksji w klasach I–III [Social adaptation of children at risk of dyslexia in grades I–III]. Szkoła Specjalna, 5, 227–234.
 
49.
McWhirter, J. J., McWhirter, B. T., McWhirter, A. M., & McWhirter, E. H. (2001). Zagrożona młodzież: Ujęcie kompleksowe dla pracowników poradni, nauczycieli, psychologów i pracowników socjalnych [Youth at risk: a comprehensive approach for counseling center staff, teachers, psychologists and social workers]. State Agency for Solving Alcohol-Related Problems.
 
50.
Minister of National Education. (2017). Rozporządzenie z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. 2023 poz. 1798) [Ordinance of August 9, 2017, on the principles of organizing and providing psychological and pedagogical assistance, in public kindergartens, schools and institutions (Journal of Laws 2023, item 1798)]. https://isap.sejm.gov.pl/isap.....
 
51.
Ministry of Science and Higher Education. (2023, March 16). Rekordowe wsparcie psychologiczno-pedagogiczne w 2022/2023 [Record-breaking psychological and pedagogical support in 2022/2023]. https://www.gov.pl/web/nauka/r....
 
52.
Ministry of Health. (2022). Raport z badań „Zdrowie dzieci w pandemii COVID-19” [Research report “Children’s health in the COVID-19 pandemic”]. https://www.gov.pl/web/zdrowie....
 
53.
Molicka, M. (2007). Radzenie sobie z niepowodzeniami szkolnymi uczniów – strategie obronne [Coping with students’ school failures–defensive strategies]. In R. Piwowarski (Ed.), Dziecko: Sukcesy i porażki (pp. 71–81). Instytut Badań Edukacyjnych.
 
54.
Nikel, M. (2017). Wspomaganie rozwoju psychospołecznego dzieci w wieku szkolnym z trudnościami w nauce [Supporting the psychosocial development of school-age children with learning difficulties] [Unpublished doctoral dissertation]. Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy.
 
55.
Nowosielska, P. (2020). Uczniowie zagubieni w pandemii: Część nie zda do następnej klasy, MEN umywa ręce [Students lost in the pandemic: Some sail to graduate, Ministry of National Education washes its hands of the problem]. https://edukacja.dziennik.pl/a....
 
56.
Okoń, W. (2004). Nowy słownik pedagogiczny [New pedagogical dictionary] (4th ed.). Wydawnictwo Akademickie Żak.
 
57.
Opolska, T. (1997). Pokonujemy trudności w czytaniu i pisaniu: Przegląd metod pracy korekcyjno-kompensacyjnej [Overcoming difficulties in reading and writing: A review of methods of corrective and compensatory work]. Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej Ministerstwa Edukacji Narodowej.
 
58.
Parafiniuk-Soińska, J. (1998). Sytuacja szkolna uczniów z trudnościami w nauce [The school situation of students with learning difficulties]. In J. Łysek (Ed.), Niepowodzenia szkolne (pp. 55–64). Impuls.
 
59.
Pawluk-Skrzypek, A. (2015). Dysleksja rozwojowa a kompetencje społeczne uczniów klas trzecich gimnazjum [Developmental dyslexia and social competences of third-grade middle school students]. In J. Uszyńska-Jarmoc & M. Bilewicz (Eds.), Kompetencje kluczowe dzieci i młodzieży: Teoria i badania [Key competences of children and youth: Theory and research] (pp. 162–171). Wydawnictwo Akademickie Żak.
 
60.
Pomirska, Z. (2023). Doświadczanie szkolnego wyobcowania przez uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się a europejska idea „szkoły dla wszystkich” [Experiencing school alienation by students with specific learning difficulties and the European idea of “school for all”]. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis: Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguage Polonae Partinentia, 14(373). https://doi.org/10.24917/20820....
 
61.
Półtorak, M. (2017). Psychospołeczne funkcjonowanie dzieci z dysleksją rozwojową – wybrane aspekty [Psychosocial functioning of children with developmental dyslexia–selected aspects]. In A. Myszka, I. Marczykowska, K., I. Bieńkowska (Eds.),.
 
62.
Głos – Język –Komunikacja: Funkcjonowanie społeczne dzieci z problemami komunikacyjnymi (Vol. 4, pp. 68–78). Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
 
63.
Pyżalski, J. (2022). Sytuacja dzieci i młodzieży w kontekście doświadczeń pandemii COVID-19 [The situation of children and adolescents in the context of the experiences of the COVID-19 pandemic]. In M. Sajkowska & R. Szredzińska (Eds.), Dzieci się liczą 2022: Raport o zagrożeniach bezpieczeństwa i rozwoju dzieci w Polsce (pp. 340–353). Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę.
 
64.
Rudzińska-Rogoża, A. (2006). Sytuacje społeczne w szkole dzieci z dysleksją [Social situations at school of children with dyslexia] [Doctoral thesis, University of Zielona Góra]. University of Zielona Góra, Faculty of Pedagogical and Social Sciences. https://zbc.uz.zgora.pl/Conten....
 
65.
Children’s Rights Ombudsman. (2022). Raport Rzecznika Praw Dziecka: Ogólnopolskie badanie jakości życia dzieci i młodzieży w Polsce [Report of the Children’s Rights Ombudsman: Nationwide study on the quality of life of children and young people in Poland]. https://brpd.gov.pl/wp-content....
 
66.
Pawlak, M. (2023). Badanie jakości życia dzieci i młodzieży, perspektywa dzieci (2021) i ich rodziców (2022): Obszar – samopoczucie psychiczne. [Study on the quality of life of children and adolescents, the perspective of children (2021) and their parents (2022): Area–mental well-being]. https://samorzad.gov.pl/web/sc....
 
67.
Schaffer, R. H. (2007). Psychologia dziecka [Child psychology]. Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
68.
Seligman, M. E. P. (1997). Optymistyczne dziecko [The optimistic child]. Media Rodzina of Poznań.
 
69.
Seligman, M. E. P. (2007). Optymizmu można się nauczyć: Jak zmienić swoje myślenie i swoje życie [You can learn optimism: How to change your thinking and your life] (4th ed.). Media Rodzina.
 
70.
Selikowitz, M. (1999). Dysleksja i inne trudności w uczeniu się [Dyslexia and other learning difficulties]. Prószyński i S-ka.
 
71.
Sorokosz, I. (2014). Podłoże problemów edukacyjnych uczestników zajęć korekcyjno-kompensacyjnych [The basis of educational problems of participants of corrective-compensatory classes]. In M. Kijowska & I. Sorokosz (Eds.), Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne: Wybrane aspekty metodyczne (pp. 11–31). Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej.
 
72.
Spionek, H. (1970). Psychologiczna analiza trudności i niepowodzeń szkolnych [Psychological analysis of difficulties and failures in school]. Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
 
73.
Spionek, H. (1973). Zaburzenia rozwoju uczniów a niepowodzenia szkolne [Developmental disorders of students and school failures]. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
 
74.
Spionek, H. (1980). Opóźnienia i dysharmonie rozwoju uczniów jako przyczyna ich trudności i niepowodzeń szkolnych [Delays and disharmonies in students’ development as the cause of their difficulties and failures at school]. In L. A. Hulek (Ed.), Pedagogika rewalidacyjna [Rehabilitation pedagogy] (pp. 344–363). Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
 
75.
Spionek, H. (1985). Zaburzenia rozwoju uczniów a niepowodzenia szkolne [Disorders of students’ development and school failures]. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
 
76.
Stan psychiczny dzieci i młodzieży po 2 latach pandemii (raport) [Mental state of children and adolescents after 2 years of pandemic (report)]. (2022, April 6). Monitor Dyrektora Szkoły. https://www.monitorszkoly.pl/a....
 
77.
Szurmiak, M. (1987). Podstawy reedukacji uczniów z trudnościami w czytaniu i pisaniu [Basics of re-education for students with reading and writing difficulties]. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
 
78.
Tucholska, S. (1998). Obraz siebie u uczniów z trudnościami w nauce szkolnej w zależności od płci [Self-image in students with difficulties in school learning depending on sex]. Psychologia Wychowawcza, 1, 37–43.
 
79.
Tyszkowa, M. (1964). Czynniki determinujące pracę szkolną dziecka: Studium psychologiczne [Factors determining a child’s school work: A psychological study]. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
 
80.
Tyszkowa, M. (1976). Zachowanie się dzieci szkolnych w sytuacjach trudnych [Behaviour of school children in difficult situations]. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
 
81.
Wilgocka-Okoń, B. (2003). Gotowość szkolna dzieci sześcioletnich [School readiness of six-year-old children]. Wydawnictwo Żak.
 
82.
Wiliński, P. (2005). Wiek szkolny: Jak rozpoznać ryzyko i jak pomagać? [School age: How to recognise risk and how to help?]. In A. I. Brzezińska (Ed.), Psychologiczne portrety człowieka (pp. 303–343). Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
 
83.
Zwierzyńska, E., & Matuszewski, A. (2002). Kwestionariusz Ja i moja szkoła: Podręcznik [Questionnaire Me and my school: Handbook]. Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej MEN.
 
Deklaracja dostępności
 
eISSN:2300-5866
ISSN:2082-9019
Journals System - logo
Scroll to top