Bieżący numer
Online first
Archiwum
O czasopismie
Cele i zakres czasopisma
Wydawca i organ zarządzający
Zespół redakcyjny
Rada Naukowa
Kolegium Recenzentów
Indeksacja i współczynniki wpływu
Prawa autorskie i polityka otwartego dostępu
Źródła finansowania
Polityka prywatności
Dla autorów
Procedura publikacji
Procedura recenzowania
Wymogi redakcyjne
Etyka publikacji
Opłaty wydawnicze
Poczucie partycypacji rodziców w kształtowaniu i rozwijaniu kompetencji międzykulturowych dzieci
w młodszym wieku szkolnym we współczesnej wielokulturowej przestrzeni życia i edukacji. Doniesienie z badań
1
Uniwersytet Bielsko-Bialski, Wydział Humanistyczno-Społeczny, Instytut Pedagogiki, Willowa 2, 43-309 Bielsko-Biała, Polska
Data nadesłania: 11-03-2023
Data ostatniej rewizji: 20-05-2023
Data akceptacji: 20-05-2023
Data publikacji: 10-11-2023
Autor do korespondencji
Ewa Kochanowska
Uniwersytet Bielsko-Bialski, Wydział Humanistyczno-Społeczny, Instytut Pedagogiki, Willowa 2, 43-309 Bielsko-Biała, Polska
Uniwersytet Bielsko-Bialski, Wydział Humanistyczno-Społeczny, Instytut Pedagogiki, Willowa 2, 43-309 Bielsko-Biała, Polska
Wychowanie w Rodzinie 2023;30(1):63-78
SŁOWA KLUCZOWE
wielokulturowośćedukacjakompetencje międzykulturowepartycypacjarodzinadziecko w młodszym wieku szkolnym
STRESZCZENIE
Wprowadzenie. Zmienność i dynamika współczesnej wielokulturowej przestrzeni życia i edukacji wywołują potrzebę podejmowania przez wszystkie podmioty edukacji – w tym rodzinę – wspólnych, zintegrowanych działań, zmierzających do wypracowania nowych
rozwiązań i strategii na rzecz edukacji międzykulturowej dzieci. Wychowanie dziecka z wysokim poziomem kompetencji międzykulturowych, dziecka, które prezentuje wartościowe postawy oraz potrafi aktywnie uczestniczyć w kulturze zarówno narodowej, jak i globalnej jest ważnym zadaniem, stojącym przed rodzicami. Cel. Celem podjętych badań było ustalenie poczucia partycypacji rodziców uczniów
w młodszym wieku szkolnym w kształtowaniu i rozwijaniu kompetencji międzykulturowych dzieci, czyli zbadanie, w jaki sposób rodzice postrzegają swoją rolę w procesie edukacji międzykulturowej dzieci i jakie działania podejmują w omawianym zakresie. Materiały i metody. W artykule zaprezentowano wyniki badań jakościowych, osadzonych w paradygmacie interpretatywnym, przeprowadzonych za pomocą metody indywidualnego wywiadu otwartego. Badaniami objęto rodziców dzieci w młodszym wieku szkolnym. Wyniki. Na podstawie analizy wypowiedzi rodziców wyodrębniono kategorie odpowiedzi, odzwierciedlające sposoby rozumienia istoty kompetencji międzykulturowych oraz postrzegania swojej roli w ich kształtowaniu i rozwijaniu. Wnioski. Ustalenie sposobu rozumienia przez rodziców istoty działań, które mają na celu kształtowanie i rozwijanie kompetencji międzykulturowych dzieci w młodszym wieku
szkolnym może stanowić podstawę do planowania i wdrażania zintegrowanych działań szkoły i rodziny w kontekście wyzwań, stojących przed dzieckiem we współczesnej wielowymiarowej i dynamicznej przestrzeni życia i edukacji nacechowanej wielokulturowością.
REFERENCJE (41)
2.
Badowska, M. (2018). Kompetencje społeczne i międzykulturowe nauczycieli i pedagogów w świetle badań własnych. Kultura i Edukacja, 3 (121), 184-200.
3.
Bryant, P. E., Colman, A. M. (red.) (1997). Psychologia rozwojowa. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
4.
Chromiec, E. (2004). Dziecko wobec obcości kulturowej. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
5.
Chromiec, E. (2006). Edukacja w kontekście różnicy i różnorodności kulturowej: Z inspiracji naukowych obszaru niemieckojęzycznego. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls".
6.
Cierpka, A. (2002). Tożsamość jednostki wśród rodzinnych narracji. W: J. Trzebiński (red.), Narracja jako sposób rozumienia świata (ss. 173-187). Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskie.
8.
Dobrowolska, B. (2012). Kompetencje nauczycieli a wielokulturowość w świetle badań własnych. Studia Pedagogiczne: Problemy społeczne, edukacyjne i artystyczne, 21, 15-33.
9.
Dubis, M. (2019). Współpraca: Nauczyciel – uczeń – rodzic: Wymiary relacji wychowawczej i edukacyjnej = Collaboration: Teacher, student, parent: Dimensions of educational and upbringing relationships. Studia Paedagogica Ignatiana: Rocznik Wydziału Pedagogicznego Akademii Ignatianum w Krakowie, 1(22), 149-175.
10.
Gołka, M. (1997). Oblicza wielokulturowości. W: M. Kempny, A. Kapciak, S. Łodziński (red.), U progu wielokulturowości (ss. 55-67). Warszawa: Oficyna Naukowa.
11.
Górniewicz, J. (2001). Kategorie pedagogiczne. Olsztyn: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski.
12.
Gromadzka, B. (2016). Szkoła – nauczyciel – grupa w środowisku zróżnicowanym kulturowo na przykładzie uczniów romskich w polskich szkołach. Polonistyka. Innowacje, 4, 125-136. DOI: 10.14746/pi.2016.1.4.10.
13.
Hammerslay, M., Atkinson, P. (2000). Metody badań terenowych. Poznań: Zysk i S-ka.
14.
Hruzd, A. (2011). Rodzina jako obszar zainteresowań pedagogiki międzykulturowej. Pogranicze. Studia Społeczne, 17 , 43-53.
15.
Declaration by the European ministers of education on intercultural education in the new
European context: Intercultural education: Managing diversity, strengthening democracy: Adopted texts and report [Deklaracja europejskich ministrów edukacji nt. edukacji międzykulturowej w nowym europejskim kontekście: Edukacja międzykulturowa: Zarządzanie różnorodnością, wzmacnianie demokracji: Przyjęte teksty i raport]. Ateny, 10-12.11.2003. Pobrane 30.11.2023 z: https://rm.coe.int/declaration....
16.
Łukasik, B. (2014). O potrzebie refleksji w zawodzie nauczyciela. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie: Pedagogika, 23, 209-217.
17.
Maj, A. (2017). Dialog dzieci i nauczycieli w żłobkach Reggio Emilia. Nauki o Wychowaniu: Studia Interdyscyplinarne, 2(5), 48-64. DOI: 10.18778/2450-4491.05.04.
18.
Mazurkiewicz, P. (1996). Tolerancja - błogosławieństwo czy przekleństwo?. Społeczeństwo Otwarte, 10, 8-13.
19.
Męczkowska-Christiansen, A. (2002). Od świadomości nauczyciela do konstrukcji świata społecznego: Nauczycielskie koncepcje wymagań dydaktycznych a problem rekonstrukcyjnej kompetencji ucznia. Kraków: "Impuls".
20.
Młynarczuk-Sokołowska, A. (2016). Teoria i praktyka międzykulturowej edukacji nieformalnej w kontekście działań adresowanych do dzieci. Białystok: Fundacja Uniwersytetu w Białymstoku.
21.
Neuman, W. L. (1994). Social research methods: Qualitative and quantitative approaches [Metody badań społecznych: Podejście jakościowe i ilościowe]. Boston: Allyn and Bacon.
22.
Neuner, G. (2014). Edukacja międzykulturowa i jej wymiary. W: F. Brotto, J. Huber, K. Karwacka-Vögele, G. Neuner, R. Ruffino,
R. Teutsch (red.), Kompetencje międzykulturowe dla wszystkich: Przygotowanie do życia w różnorodnym świecie (ss. 11-42). Warszawa: Rada Europy, Ośrodek Rozwoju Edukacji.
23.
Nikitorowicz, J. (2019). Edukacja i komunikacja międzykulturowa w kształtowaniu kompetencji międzykulturowych. Edukacja, 3(150), 6-17. DOI: 10.24131/3724.190301.
24.
Nikitorowicz, J. (2001a). Od podmiotowości do międzykulturowości i z powrotem: Próba interpretacji niektórych perspektyw teoretycznych. W: T. Lewowicki, E. Ogrodzka-Mazur (red.), W poszukiwaniu teorii przydatnych w badaniach międzykulturowych: Praca zbiorowa (ss. 15-27). Cieszyn: Uniwersytet Śląski. Filia.
25.
Nikitorowicz, J. (2001b). Pogranicze, tożsamość, edukacja międzykulturowa. Białystok: Trans Humana.
26.
Nowakowska-Buryła, I. (2016). Edukacja międzykulturowa dziecka z perspektywy pedagogów i rodziców. W: J. Nikitorowicz, A. Młynarczuk-Sokołowska, U. Namiotko (red.), Edukacja w warunkach wielokulturowości: Konteksty społeczno-metodyczne (ss. 150-168). Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra.
27.
Pyżalski, J., Łuczyńska, A., Kata, G., Plichta, P., Poleszak, W., Mróz, J. T., Wójcik, M. (2022). Razem w klasie: Dzieci z Ukrainy w polskich szkołach: Potencjały i wyzwania w budowaniu wielokulturowej szkoły w kontekście wojny w Ukrainie według nauczycielek i nauczycieli. Raport z badania. Fundacja Szkoła z Klasą. Pobrane 30.11.2023 z: https://www.szkolazklasa.org.p....
28.
Rembierz, M. (2018). Edukacja międzykulturowa jako ćwiczenie duchowe: Pedagogiczne wymiary kształtowania kultury duchowej i rozumienia wartości ponadkulturowych w kontekście zróżnicowania religijnego i pluralizmu światopoglądowego. Edukacja Międzykulturowa, 2, 90-130. DOI: 10.15804/em.2018.02.05.
29.
Ron, P. (2007). Elderly People’s Attitudes and perceptions of aging and old age: The role of cognitive dissonance? [Postawy i postrzeganie starzenia się i starości: Rola dysonansu poznawczego?]. International Journal of Geriatric Psychiatry, 22, 656-662. DOI: 10.1002/gps.1726.
30.
Schmidt-Behlau, B. (2005). Europejska Sieć Międzykulturowej Edukacji Dorosłych (NILE). Edukacja Ustawiczna Dorosłych, 1(48), 44-50.
31.
Silverman, D. (2008). Interpretacja danych jakościowych: Metody analizy rozmowy, tekstu i interakcji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
32.
Sobol, E. (red.) (1997). Słownik wyrazów obcych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
33.
Suchodolska, J. (2000). Rodzinne uwarunkowania kształtowania się i rozwoju tożsamości „podwojonej” i „rozproszonej” w sytuacji Pogranicza (na przykładzie pogranicza polsko-czeskiego). W: T. Lewowicki, J. Suchodolska (red.), Rodzina, wychowanie, wielokulturowość: Praca zbiorowa (ss. 35-47). Cieszyn – Warszawa: Uniwersytet Śląski – Filia w Cieszynie, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie.
34.
Suchodolska, J. (2009). Edukacja międzykulturowa drogą kształtowania wrażliwości na Innego. W: T. Lewowicki, E. Ogrodzka-Mazur, J. Urban (red.), Społeczne uwarunkowania edukacji międzykulturowej: Praca zbiorowa: T. 1, Konteksty teoretyczne (ss. 265-274). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
35.
Śniegulska, A. (2019). Rodzina przestrzenią wychowania do międzykulturowości. Horyzonty Wychowania, 18(48), 33-42. DOI: 10.35765/HW.2019.1848.03.
36.
Szerląg, A. (2014). Kulturowy potencjał wychowania w rodzinie na styku kultur – orientacje rodziców i dzieci. Wychowanie w Rodzinie, 9, 23-40.
37.
Sztompka, P. (2010). Socjologia: Analiza społeczeństwa. Kraków: Wydawnictwo Znak.
38.
Tędziagolska, M., Walczak, B. Żelazowska-Kosiorek, B. (2022). Szkoła zróżnicowana kulturowo: Wyzwania i potrzeby związane z napływem uczniów z Ukrainy. Pobrane 30.11.2023 z: https://ceo.org.pl/wp-content/....
39.
Documentation and Educational Research Center. The Charter of the City and Childhood Councils [Statut Miasta i Rady ds. Dzieciństwa] (2002). Włochy: Reggio Children.
40.
Weigl, G., Łukaszewski, W. (1992). Uprzedzenia i stereotypy etniczne u dzieci: Przeciwdziałanie i modyfikacja. Opole: Uniwersytet Opolski.
41.
Wołoszynowa, L. (1975). Młodszy wiek szkolny. W: M. Żebrowska (red.), Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży (ss. 532-541). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
| eISSN: | 2300-5866 |
| ISSN: | 2082-9019 |
© 2006-2024 Journal hosting platform by Bentus
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
