Refleksje nad wybranymi obszarami warunków życia rodziny w setną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości
Więcej
Ukryj
1
Instytut Pedagogiki, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Uniwersytet Wrocławski, ul. Dawida 1, 50-527 Wrocław, Polska
Data nadesłania: 29-11-2018
Data ostatniej rewizji: 18-01-2019
Data akceptacji: 18-01-2019
Data publikacji: 01-02-2019
Autor do korespondencji
Krystyna Dziubacka
Instytut Pedagogiki,
Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych,
Uniwersytet Wrocławski,
ul. Dawida 1, 50-527 Wrocław, Polska.
Wychowanie w Rodzinie 2018;19(3):119-142
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Cele: Celem artykułu jest rozważanie zróżnicowanych aspektów funkcjonowania współczesnej polskiej rodziny, prezentacja wybranych obszarów warunków jej życia oraz wskazanie czynników je determinujących. Termin realizacji badań stanowiących podstawę opracowania, zbieżny z obchodami setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, sprzyjał refleksji nad
zmianami w systemie wartości Polaków oraz ich postawami.
Metody: W badaniu zastosowano metodę sondażu diagnostycznego, w której wykorzystano kwestionariusz wywiadu, zawierający 54 pytania (zarówno otwarte, jak i zamknięte) oraz metody statystyczne, umożliwiające analizę materiału ilościowego.
Wyniki: Kierunek zmian zachodzących w funkcjonowaniu współczesnej polskiej rodziny (związany z jej strukturą, poziomem życia, zaangażowaniem w sprawy pozarodzinne) jest zgodny z tym, jaki można zaobserwować w innych krajach europejskich. Analiza systemu uznawanych wartości potwierdza jego względną trwałość oraz wskazuje na przywiązywanie większej wagi do
bezpieczeństwa.
Wnioski: W badaniu ujawniono, że bezpieczeństwo jest wartością, na której współczesna rodzina koncentruje się w większym stopniu. Sugeruje to albo wyraźniejsze akcentowanie problemów już istniejących, albo pojawienie
się nowych obszarów zagrożenia. Obok tych lęków, których występowanie w rodzinie czy w miejscu jej zamieszkania było już wielokrotnie rejestrowane w badaniach, pojawiła się obawa przed „obcymi”. Niemniej pozytywne oceny warunków życia oraz satysfakcji z niego przeważyły nad ocenami sygnalizującymi brak zadowolenia.
REFERENCJE (29)
1.
Badora B. (oprac.), Stosunek do przyjmowania uchodźców po ogłoszeniu nowej propozycji Komisji Europejskiej dotyczącej reformy polityki azylowej, „CBOS. Komunikat z badań” 2016, nr 79,
https://www.cbos.pl/SPISKOM.Po... [dostęp: 6.01.2019].
2.
Czapiński J., Cechy osobowości i styl życia, [w:] J. Czapiński, T. Panek (red.), Diagnoza społeczna 2007. Warunki i jakość życia Polaków. Raport, Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa 2007.
3.
Czapiński J., System wartości, [w:] J. Czapiński, T. Panek (red.), Diagnoza społeczna 2007. Warunki i jakość życia Polaków. Raport, Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa 2007.
4.
Czapiński J., Panek T. (red.), Diagnoza społeczna 2015. Warunki i jakość życia Polaków. Raport, „Contemporary Economics” 2015, vol. 9, nr 4.
5.
Drucker P. F., Społeczeństwo pokapitalistyczne, tłum. G. Kranas, PWN, Warszawa 1999.
6.
Dziubacka K., Pogranicze jako obszar doświadczeń generowanych zmianą funkcji granicy. Wybrane aspekty życia społecznego na polsko-niemieckim pograniczu, [w:] B. Cytowska, K. Dziubacka (red.), Człowiek na pograniczach. Interdyscyplinarne aspekty społeczno-kulturowego funkcjonowania, Oficyna Wydawnicza Atut, Wrocław 2014.
7.
Dziubacka K., Przemysł w krajobrazie kulturowym wsi. Uwarunkowania jakości życia – kierunek i dynamika zmian, Oficyna Wydawnicza Atut, Wrocław 2015.
8.
Fedyszak-Radziejowska B., Wieś i rolnicy cztery lata po akcesji. Początek procesu transformacji, [w:] K. Zagórski (red.), Życie po zmianie. Warunki życia i satysfakcje Polaków, Scholar, Warszawa 2009.
9.
Giza-Poleszczuk A., Marody M., Kapitał ludzki i systemowy, [w:] A. Giza-Poleszczuk, M. Marody, A. Rychard (red.), Strategie i system. Polacy wobec zmiany społecznej, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2000.
11.
Hrynicki W. H., Pojęciowe aspekty bezpieczeństwa kulturowego oraz jego zagrożenia w Europie, „Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje” 2014, nr 16,
http://bazhum.muzhp.pl/media//...... [dostęp: 11.06.2019].
12.
Kołaczek B., Dostęp młodzieży do edukacji. Zróżnicowania, uwarunkowania, wyrównywanie szans, Wydawnictwo IPiSS, Warszawa 2004.
13.
Koralewicz J., Zagórski K., O warunkach życia i optymistycznej orientacji Polaków, [w:] K. Zagórski (red.), Życie po zmianie. Warunki życia i satysfakcje Polaków, Scholar, Warszawa 2009.
14.
Kwak A., Kierunki przemian rodziny. Alternatywy dla małżeństwa, „Roczniki Socjologii Rodziny” 2001, t. 13.
15.
Michałowska G., Bezpieczeństwo kulturowe w warunkach globalizacji procesów społecznych, [w:] D. B. Bobrow, E. Haliżak, R. Zięba (red.), Bezpieczeństwo narodowe i międzynarodowe u schyłku XX w., tłum. A. Wawrowaska-Sulowska [i in.], Scholar, Warszawa 1997.
18.
Ogryzko-Wiewiórska M., Rodzina polska u progu nowego wieku, [w:] Z. Tyszka (red.), Współczesne rodziny polskie – ich stan i kierunek przemian, Wydawnictwo UAM, Poznań 2001.
19.
Poleszczuk J., Rodzina, małżeństwo, prokreacja. Racjonalizacja strategii reprodukcyjnych, [w:] A. Jasińska-Kania, M. Marody (red.), Polacy wśród Europejczyków. Wartości społeczeństwa polskiego na tle innych krajów europejskich, Scholar, Warszawa 2002.
20.
Sakson A., Obawy Polaków przed wykupem polskiej ziemi przez Niemców. Źródła, przejawy, zróżnicowanie, „Wieś i Rolnictwo” 2003, nr 1.
21.
Sułek A., Wartości życiowe dwóch pokoleń. Dokument z lat siedemdziesiątych, „Kultura i Społeczeństwo” 1983, t. 27, nr 2.
22.
Szrejder D., Rodzina w kryzysie demograficznym, [w:] E. Wojtaś, J. Wojtaś (red.), Wrocławskie reminiscencje socjologiczne. Kontynuacja, D1 CUBA, Wrocław 2019.
23.
Tyszka Z., Człowiek i rodzina w XXI wieku. Czas nadziei czy cywilizacja udręki?, [w:] Z. Tyszka (red.), Rodzina w czasach szybkich przemian, Wydawnictwo UMK, Poznań 2002.
24.
Tyszka Z., Stan i przeobrażenia rodzin polskich na przełomie wieków XX i XXI. Niedawna przeszłość i teraźniejszość, [w:] Z. Tyszka (red.), Współczesne rodziny polskie – ich stan i kierunek przemian, Wydawnictwo UAM, Poznań 2001.
25.
Wojciszke B., Baryła W., Kultura narzekania, czyli o psychicznych pułapkach ekspresji niezadowolenia, [w:] M. Drogosz (red.), Jak Polacy przegrywają? Jak Polacy wygrywają?, GWP, Gdańsk 2005.
27.
Ziółkowski M., Zmiany systemu wartości, [w:] J. Wasilewski (red.), Współczesne społeczeństwo polskie. Dynamika zmian, Scholar, Warszawa 2006.
28.
Żurek A., Relacje zachodzące pomiędzy miejską rodziną małą a rodziną dużą, „Roczniki Socjologii Rodziny” 2001, t. 13.
29.
Żyromski M., Zasadnicze etapy rozwoju rodziny polskiej, [w:] Z. Tyszka (red.), Współczesne rodziny polskie – ich stan i kierunek przemian, Wydawnictwo UAM, Poznań 2001.