Szkoły katolickie w wychowaniu do wartości. Na podstawie założeń programów wychowawczych dwóch katolickich szkół podstawowych w Szczecinie
Więcej
Ukryj
1
Department of History and Theory of Education, Institute of Pedagogy, University of Szczecin [Katedra Historii i Teorii Wychowania, Instytut Pedagogiki, Uniwersytet Szczeciński], Michała Kleofasa Oginskiego 16, 71-431 Szczecin, Poland
Data nadesłania: 03-06-2022
Data ostatniej rewizji: 09-09-2022
Data akceptacji: 09-09-2022
Data publikacji: 13-12-2022
Autor do korespondencji
Barbara Żakowska
Katedra Historii i Teorii Wychowania, Instytut Pedagogiki, Uniwersytet Szczeciński,
Michała Kleofasa Ogińskiego 16, 71-431 Szczecin, Polska
Wychowanie w Rodzinie 2022;28(3):87-102
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wprowadzenie. We współczesnym świecie, pełnym kontrastów, różnorodności i pluralizmu
społecznego, wychowanie do wartości staje się szczególnie pożądane. Niewątpliwie
fundamentalne oddziaływanie na dziecko mają aktywność i postawa rodziców. To
oni są pierwszymi, naturalnymi wychowawcami swojego potomstwa, dlatego mają prawo
wybrać dla swoich podopiecznych szkołę, która wesprze ich w procesie kształcenia oraz
w działalności wychowawczej poprzez tworzenie takiego środowiska, które będzie zgodne
z ich oczekiwaniami.
Cel. Głównym celem artykułu jest analiza programów wychowawczych Katolickiej Szkoły
Podstawowej im. Świętej Rodziny oraz Szkoły Podstawowej Towarzystwa Salezjańskiego
w Szczecinie, ze szczególnym uwzględnieniem wychowania do wartości. Ponadto
celem artykułu jest ukazanie drogi do powstania wybranych katolickich szkół podstawowych
w Szczecinie.
Materiały i metody. Artykuł powstał w oparciu o kwerendę źródeł, ich selekcję
i opis. W efekcie zinterpretowano fakty stanowiące przedmiot badań. Ponadto podstawą była lektura literatury i opracowań. Analiza materiału źródłowego miała charakter
jakościowy.
Wyniki. Analiza materiału źródłowego pozwala stwierdzić, że wychowanie do wartości
jest istotnym aspektem konstruowania programów wychowawczych wybranych szkół katolickich.
Wnioski. Zaprezentowane wyniki badań prowadzą do wniosku, że szkolnictwo katolickie
może dostarczać inspiracji w zakresie wychowania do wartości.
REFERENCJE (51)
1.
Adamski, F. (2005). Wprowadzenie: Personalizm – filozoficzny nurt myślenia o człowieku i wychowaniu. W: F. Adamski (red.), Wychowanie personalistyczne: Wybór tekstów: Praca zbiorowa (ss. 9-23). Kraków: Wydawnictwo WAM.
2.
Archiwum Zachodniopomorskiego Kuratorium Oświaty [AZKO], Katolicka Szkoła Podstawowa im. Świętej Rodziny w Szczecinie, WESiT-I-4332/15/99.
3.
Archiwum Zachodniopomorskiego Kuratorium Oświaty [AZKO], Szkoła Podstawowa Towarzystwa Salezjańskiego, WOiKF-I-4320/320/2002.
4.
Aubry, J. (1994). W szkole duchowej księdza Bosko. Kraków: Wydawnictwo Poligrafia ITS.
5.
Bosko, J. (2002). Wspomnienia Oratorium. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.
6.
Brakowski, J. (2008). Życie i działalność ks. Lucjana Gierosa SDB 1930-2006. Szczecin: Kozbur.
7.
Chałas, K. (2006). Wychowanie ku wartościom: Elementy teorii i praktyki: T. 1: Godność, wolność, odpowiedzialność, tolerancja. Lublin–Kielce: Wydawnictwo Jedność.
8.
Chałas, K. (2017). Wartości w programie wychowawczym szkoły służące integralnemu rozwojowi i wychowaniu ucznia. Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji. Pobrane z: file:///C:/Users/Biblioteka/Downloads/4.-wartosci-w-programie-wychowawczym-szkoly-sluzace-integralnemu-rozwojowi-i-wychowaniu-ucznia-krystyna-chalas-2017.pdf [Pobrano 13.11.2023].
9.
Cichoń, W. (1996). Wartości, człowiek, wychowanie: Zarys problematyki aksjologiczno-wychowawczej. Kraków: Wydawnictwo UJ.
10.
Cichosz, M. (1997). Działalność społeczno-wychowawcza Kościoła Katolickiego w środowisku lokalnym: Na przykładzie miasta Bydgoszczy. Bydgoszcz: Instytut Wydawniczy Świadectwo.
11.
Cichosz, W. (red.) (2007). Formacyjna rola szkoły katolickiej: XV-lecie "Gdyńskiego Katolika" 1992-2007. Gdynia: Zespół Szkół Katolickich im. Jana Pawła II.
12.
Denek, K. (1998). O nowy kształt edukacji. Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.
13.
Desramaut, F. (1998). Ksiądz Bosko na tle swoich czasów (1815–1888). Kraków: Wydawnictwo Poligrafia ITS.
14.
de Tchorzewski, A. (2002). Teoria wychowania: W poszukiwaniu nowego paradygmatu. W: A. de Tchorzewski (red.), Współczesne konteksty wychowania: W kręgu pytań i dyskusji (ss. 18-28). Bydgoszcz: Wydawnictwo Wers.
15.
Dyczewski, L. (2001). Miejsce i funkcje wartości w kulturze. W: L. Dyczewski (red.), Kultura w kręgu wartości: Lubelski Kongres Kultury Polskiej 2000, Lublin, 11-14 listopada 2000 (ss. 29-47). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
16.
Dziubiński, Z. (2015). Sport i turystyka w Kościele Rzymskokatolickim (na przykładzie Salezjańskiej Organizacji Sportowej RP). Warszawa: Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego: Salezjańska Organizacja Sportowa Rzeczypospolitej Polskiej.
17.
Główny Urząd Statystyczny (2020). Oświata i Wychowanie w roku szkolnym 2019/2020. Warszawa–Gdańsk: GUS.
19.
Jan Paweł II (1991). Przemówienie na I Narodowy Kongres Szkół Katolickich we Włoszech. L’osservatore Romano, 11, 4.
20.
Jan Paweł II (1996). Nauczanie Papieskie, t. V, cz. 2. Poznań: Pallottinum.
21.
Jan Paweł II (2006). Adhortacja apostolska „Familiaris Consortio”. W: Adhortacje apostolskie Ojca świętego Jana Pawła II, t. I: 1979–1995 (ss. 89-213). Kraków: Wydawnictwo Znak.
22.
Katolicka Szkoła Podstawowa im. Świętej Rodziny w Szczecinie [portal]. Pobrane z:
http://ksp.net.pl/ [Pobrano 13.11.2023].
24.
Kongregacja do spraw Wychowania Katolickiego (1997). Szkoła katolicka, n. 34.
25.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (1997). Dz.U.1997.78.483 z późn. zm.
26.
Konwencja o prawach dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r. (1991). Dz.U.1991.120.526.
27.
Koperek, J. (2001). Nowe demokracje i spór o naturę społeczeństwa obywatelskiego. Warszawa: Wydawnictwo UKSW: "Adam" Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna i Reklamowo-Handlowa.
28.
Kowalczyk, S. (2010). Nurty personalizmu: Od Augustyna do Wojtyły. Lublin: Wydawnictwo KUL.
29.
Kunowski, S. (1997). Podstawy współczesnej pedagogiki. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.
30.
Kwieciński, Z. (2011). Cztery i pół: Preliminaria – Liminaria – Varia. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
31.
Łobocki, M. (2004). Teoria wychowania w zarysie. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
32.
Maj, A. (2002). Szkolnictwo katolickie w III RP (1989–2001): Status i rozwój w okresie przemian oświatowych. Warszawa: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna Adam.
33.
Maj, A. (2007). Szkoła katolicka w polskim systemie szkolnictwa. Paedagogia Christiana, 1(19), 125-136. DOI: 10.12775/PCh.2007.008 .
34.
Majewska, A. (2004). Szkolnictwo salezjańskie w dobie rozwoju (na przykładzie Inspektorii św. Wojciecha w Pile). Piła: Prowincja Salezjańska.
35.
Maslow, A. (2006). Motywacja i osobowość. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
36.
Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z dnia 16 grudnia 1966 r. (1966). Dz.U.1977.38.167.
37.
Nowak, M. (2008). Teorie i koncepcje wychowania. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
38.
Nowak, M. (2019). Pedagogika personalistyczna. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika: Podręcznik akademicki (ss. 487-508). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
39.
Olbrycht, K. (2012). Wychowanie do wartości – w centrum aksjologicznych dylematów współczesnej edukacji. Paedagogia Christiana, 1(29), 89-104.
40.
Ostrowska, U. (2015). Aksjologiczne podstawy wychowania. W: B. Śliwerski (red.), Pedagogika: T. 1: Podstawy nauk o wychowaniu (ss. 391-415). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
41.
Piskorski, Ł., Piskorska, D. (opr.) (2012). Dwudziestolecie Katolickiego Liceum Ogólnokształcącego im. Św. Maksymiliana Marii Kolbego w Szczecinie. Szczecin: Wydawnictwo Paw.
43.
Sobór Watykański II (1968). Deklaracja o wychowaniu chrześcijańskim. W: Sobór Watykański II: Konstytucje, dekrety, deklaracje: Tekst polski (ss. 313-324). Poznań: Pallottinum.
45.
Śliwerski, B. (2005). Współczesne teorie i nurty wychowania. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
46.
Świtała, I. (2019). Wychowanie do wartości w zmieniającym się świecie. Studia Edukacyjne, 52, 159-172. DOI: 10.14746/se.2019.52.11.
47.
Tischner, J. (1993). Myślenie według wartości. Kraków: Wydawnictwo Znak.
48.
Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (1989). Dz.U.1989.20.104 z późn. zm.
49.
Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. O gwarancjach wolności sumienia i wyznania (1989). Dz.U.1989.29.155.
50.
Ustawa z dnia 16 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (2016). Dz.U.2017.59.
51.
Weinschenk, R. (1996). Podstawy pedagogiki księdza Bosko. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.