Tematy tabu we współczesnej rodzinie jako wyzwanie wychowawcze – perspektywa rodziców nastolatków
 
Więcej
Ukryj
1
Institute of Pedagogy, Faculty of Historical and Pedagogical Sciences, University of Wroclaw [Instytut Pedagogiki, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Uniwersytet Wrocławski], Dawida 1, 50-527 Wroclaw, Poland
 
 
Data nadesłania: 20-09-2022
 
 
Data ostatniej rewizji: 10-12-2022
 
 
Data akceptacji: 10-12-2022
 
 
Data publikacji: 31-12-2022
 
 
Autor do korespondencji
Ewa Musiał   

Instytut Pedagogiki, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Uniwersytet Wrocławski, Dawida 1, 50-527 Wrocław, Polska
 
 
Ewa Jurczyk-Romanowska   

Instytut Pedagogiki, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Uniwersytet Wrocławski, Dawida 1, 50-527 Wrocław, Polska
 
 
Wychowanie w Rodzinie 2022;29(4):79-108
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Cel. Nie ma społeczeństw, w których tabu nie występuje. Rodzina funkcjonując w rzeczywistości społecznej, nie jest w stanie uchronić się od jego obecności. Wczesna młodość to szczególny czas, w którym dziecko interesuje się światem zewnętrznym. Tabu, jako „zakazany owoc”, fascynuje, intryguje, frustruje. Młodzież czuje potrzebę rozmawiania na trudne tematy, ale zazwyczaj nie potrafi (być może też nie ma odwagi) zainicjować dialogu. Potrzebuje natomiast wiedzy, aby przestać się bać nieznanych elementów rzeczywistości i wyjść poza mity i stereotypy. Rodzice stają zatem przed poważnym wyzwaniem wychowawczym. Celem artykułu jest zobrazowanie problematyki tabu w polskich rodzinach z nastoletnim potomstwem. Materiały i metody. Badaniami objęto 60 rodziców uczniów klas siódmych, którzy wyrazili zgodę na udział w badaniu w czasie trwania zebrań klasowych. Sondaż diagnostyczny przeprowadzono w maju 2022 roku na terenie Wrocławia. Dane dotyczące omawianej problematyki uzyskano za pomocą autorskiej ankiety. W analizie wykorzystano statystykę opisową, analizę czynnikową oraz macierze korelacji. Wyniki i wnioski. Na podstawie przeprowadzonej analizy wyodrębniono następujące czynniki: kompetencje komunikacyjne, umiejętność oraz gotowość prowadzenia rozmowy na tematy tabu. Wykazano, że wysoka ocena własnych umiejętności komunikacyjnych rodzica istotnie koreluje z deklarowaną umiejętnością prowadzenia rozmów na tematy tabu oraz z gotowością prowadzenia takich rozmów, jednakże nie wykryto korelacji powyższych czynników z inicjowaniem rozmów przez rodzica. Istnieje natomiast istotna statystycznie zależność pomiędzy kompetencjami komunikacyjnymi rodziców, a inicjowaniem rozmów na tematy tabu przez dziecko.
REFERENCJE (44)
1.
Adamski, F. (2002). Rodzina: Wymiar społeczno-kulturowy. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
 
2.
Adamus, B. (2005). Internet jako źródło wiedzy i zagrożenia. Warsztaty Bibliotekarskie, 2 (14). Pobrane z: http://www.pedagogiczna.edu.pl....
 
3.
Arseniuk, R. (2013). Dorastanie: Kryzys i powtórna szansa na rozwój. Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji. Pobrane z: https://www.ore.edu.pl/wp-cont....
 
4.
Bojko, M. (2019). Jak rozmawiać z dziećmi na trudne tematy? Doradca w Pomocy Społecznej, 47. Pobrane z: https://doradcawpomocyspoleczn....
 
5.
Burszta, W.J. (2010). Gonitwa za tabu. Tygodnik Powszechny, 7, 6–9.
 
6.
Cieślik, M. (2007). Tabułamacze. Newsweek, 1, 104–107.
 
7.
Cudak, H. (2011a). Kształtowanie kultury pedagogicznej młodzieży w programach szkolnych. Pedagogika Rodziny, 1 (1), 9–17.
 
8.
Cudak, H. (2011b). Wstęp. Pedagogika Rodziny, 1 (1), 5–6.
 
9.
Dąbrowska, A. (2021). Tabu czyli zakaz. Filozofuj, 2 (38), 6–8.
 
10.
Dąbrowska, A. (2008). Zmiany obszarów podlegających tabu we współczesnej kulturze. Język a Kultura, 20, 173–196.
 
11.
Filipowicz, M. (2019). Dialog w rodzinie w ujęciu chrześcijańskiej koncepcji wychowania. Nauczyciel i Szkoła, (1) 69, 50–62.
 
12.
Harwas-Napierała, B. (2006). Komunikacja interpersonalna w rodzinie. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
 
13.
Janke, A.W. (2009). Pedagogika rodziny i wychowanie rodzinne. W: S. Kawula, J. Brągiel, A.W. Janke (red.), Pedagogika rodziny: Obszary i panorama problematyki (ss. 80–97). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
 
14.
Kawula, S., Brągiel, J., Janke, A.W. (1997). Pedagogika rodziny: Obszary i panorama problematyki. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
 
15.
Kądziołka, W. (2012). Komunikacja międzyosobowa we współczesnej rodzinie. Studia Socialia Cracoviensia, 4 (1), 113–125. DOI: 10.15633/ssc.394.
 
16.
Kiełb-Grabarczyk, D. (2013). Wychowanie pod presją czyli dzieciństwo XXI wieku. Wychowanie w Rodzinie, 8, 317–329. DOI: 10.23734/wwr20132.317.329.
 
17.
Kita, M., Jędrzejko, E. (2009). Wyznanie miłosne jako akt mowy: Tabu – konwencja – detabuizacja (?). Język a Kultura, 21, 127–144. Pobrane z: https://wuwr.pl/jk/article/vie....
 
18.
Kocik, L. (2006). Rodzina w obliczu wartości i wzorów życia ponowoczesnego świata. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM.
 
19.
Korczak, J. (1993). Jak kochać dziecko: Dziecko w rodzinie (Dzieła, t. 7). Warszawa: Oficyna Wydawnicza Latona.
 
20.
Kornas-Biela, D. (2020). Wychowanie przez codzienność życia w rodzinie w ujęciu profesor Teresy Kukołowicz. Family Forum, 9, 211–231. DOI: 10.25167/FF/1512.
 
21.
Król, T. (2017). Wędrując ku dorosłości: Wychowanie do życia w rodzinie: Podręcznik dla klasy 7 szkoły podstawowej. Kraków: Rubikon.
 
22.
Kukołowicz, T. (1996). O wychowaniu przez codzienność w rodzinie. W: T. Kukołowicz, Rodzina wychowuje: Wybrane zagadnienia (ss. 145–149). Stalowa Wola: Oficyna Wydawnicza Fundacji Uniwersyteckiej w Stalowej Woli.
 
23.
Kwak, A. (1994). Rodzina i jej przemiany. Warszawa: ISNS UW.
 
24.
Kurcz, I. (2005). Psychologia języka i komunikacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
 
25.
Leszczyński, Z. (1988). Szkice o tabu językowym. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
 
26.
Maj, B. (2011). Rola małżeństwa i rodziny w życiu człowieka (na podstawie badań zrealizowanych wśród mieszkańców powiatu wadowickiego). Państwo i Społeczeństwo, 11, 3, 10-33.
 
27.
Matczak, A. (2007). Kwestionariusz Kompetencji Społecznych KKS: Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
 
28.
Obuchowska, I. (2000). Adolescencja. W: B. Harwas-Napierała, J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka (t. 2, ss. 163–201). Warszawa: PWN.
 
29.
Rogodzińska, K., Obrębska, M. (2018). Współczesne tabu językowe, czyli o czym nie mówią Polacy. Człowiek i Społeczeństwo, 45, 127–148. DOI: 10.14746/cis.2018.45.7.
 
30.
Ruszkiewicz, D. (2013). Związki uczuciowe współczesnych nastolatków: Empiryczny zarys problemu. Pedagogika Rodziny, 3 (1), 153–171.
 
31.
Sawicka, G. (2009). Konwencja a tabu językowe. Język a Kultura, 21, 31–46.
 
32.
Sekuła, E.A. (2012). Tabu w przestrzeni publicznej. Kultura Popularna, 4 (34), 6–15.
 
33.
Skreczko, A. (2013). Rodzinne wychowanie nastolatka. Studia nad Rodziną, 17 (1), 40–54.
 
34.
Staszczak, Z. (red.) (1987). Słownik etnologiczny: Terminy ogólne. Warszawa: PWN.
 
35.
Stępień-Rejszel, K.O. (2020). Rytuały a oswajanie tabu. Charaktery, 7, 5–8.
 
36.
Sujak, E. (1968). Dziecko istota nieznana. Znak, 7–8, 927–937.
 
37.
Sulima, R. (2007). Jak pisać o polskiej kulturze popularnej. W: M. Czubaj (red.), Biodra Elvisa Presleya: Od paleoherosów do neofanów (ss. 7–14). Warszawa: PWN.
 
38.
Szczepański, J. (1967). Elementarne pojęcia socjologii. Warszawa: PWN.
 
39.
Sarzyński, P., Baczyński, J., Pęczak, M., Szostkiewicz, A., Pietkiewicz, B., Podgórska, J., Janicki, M., Władyka, W., Wilk, E., Nowakowska, E. (2003). Białe plamy, czarne dziury. Polityka, 25, 76–77.
 
40.
Tarka, K. (2014). Sytuacja dziecka w rodzinie migracyjnej. Studia i Prace Pedagogiczne: Rozprawy i Materiały, 1, 169–180.
 
41.
Tchorzewski, A.M. (1995). Rodzina jako przedmiot badań w naukach o wychowaniu. W: K. Jakubiak (red.), Rodzina jako środowisko wychowawcze w czasach nowożytnych (ss. 12–29). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane WSP.
 
42.
Toffler, A. (2007). Szok przyszłości. Przeźmierowo: Kurpisz.
 
43.
Węgrzecka-Giluń, J. (2021). Budowanie dobrej relacji z nastolatkiem poprzez rozmowę. Pobrane z: https://madraochrona.pl/strefa... [Pobrano 04.11.2023]
 
44.
Żebrowska, M. (1986). Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży. Warszawa: PWN.
 
Deklaracja dostępności
 
eISSN:2300-5866
ISSN:2082-9019
Journals System - logo
Scroll to top