Wizerunek babci w opowiadaniu Pawła Sanajewa Pochowajcie mnie pod podłogą
 
Więcej
Ukryj
1
Akademia WSB, Cieplaka 1c, 41-300 Dąbrowa Górnicza, Polska
 
2
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Wydział Nauk Humanistycznych, Instytut Neofilologii, Studencka 5, 31-116 Kraków, Polska
 
Zaznaczeni autorzy mieli równy wkład w przygotowanie tego artykułu
 
 
Data nadesłania: 13-03-2024
 
 
Data ostatniej rewizji: 16-05-2024
 
 
Data akceptacji: 26-05-2024
 
 
Data publikacji online: 27-06-2024
 
 
Autor do korespondencji
Joanna Darda-Gramatyka   

Akademia WSB, Cieplaka 1c, 41-300 Dąbrowa Górnicza, Polska
 
 
Wychowanie w Rodzinie 2024;31(1):147-162
 
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel. Celem artykułu było przedstawienie postaci babci, którą naszkicował w swoim opowiadaniu Paweł Sanajew. Trochę na przekór wszechobecnemu stereotypowi ciepłej, pełnej miłości postaci, która kojarzy się z zapachem ciasta i skarpetkami robionymi na drutach, autorki pokazują, że może istnieć także babcia okrutna, zgorzkniała, stosująca przemoc i tworząca toksyczną relację. Babcia bywa postacią negatywną, choć może być to trudne do zaakceptowania. Materiały i metody. Materiałem do badań było opowiadanie Pawła Sanajewa Pochowajcie mnie pod podłogą. Autorki dokonują analizy i interpretacji tekstu. Analiza utworu prowadzona była z perspektywy hermeneutycznej, która umożliwia odkrycie głębszych warstw dzieła i niewyrażonych w sposób jawny sensów w nim zawartych. Uwzględnia ona punkt widzenia i system wartości samego odbiorcy-interpretatora. Przy omawianiu twórczości Sanajewa istotna była też metoda close reading, promująca lekturę analityczną, skupioną na tekście i jego znaczeniach. Wyniki. W artykule nakreślony został obraz babci zgorzkniałej, stosującej przemoc i bierną agresję, używającej niecenzuralnych słów i tworzącej toksyczne relacje. Babci, która misją własnego życia uczyniła zajmowanie się swoim chorowitym wnukiem i która najprawdopodobniej cierpiała na zespół Münchausena per procuram. Analiza i interpretacja utworu Pawła Sanajewa prowadzi do kilku ważnych wniosków dotyczących dynamiki rodzinnej, wpływu toksycznych relacji na psychikę dziecka oraz szerszych społecznych i psychologicznych implikacji takich doświadczeń. Wnioski. Istnienie człowieka jako istoty społecznej i części systemu rodzinnego jest ściśle związane z jego potrzebami biologicznymi, emocjonalnymi i kulturowymi. I choć nie może on funkcjonować w oderwaniu od innych ludzi, przebywanie w toksycznych warunkach – jak w przypadku Saszy, głównego bohatera opowiadania Sanajewa, który doświadczał lęku separacyjnego, biernej agresji, chorób psychosomatycznych – sprawia, że życie staje się pasmem mąk i udręk.
 
REFERENCJE (18)
1.
Berent, D., Florkowski, A., Gałecki, P. (2012). Przeniesiony zespół Münchausena. Dziecko Krzywdzone, 2(39), 95–103.
 
2.
Brückner, A. (1927). Słownik etymologiczny języka polskiego. Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza.
 
3.
Burzyńska, A., Markowski, M. P. (2006). Teorie literatury XX wieku: Podręcznik. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
 
4.
Czepczarz, J., Czepczarz, A. (2021). Znaczenie opieki nad wnukami w jakości życia osób w podeszłym wieku. Wychowanie w Rodzinie, 25(2), 139–153. DOI: 10.34616/wwr.2021.2.139.153.
 
5.
Gadamer, H. G. (2000). Rozum, słowo, dzieje: Szkice wybrane. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
 
6.
Głowiński, M., Kostkiewiczowa, T., Okopień-Sławińska, A., Sławiński, J. (2002). Słownik terminów literackich. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
 
7.
Mead, M. (2000). Kultura i tożsamość: Studium dystansu międzypokoleniowego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
8.
Pavis, P. (2002). Słownik terminów teatralnych. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
 
9.
Pieńkos, M. (2015). Dziadkowie w wychowaniu wnuków na podstawie opinii osób młodych i starszych. Forum Pedagogiczne, 2, 279–289.
 
10.
Ricoeur, P. (1985). Konflikt hermeneutyk: Epistemologia interpretacji. W: P. Ricoeur, Egzystencja i hermeneutyka: Rozprawy o metodzie. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.
 
11.
Ricoeur, P. (1989). Język, tekst, interpretacja: Wybór pism. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
 
12.
Rosner, K. (1991). Hermeneutyka jako krytyka kultury: Heidegger, Gadamer, Ricoeur. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
 
13.
Sanajew, P. (2009). Pochowajcie mnie pod podłogą. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
 
14.
Stankowska, M. (2013). Nowe trendy w pełnieniu roli babci. W: A. Kotlarska-Michalska (red.), Stary człowiek w rodzinie i społeczeństwie (ss. 64–82). Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
 
15.
Trzop, B. (2013). Rola rodzinna babci i matki dorosłych dzieci jako społeczny komponent tożsamości współczesnych kobiet dojrzałych. W: A. Kotlarska-Michalska (red.), Stary człowiek w rodzinie i społeczeństwie (ss. 41–63). Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
 
16.
Wawrzyniak, J. K. (2011). Opiekuńczo-wychowawcza rola dziadków w rodzinie. Pedagogika Rodziny, 1(2), 95–103.
 
17.
Zbierzchowska, A. (2019). Obraz roli babci i dziadka we współczesnej literaturze dziecięcej. Pedagogika Społeczna, 1(71), 161–179. DOI: 10.35464/1642-672X.PS.2019.1.10.
 
18.
Zięba-Kołodziej, B. (2012). Rola dziadków w życiu rodziny. W: D. Seredyńska (red.), Uczestnictwo społeczne w średniej i późnej dorosłości (ss. 136–151). Bydgoszcz: Uniwersytet Kazimierza Wielkiego.
 
eISSN:2300-5866
ISSN:2082-9019
Journals System - logo
Scroll to top