Bieżący numer
Online first
Archiwum
O czasopismie
Cele i zakres czasopisma
Wydawca i organ zarządzający
Zespół redakcyjny
Rada Naukowa
Kolegium Recenzentów
Indeksacja i współczynniki wpływu
Prawa autorskie i polityka otwartego dostępu
Źródła finansowania
Polityka prywatności
Dla autorów
Procedura publikacji
Procedura recenzowania
Wymogi redakcyjne
Etyka publikacji
Opłaty wydawnicze
Wybrane aspekty funkcjonowania rodzeństwa dzieci niewidomych
1
Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Pedagogiki, Dawida 1, 50-527 Wrocław, Polska
Data nadesłania: 20-05-2024
Data ostatniej rewizji: 05-06-2024
Data akceptacji: 31-07-2024
Data publikacji online: 10-08-2024
Data publikacji: 09-12-2024
Autor do korespondencji
Joanna Gładyszewska-Cylulko
Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Pedagogiki, Dawida 1, 50-527 Wrocław, Polska
Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Pedagogiki, Dawida 1, 50-527 Wrocław, Polska
Wychowanie w Rodzinie 2024;31(2):383-397
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Wprowadzenie. We współczesnym podejściu do niepełnosprawności błędem jest skupianie się jedynie na samych osobach z niepełnosprawnością bez odniesienia do szerszego kontekstu ich funkcjonowania. W przypadku dzieci niewidomych środowisko rodzinne
oddziałuje na nie w sposób stały i ciągły, kształtując postawy w odniesieniu do siebie i innych. Ponieważ rodzina stanowi jeden system, stosunki między pełnosprawnym i niepełnosprawnym rodzeństwem wpływają na pozostałych jej członków. W literaturze tyflopedagogicznej
można zauważyć deficyt opracowań dotyczących problematyki przeżyć rodzeństwa dzieci niewidomych. A tymczasem ich sytuacja warta jest pogłębionego spojrzenia z uwagi na swoją specyfikę, zarówno bycia bratem czy siostrą dziecka niewidomego, jak i częścią układu rodzinnego. Cel. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na potrzebę pogłębionego spojrzenia na funkcjonowanie rodzeństwa dzieci z niepełnosprawnością wzroku. Materiały i metody. Tekst ma charakter teoretyczny, poglądowy, oparty jest na analizie źródłowej publikacji polskich i zagranicznych. Wnioski. Wiedza na temat potrzeb rodzeństwa dzieci z niepełnosprawnością wzroku może
pogłębić spojrzenie na funkcjonowanie rodziny, której częścią jest dziecko niewidome. Poznanie perspektywy widzących braci i sióstr może zwrócić uwagę na pewne wątki jeszcze nieobecne lub szczątkowo obecne we współczesnej tyflopedagogice. Może to zarówno przynieść pozytywne efekty w aspekcie wiedzy na temat niepełnosprawności wzroku i jej konsekwencji, jak i ulepszyć działania z zakresu praktyki edukacyjno-rehabilitacyjnej, dając konkretne wytyczne dotyczące wspomagania wzajemnych kontaktów między rodzeństwem już od najwcześniejszych lat życia.
REFERENCJE (24)
1.
Battinstin, T., Bottan, I., Reffo, M. E., Zanardo, V., Mercuriali, E. (2024). Being siblings of children with visual impairment [Być rodzeństwem dziecka z niepełnosprawnością wzroku]. British Journal of Visual Impairment, 42(1), 193–209. DOI: 10.1177/02646196231199924.
2.
Berryman, P. S. (2002). The impact of a congenitally blind child upon family functioning and interaction [Wpływ dziecka niewidomego od urodzenia na funkcjonowanie i interakcje w rodzinie]. Pobrane z: https://scholarworks.wmich.edu....
3.
Caroli, M. E. de, Sagone, E. (2013). Siblings and disability: A study on social attitudes toward disabled brothers and sisters [Rodzeństwo i niepełnosprawność: Badanie postaw społecznych wobec niepełnosprawnych braci i sióstr]. Procedia: Social and Behavioral Sciences, 93, 1217–1223. DOI: 10.1016/j.sbspro.2013.10.018.
4.
Cheadle, B. (red.). (2003). Perspectives on blindness: Siblings have their say [Perspektywy ślepoty: Rodzeństwo ma swoje zdanie]. Future Reflections: The National Federation of the Blind Magazine for Parents and Teachers of Blind Children, 22(2). Pobrane z: https://nfb.org/images/nfb/pub....
5.
Fisman, S., Wolf, L., Ellison, D., Gillis, B., Freeman, T., Szatmari, P. (1996). Risk and protective factors affecting the adjustment of siblings of children with chronic disabilities [Czynniki ryzyka i czynniki ochronne wpływające na przystosowanie się rodzeństwa dzieci z przewlekłą niepełnosprawnością]. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 35 (11), 1532–1541. DOI: 10.1097/00004583-199611000-00023.
6.
Hamerlińska, A. (2008). Kształtowanie osobowości dziecka zdrowego w obliczu niepełnosprawnego rodzeństwa. Rocznik Naukowy Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy: Transdyscyplinarne Studia o Kulturze (i) Edukacji, 3, 113–122.
7.
Jurkiewicz, P. (2017). Rodzeństwo osób z niepełnosprawnością intelektualną w drodze od osamotnienia do zaradności, zrozumiałości i sensowności. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
8.
Kandell, I., Merrick J. (2003). The birth of a child with disability: Coping by parents and siblings [Narodziny dziecka niepełnosprawnego: Radzenie sobie przez rodziców i rodzeństwo]. The Scientific World Journal, 3, 741–750. DOI: 10.1100/tsw.2003.63.
9.
Kemp, N. J. (1981). Social psychological aspects of blindness: A review [Społeczno-psychologiczne aspekty braku widzenia: Przegląd]. Current Psychological Reviews, 1, 69–89. DOI: 10.1007/BF02979255.
10.
Kleszczewska-Albińska, A., Albiński, R. (2009). Wstyd i poczucie winy w teorii i badaniach. Psychologia Jakości Życia, 8(1), 83–100.
11.
Kocoń, M., Malik, N., Michalczyk, M. (2019). Rodzeństwo głuche w rodzinie: Z perspektywy SODA. Wychowanie w Rodzinie, 20(1), 165–179. DOI: 10.34616/wwr.2019.1.165.179.
12.
Konarska, J. (2019). Niepełnosprawność w ujęciu interdyscyplinarnym. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM.
13.
Lalak, D., Pilch, T. (red.). (1999). Elementarne pojęcia pedagogiki społecznej i pracy socjalnej. Warszawa: „Żak”.
14.
Lewis, M. (2005). Emocje samoświadomościowe: Zażenowanie, duma, wstyd, poczucie winy. W: M. Lewis, J. Haviland-Jones (red.), Psychologia emocji (ss. 780–795). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
15.
Majewski, T. (2002). Tyflopsychologia rozwojowa: Psychologia dzieci niewidomych i słabo widzących. Warszawa: PZN ZG.
16.
Moraczewska, B. (2008). Sytuacja rodzinna i społeczna rodzeństwa pełnosprawnego mającego brata lub siostrę z niepełnosprawnością. Seminare: Poszukiwania Naukowe, 25, 289–299.
17.
Pisula, E., Danielewicz, D. (red.). (2007). Rodzina z dzieckiem z niepełnosprawnością. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
18.
Richardson, R. W., Richardson, L. A. (2001). Najstarsze, średnie, najmłodsze: Jak kolejność narodzin wpływa na Twój charakter. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
19.
Samborska, I. (2019). Uczenie się odpowiedzialności przez dziecko w wieku przedszkolnym. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, 576(1), 28–35. DOI: 10.5604/01.3001.0013.1608.
20.
Stelter, Ż. (2011). Realizacja ról rodzinnych w rodzinie z dzieckiem niepełnosprawnym. W: H. Liberska (red.), Rodzina z dzieckiem niepełnosprawnym: Możliwości i ograniczenia rozwoju. (ss. 67–94). Warszawa: Wydawnictwo Difin.
21.
Veldhorst, C., Luijmes, A., Kef, S., Vervloed, M. P., Steenbergen, B. (2023). Scoping review: Quality of life of siblings of children who are deaf and hard of hearing, have a vision or motor impairment [Przegląd zakresu: Jakość życia rodzeństwa dzieci niesłyszących i niedosłyszących, mających wadę wzroku lub ruchową]. Frontiers in Rehabilitation Sciences, 4, 1–14. DOI: 10.3389/fresc.2023.1227698.
22.
Wojciechowska, A., Cierpka, A. (2007). Rodzina w percepcji rodzeństwa osób z niepełnosprawnością intelektualną: Analiza porównawcza. W: E. Pisula, D. Danielewicz (red.), Rodzina z dzieckiem z niepełnosprawnością (ss. 101–122). Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
23.
Wyczesany, J., Ucinyk, A. (2000). Wybrane aspekty funkcjonowania rodzeństwa dzieci autystycznych. W: T. Gałkowski, J. Kossewska (red.), Autyzm wyzwaniem naszych czasów (ss. 174–186). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
24.
Żyta, A., Ćwirynkało, K. (2014). Starzejący się rodzice, starzejące się dzieci: Problemy rodzin osób z niepełnosprawnością intelektualną. Niepełnosprawność , 13, 54–67.
Udostępnij
ARTYKUŁ POWIĄZANY
© 2006-2024 Journal hosting platform by Bentus
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
