Wyzwania i perspektywy pracy z młodzieżą w obliczu reformowania systemu ochrony zdrowia
Więcej
Ukryj
1
Department of Sociopedagogical Problems of Youth, Faculty of Educational Studies, Adam Mickiewicz University in Poznan [Zakład Socjopedagogicznych Problemów Młodzieży, Wydział Studiów Edukacyjnych, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu], Szamarzewskiego 89, 60-568 Poznan, Poland
Data nadesłania: 24-11-2021
Data ostatniej rewizji: 21-12-2021
Data akceptacji: 21-12-2021
Data publikacji: 22-12-2021
Autor do korespondencji
Bożena Kanclerz
Zakład Socjopedagogicznych Problemów Młodzieży, Wydział Studiów Edukacyjnych,
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Szamarzewskiego 89, 60-568
Poznań, Polska
Wychowanie w Rodzinie 2021;24(1):219-231
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wprowadzenie. Od kilku już lat zarówno w nauce, publicystyce, jak i w szeroko rozumianej
opinii społecznej trwa dyskusja na temat fatalnego stanu psychiatrii dziecięcej
w Polsce. Od początku mojej pracy zawodowej, zarówno naukowej, jak i praktyki pedagogicznej,
czyli od dekady, niezmiennie towarzyszy mi hipoteza o niewydolności systemu
wsparcia oraz opieki dzieci i młodzieży.
Cel. W zaprezentowanym artykule przedstawione zostały założenia reformy ochrony
zdrowia dzieci i młodzieży z perspektywy pedagogicznej, a zatem odwołujące się przede
wszystkim do pracy opiekuńczo-wychowawczej w najbliższym środowisku potrzebujących.
Perspektywę tę poprzedzono analizą obecnego stanu zdrowia psychicznego dzieci
i młodzieży. Elementem wyjściowym do omawiania założeń reformy była rekonstrukcja
kategorii dobrostanu psychicznego jako ważnego elementu psychologii pozytywnej,
która w sposób kompleksowy definiuje zdrowie psychiczne, będące stanem pożądanym
w pracy z dziećmi i młodzieżą. Celem artykułu jest nie tylko podjęcie dyskusji nad
założeniami reformy, lecz także weryfikacja funkcjonowania systemu ochrony zdrowia psychicznego na pierwszym poziomie referencyjnym, w fazie początkowej wdrażania
reformy.
Materiały i metody. Analiza literatury przedmiotu, przepisów prawnych oraz danych statystycznych
i odwołanie ich do praktyki i doświadczeń własnych autorki.
Wyniki. Z przeglądu literatury oraz najważniejszych danych statystycznych wynika, że
dobrostan psychiczny młodych decyduje o ich prawidłowym rozwoju, za który odpowiadają
najważniejsze środowiska socjalizacyjne: rodzina, grupa rówieśnicza, szkoła, a także
miejsca pomocy i wsparcia.
Wnioski. Kluczowa w ochronie zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży powinna stać
się profi laktyka oparta na budowaniu programów wzmacniających kompetencje, które rozumiane
są jako wymiary dobrostanu psychicznego, oraz dalsze reformowanie ochrony
zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży.
REFERENCJE (16)
1.
Cierpiałkowska, L., Grzegorzewska, I. (2020). Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży – salutogenetyczne i patogenetyczne modele empiryczne i teoretyczne. W: I. Grzegorzewska, L. Cierpiałkowska, A.R. Borkowska (red.), Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży (ss. 31-60). Warszawa: PWN.
2.
Czapiński, J. (red.) (2004). Psychologia pozytywna: Nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach człowieka. Warszawa: PWN.
3.
Kasperek-Golimowska, E. (2012). Nadzieja i optymizm vs. zwątpienie i pesymizm w kontekście ,,dobrego życia” w kulturze konsumpcji. Studia Edukacyjne, 19, 179-213.
4.
Kielan, A., Olejniczak, D. (2018). Czynniki ryzyka oraz konsekwencje zachowań samobójczych z uwzględnieniem problematyki samobójstw dzieci i młodzieży. Dziecko Krzywdzone: Teoria, Badania i Praktyka, 17 (3), 9-26.
5.
Kołodziej-Zaleska, A., Przybyła-Basista, H. (2018). Dobrostan psychiczny i jego pomiar za pomocą polskiej wersji Oksfordzkiego Kwestionariusza Szczęścia. Czasopismo Psychologiczne, 24, 87-97. DOI: 10.14691/CPPJ.24.1.87.
6.
Mazur, J., Małkowska-Szkutnik, A. (red.) (2011). Wyniki badań HBSC: Raport techniczny. Warszawa: Instytut Matki i Dziecka.
9.
Ministerstwo Zdrowia (2021a). Lista Ośrodków I Poziomu Referencyjnego stan na dzień 17 czerwca 2021. Warszawa. Pobrane 30.12.2021 z:
https://www.gov.pl/web/zdrowie....
11.
Modrzejewska, R., Bomba, J. (2010). Rozpowszechnienie zaburzeń psychicznych i używania substancji psychoaktywnych w populacji 17-letniej młodzieży wielkomiejskiej. Psychiatria Polska, 44 (4), 579-592.
12.
Ryff, C. (1989). Happiness is everything, or is it?: Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 57(6), 1069-1081. DOI: 10.1037/0022-3514.57.6.1069.
13.
Syrek, E. (2019). Zdrowie psychiczne, higiena psychiczna – edukacja dla dobrostanu psychicznego – aktualność poglądów i koncepcji Kazimierza Dąbrowskiego. Pedagogika Społeczna, 3 (73), 223-235. DOI: 10.35464/1642-672X.PS.2019.3.17.
14.
Syrek, E. (2015). Zdrowie psychospołeczne młodzieży czasu współczesnych przemian – konteksty kształtowania umiejętności życiowych. W: K. Segiet (red.), Młodzież w dobie przemian społeczno-kulturowych (ss. 157-167). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
15.
Szafraniec, K. (2011). Młodzi 2011. Warszawa: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.
16.
Tabak, I. (2014). Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży. Wsparcie dzieci i młodzieży w pokonywaniu problemów. Studia BAS, 2 (38), 113-138.