Rozwiązywanie sytuacji konfliktowych przez rodziców dzieci z dysfunkcją wzroku
Więcej
Ukryj
1
Institute of Pedagogy, University of Bielsko-Biala [Instytut Pedagogiki, Akademia Techniczno – Humanistyczna w Bielsku-Białej], Willowa 2, 43-309 Bielsko-Biala, Poland
Data nadesłania: 28-11-2021
Data ostatniej rewizji: 20-12-2021
Data akceptacji: 20-12-2021
Data publikacji: 22-12-2021
Autor do korespondencji
Agnieszka Twaróg- Kanus
Instytut Pedagogiki, Akademia Techniczno – Humanistyczna w Bielsku-Białej, Willowa 2, 43-180 Bielsko-Biała, Polska
Wychowanie w Rodzinie 2021;24(1):233-251
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wprowadzenie. Wszelkie działania zmierzające do budowania świadomości i wiedzy
na temat konfl iktu stanowią wyzwanie i szanse na lepsze relacje interpersonalne. Artykuł
wskazuje na perspektywę zagadnienia konfl iktu w percepcji rodziców dzieci z dysfunkcjami
wzroku oraz przewidywany styl rozwiązania przez nich sytuacji konfl iktowej.
W środowisku rodzinnym nie jest możliwe uniknięcie konfl iktu czy sporu, możliwe jest
natomiast rozpoznanie sytuacji trudnych i uporanie się z konfl iktem w sposób wzmacniający
relacje w rodzinie na linii rodzic–dziecko.
Cel. Celem badań było poznanie (potencjalnego) stylu rozwiązania sytuacji konfl iktowej
przez rodziców dziecka z dysfunkcją wzroku.
Metody. W badaniu pilotażowym posłużono się metodą sondażu diagnostycznego,
wykorzystano technikę testu. Kwestionariusz składał się z 30 pytań oraz metryczki.
Wszystkie pytania polegały na wyborze jednej z dwóch przedstawionych sytuacji. Test
był oparty na zasadzie dostępności i podyktowany wyrażeniem zgody przez rodziców
na udział w badaniu. W badaniu pilotażowym wzięło udział 31 rodziców dzieci w wieku
7–16 lat z dysfunkcją wzroku. W celu uzupełnienia informacji poszerzono badania
o badanie fokusowe – zogniskowany wywiad grupowy, gdzie grupa liczyła osiem matek.
Wyniki. Rezultaty przeprowadzonych badań ujawniły różnorodność występujących reakcji
na sytuacje konfl iktowe przez rodziców dzieci z dysfunkcją wzroku. Odpowiedzi
rodziców zostały podzielone na reakcje asertywne, związane z zaspokojeniem własnych
potrzeb, oraz kooperacyjne – budujące relacje, współpracę i zaspokajające interesy innych.
Respondenci wskazali pięć stylów rozwiązywania sytuacji konfl iktowych: współzawodnictwo,
dostosowanie, unikanie, współpracę i kompromis. Uzupełnienie stanowiły wypowiedzi
grupy fokusowej na temat stylów rozwiązywania sytuacji konfl iktowych i konkretnych
sytuacji w odniesieniu do sytuacji rodzinnych.
Wnioski. Podsumowaniem wypowiedzi matek było stwierdzenie, że nie ma jednego,
najlepszego stylu podejścia, reakcji czy rozwiązania konfl iktowych sytuacji. Każdy
może być odpowiedni do różnych okoliczności. Badane zwróciły uwagę na to, że w ciągu
dnia mogą posługiwać się różnymi stylami, o czym nie miały wcześniej świadomości.
Uczestniczki zwróciły także uwagę na to, że po spotkaniu (zogniskowany wywiad
grupowy w formule on-line) są bardziej świadome własnych preferencji w sytuacji konfl
iktowej.
REFERENCJE (23)
1.
Balawajder, K. (2010). Zachowania uczestników konfliktu interpersonalnego. W: D. Borecka-Biernat (red.), Sytuacje konfliktu w środowisku rodzinnym, szkolnym i rówieśniczym: Jak sobie z nimi radzą dzieci i młodzież? (ss. 137-179). Warszawa: Wydawnictwo Difin.
2.
Balawajder, K. (1992). Konflikty interpersonalne: Analiza psychologiczna. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
3.
Chełpa, S., Witkowski, T. (1995). Psychologia konfliktów: Praktyka radzenia sobie ze sporami. Warszawa: WSiP.
4.
Cylulko, P. (2004). Tyflomuzykoterapia dzieci: Teoria i praktyka muzykoterapii dzieci z niepełnosprawnością wzrokową. Wrocław: Akademia Muzyczna im. Karola Lipińskiego.
5.
Cywińska, M. (1995). Konflikty interpersonalne wśród dzieci. Poznań: Wydawnictwo ERUDITUS.
6.
Djuliman, E., Hjorth, L. (2017). Buduj mosty nie mury: 97 ćwiczeń z zakresu praw człowieka, zrozumienia interkulturowego i rozwiązywania konfliktów. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG.
7.
Firkowska-Mankiewicz, A. (1999). Jakość życia rodzin z dzieckiem niepełnosprawnym, Psychologia Wychowawcza, 2, 134-144.
8.
Glaser, R. (1995). Interpersonal Influence Inventory. King of Prussia, Pennsylvania: Organizational Design and Development. Inc.
9.
Jermakowicz, P. (2014). Konflikt społeczny – zagadnienia teoretyczne. W: M. Plucińska (red.), Rozwiązywanie sytuacji konfliktowych w wymiarze jednostkowym i społecznym (ss. 23-36). Poznań: Wydawnictwo Naukowe WNS UAM.
10.
Krzeszowski, T.P. (1993). Gdy dziecko niedowidzi. Bydgoszcz: WSP.
11.
Lisek- Michalska, J. (2013). Badania fokusowe: Problemy metodologiczne i etyczne. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
12.
Moore, C. (1993). Negotiation. Boston: Irwin.
13.
Olubiński, A. (1992). Konflikty rodzice – dzieci: Dramat czy szansa?: (Wzory i wzorce). Toruń: UMK.
14.
Ossowska, M. (1985). Normy moralne: Próba systematyzacji. Warszawa: PWN.
15.
Ossowski, R. (1998). Pedagogika niewidomych i niedowidzących. W: W. Dykcik (red.), Pedagogika specjalna (ss. 120-127). Poznań: Uniwersytet Adama Mickiewicza.
16.
Róg, A., Siudzińska, S. (2013). Style wychowania stosowane przez rodziców a społeczne funkcjonowanie dziecka. W: J. Brągiel, P.E. Kaniok, A. Kurcz (red.), Rodzicielstwo w kontekście wychowania i edukacji (ss. 174-188). Opole: Uniwersytet Opolski.
17.
Russo, E.M. (1995). What’s my style?: And what’s my communication style?. Pennsylvania: Organizational Design and Development, Inc.
18.
Sękowska, Z. (1985). Pedagogika specjalna. Warszawa: PWN.
19.
Shapiro, D.L. (2017). Negocjuj nienegocjowalne: Jak rozwiązywać konflikty podszyte emocjami? Warszawa: ICan Institute.
20.
Thomas, K.W. (1985). Conflict and conflict management: Reflections and update. New York: Mc-Graw-Hill.
21.
Thomas, K.W., Kilmann R.H. (1983). The Thomas-Kilmann conflict mode instrument. W: D.W. Cole (red.), Conflict resolution technology (ss. 57-64). Cleveland: Organization Development Institute.
22.
Thomas, K.W., Kilmann, R.H., (1974). The Thomas-Kilmann conflict mode instrument. New York: Xicom, Inc.
23.
Williams, R. (1970). Social order and social conflict. New York: PAPS.