Rodzaje radzenia sobie ze stresem i jakość życia rodzin posiadających dzieci z niepełnosprawnością intelektualną
 
Więcej
Ukryj
1
Faculty of Humanities and Social Sciences University of Bielsko-Biała [Instytut Pedagogiki, Akademia Techniczno-Humanistyczna], Willowa 2, 43-309 Bielsko-Biała, Poland
 
 
Data nadesłania: 30-05-2022
 
 
Data ostatniej rewizji: 12-07-2022
 
 
Data akceptacji: 12-07-2022
 
 
Data publikacji: 25-07-2022
 
 
Autor do korespondencji
Agnieszka Roszkowska   

Instytut Pedagogiki, Akademia Techniczno-Humanistyczna, Willowa 2, 43-309 Bielsko- -Biała, Polska
 
 
Wychowanie w Rodzinie 2022;27(2):259-272
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wprowadzenie. Pojawienie się na świecie niepełnosprawnego intelektualnie dziecka wiąże się z zachwianiem ideałów rodziców, mających określony obraz dziecka i marzących o tym, by właściwie się ono rozwijało, ukończyło szkołę i znalazło dobrą pracę. W momencie narodzin dziecka niepełnosprawnego intelektualnie opiekunowie najczęściej nie są w stanie wyobrazić sobie, jak poradzi sobie ono w życiu i jak oni poradzą sobie z obciążeniem wynikającym z deficytów dziecka. Muszą uporać się z wieloma problemami psychicznymi, a także materialnymi oraz terapeutycznymi, związanymi z zaburzeniami ich dziecka, ponieważ do codziennych czynności związanych z opieką nad nim dołączają jeszcze inne niezbędne zabiegi lecznicze czy rehabilitacyjne. Dodatkowym obciążeniem są także koszty leczenia i rehabilitacji, mogące pogarszać sytuację materialną rodziny. Pojedynczy stresor może doprowadzić do pojawienia się kolejnych i wpływać na jakość życia tych rodzin. Cel. Celem podjętych badań było określenie specyfiki funkcjonowania rodzin, w których znajdują się dzieci ze zdiagnozowaną niepełnosprawnością intelektualną (lekką, umiarkowaną), zwłaszcza określenie, czy posiadanie dziecka (w wieku 5–8 lat) z niepełnosprawnością intelektualną ma istotny wpływ na rodziców tych dzieci, głównie na obierane strategie radzenia sobie ze stresem oraz ocenę jakości życia rodziny. Materiały i metody. Inwentarz do Pomiaru Radzenia Sobie ze Stresem (mini COPE w polskiej adaptacji Juczyńskiego i Ogińskiej-Bulik), Kwestionariusz do Badania Poziomu Lęku Stanu STAI (wersja X1) w polskiej adaptacji (Wrześniewski, Sosnowski, Jaworowska, Ferenc) oraz opracowana ankieta własna zawierająca pytania dotyczące płci, wieku, wykształcenia, miejsca zamieszkania, pracy zawodowej, liczby dzieci, struktury rodziny oraz subiektywnej oceny sytuacji rodzinnej i materialnej. Wyniki. Uzyskane wyniki badania sugerują, że codzienny stres związany z opieką nad chorym członkiem rodziny uodparnia rodziców na różne przeciwności losu, lecz także odbiera siły do działania, a u części osób powoduje przygnębienie, lęk i wpływa na relacje z innymi i ocenę jakości życia
 
REFERENCJE (19)
1.
Gałecki, P. (red.) (2022). Badanie stanu psychicznego: Rozpoznania według ICD-11. Wrocław: Edra Urban & Partner.
 
2.
Gałecki, P., Pilecki, M., Rymaszewska, J., Szulc, A., Sidorowicz, S., Wciórka, J. (red.) (2018). Kryteria diagnostyczne zaburzeń psychicznych DSM-5®. Wrocław: Edra Urban & Partner.
 
3.
Gałecki, P., Szulc, A. (2018). Psychiatria. Wrocław: Edra Urban & Partner.
 
4.
Heszen, I. (2013). Psychologia stresu: Korzystne i niekorzystne skutki stresu życiowego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
5.
Juczyński, Z., Ogińska-Bulik, N. (2009). Narzędzia pomiaru stresu i radzenia sobie ze stresem. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
 
6.
Kowalik, S. (2007). Psychologia rehabilitacji. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
 
7.
Liberska, H., Rzepa, M. (2011). Rozwój indywidualny rodziców w systemie rodziny z dzieckiem z zespołem Downa. W: H. Liberska (red.), Rodzina z dzieckiem niepełnosprawnym: Możliwości i ograniczenia w rozwoju (ss. 197-216). Warszawa: Wydawnictwo Difin.
 
8.
Marat, E. (2014). Rodzina z dzieckiem niepełnosprawnym. W: I. Janicka, H. Liberska (red.), Psychologia rodziny (ss. 437-458). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
9.
Ogińska-Bulik, N., Juczyński, Z. (2010). Osobowość, stres a zdrowie. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
 
10.
Pisula, E. (2007). Rodzice i rodzeństwo dzieci z zaburzeniami rozwoju. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
 
11.
Schalock, R.L., Borthwick-Duffy, S., Bradley, V., Buntinx, W., Coulter, D., Craig, E., Gomez, S., Lachapelle, Y., Luckasson, R., Reeve, A., Shogren, K., Snell, M., Spreat, S., Tasse, M., Thompson, J., Verdugo-Alonzo, M., Wehmeyer, M., Yeager, M. (red.) (2010). Intellectual disability: Definition, classification, and systems of support [Niepełnosprawność intelektualna: Definicja, klasyfikacja i system wsparcia]. Washington: American Association on Intellectual and Developmental Disabilities.
 
12.
Sekułowicz, M. (2000). Matki dzieci niepełnosprawnych wobec problemów życiowych. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
 
13.
Sęk, H., Cieślak, R. (red.) (2006). Wsparcie społeczne, stres i zdrowie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
 
14.
Stelter, Ż. (2013). Pełnienie ról rodzicielskich wobec dziecka niepełnosprawnego intelektualnie. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
 
15.
Stelter, Ż. (2009). Rodzina z dzieckiem niepełnosprawnym intelektualnie jako wartość. W: B. Harwas-Napierała (red.), Rodzina jako wartość w rozwoju człowieka (ss. 109-140). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
 
16.
Stelter, Ż., Strelau, J., Sobolewski, A. (2002). Rozbieżność pomiędzy temperamentem rzeczywistym a oczekiwanym dziecka upośledzonego umysłowo i jej związek z sytuacją stresową matki. Czasopismo Psychologiczne, 8(2), 155-162.
 
17.
Tomczyszyn, D. (2011). Rodzina z dzieckiem niepełnosprawnym intelektualnie w wymiarze społecznym i ekonomicznym. Biała Podlaska: Wydawnictwo PSW im. Papieża Jana Pawła II.
 
18.
Wrześniewski, K., Sosnowski, T., Jaworowska, A., Ferenc, D. (2011). Inwentarz stanu i cechy lęku STAI: Polska adaptacja STAI: Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
 
19.
Zasępa, E. (2020). Niepełnosprawność intelektualna. W: I. Grzegorzewska, L. Cierpiałkowska, A.R. Borkowska (red.), Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży (ss. 283-293). Warszawa: PWN.
 
eISSN:2300-5866
ISSN:2082-9019
Journals System - logo
Scroll to top