Zdrowie dzieci i młodzieży jako produkt medialny? (analizy i refleksje)
Więcej
Ukryj
1
Faculty of Social Sciences, Institute of Pedagogy, University of Zielona Gora [Wydział Nauk Społecznych, Instytut Pedagogiki, Uniwersytet Zielonogórski], Licealna 9, 65-417 Zielona Gora, Poland
Data nadesłania: 20-11-2021
Data ostatniej rewizji: 21-12-2021
Data akceptacji: 21-12-2021
Data publikacji: 22-12-2021
Autor do korespondencji
Mirosław Kowalski
Wydział Nauk Społecznych, Instytut Pedagogiki, Uniwersytet Zielonogórski, Licealna 9, 65-417 Zielona Góra, Polska
Wychowanie w Rodzinie 2021;24(1):187-197
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Wprowadzenie. Wśród wielości reguł pedagogicznych i kanonów zasad zdrowotnych
niejednokrotnie trudno dostrzec, jak bardzo edukacja zdrowotna pozrywała więzi pomiędzy
pokoleniami, pomiędzy nauczycielami i uczniami, wizją ekranowej rzeczywistości
zdrowotnej a realną perspektywą prozdrowotnej przyszłości. Wydaje się, że ani edukacja,
ani wychowanie nie stworzyły z „idei wartości zdrowia” w pełni odpowiedzialnego przesłania
dla bezpieczeństwa młodego pokolenia. Czy brak tego przesłania wynika z upadku
humanizmu myślenia o zdrowiu i dla zdrowia w przyszłości?
Cel. O nauczycielach napisano już bardzo wiele. Jak żadna inna grupa zawodowa są oni ciągle
poddawani i rozliczani z efektów działań edukacyjnych. Rozliczają ich dyrektorzy szkół,
uczniowie, społeczeństwo. Prezentowane rozważania próbują dać odpowiedź na pytania: czy
nauczyciel – promotor zdrowia - powinien być przewodnikiem czy też tłumaczem (a może
jednym i drugim), aby spełniał on wyobrażenia uczniów, a nie tylko np. pedeutologów.
Materiały i metody. Wypowiedź ma charakter teoretyczny. Przy czym, jej konceptualizacja
prowadzi do opracowania teorii edukacji zdrowotnej i nawiązuje do fenomenologii
oraz idei praktyki w działaniu.
Wyniki. Świadome kształtowanie postawy krytycznej może skutecznie przeciwdziałać
powierzchowności, szerzeniu się konsumpcjonizmu zdrowotnego i degradacji kultury
zdrowotnej. Aktywne analizowanie telewizyjnych obrazów zdrowotnych uzmysławia
odbiorcy przewagę wartości zdrowia nad instrumentalną gonitwą o zdrowie będące
towarem. Prowadzi do zrozumienia siebie i do zrozumienia drugiego człowieka poprzez
odpowiedź na pytanie: Jaki obszar (czyj? właściwy dla kogo?) rzeczywistości
zdrowotnej przedstawiają poszczególne telewizyjne teksty i obrazy o charakterze
zdrowotnym?
Wnioski. Ważne jest, aby nauczyciele współpracowali z pedagogami/psychologami, ponieważ
treści programowe kształtują osobowość i tożsamość uczniów. Znajomość czynników
wpływających na zdrowie powinna wpisywać się w program i proces kształcenia
(edukacji zdrowotnej, wychowania zdrowotnego i socjalizacji).
REFERENCJE (14)
1.
Kaliszewska, M., Kowalski, M. (2011). Myśleć o zdrowiu: Między wolnością a zniewoleniem. Kielce - Zielona Góra: UKiP J&D Gębka.
2.
Komar, W. (2000). Współczesność i nauczyciel – perspektywy edukacji bez dogmatów?. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
3.
Kowalski, M. (2018). Ideologia – edukacja – zdrowie: Rozważania o dyskursach zakazanych?. Horyzonty Wychowania, 41, 155-167. DOI: 10.17399/HW.2018.174110 .
4.
Kowalski, M., Drożdż, M. (2008). Przemoc i zdrowie w obrazach telewizyjnych (Edukacja przez „codzienność” telewizyjną). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
5.
Kowalski, M., Falcman, D. (2012). Ideologie nauk społecznych – warianty interpretacyjne. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
6.
Leksy, K. (2015). Ciało w kulturze wizualnej: Wybrane konteksty. Chowanna, 2, 185-198.
7.
Lem, S. (1968). Filozofia przypadku. Warszawa: Wydawnictwo Literackie.
9.
Pancewicz-Puchalska, M. (2011). Praktykowanie kultury przez ciało: O pewnych wątkach fenomenologicznych socjologii Pierre’a Bourdieugo. Prace Kulturoznawcze, 12, 127-145.
10.
Postman, N. (1995). Technopol: Triumf techniki nad kulturą. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
11.
Ritzer, G. (2003). Makdonaldyzacja społeczeństwa: Wydanie na nowy wiek. Warszawa: Muza.
12.
Siegel, D.J. (2016). Burza w mózgu nastolatka: Potencjał okresu dorastania. Podkowa Leśna: Wydawnictwo MiND.
13.
Spietzer, M. (2013). Cyfrowa demencja: W jaki sposób pozbawiamy rozumu siebie i swoje dzieci. Słupsk-Warszawa: Wydawnictwo Dobra Literatura.
14.
Spietzer, M. (2021). Epidemia smartfonów: Czy jest zagrożeniem dla zdrowia, edukacji i społeczeństwa. Słupsk-Warszawa: Wydawnictwo Dobra Literatura.